Πρόεδρος της Επιτροπής Ενημερώσεως Εθνικών Θεμάτων
Τα όσα συμβαίνουν ετούτα τα χρόνια της μεγάλης θολούρας και της μέγιστης παρακμής στο δημόσιο βίο της χώρας δεν είναι άμοιρα τόσο από τα συμβαίνοντα στη Βουλή, ως προς τον τρόπο που αυτή νομοθετεί, όσο και ως προς τις ακολουθούμενες διαδικασίες, οι οποίες συνδέονται με την ποιότητα του λόγου και της επιχειρηματολογίας, καθώς και της συμπεριφοράς των βουλευτών.
Εν όψει του ιστορικού γεγονότος ότι οι πρόγονοί μας αντιμετώπισαν αποτελεσματικά τα ζητήματα αυτά στην περίφημη Πνύκα, αυτό το αγλάισμα του παγκόσμιου πολιτισμού, καταθέτω μερικά σχετικά ιστορικά γεγονότα, τα οποία άπτονται της λειτουργίας της Εκκλησίας του Δήμου.
Κλεψύδρα: Ένα όργανο ισηγορίας άγνωστο στου σημερινούς Έλληνες!
Όπως είναι γνωστό, στην εποχή της Αθηναϊκής Δημοκρατίας τόσο στην Πνύκα όσο και στα δικαστήρια λειτουργούσε το όργανο της κλεψύδρας, η οποία έσταζε νερό και ήταν έτσι ρυθμισμένη ώστενα προσδιορίζει και το χρόνο ομιλίας.
Τελείωναν οι σταγόνες τέλειωνε και ο χρόνος ομιλίας, όπου και αν γινόταν και από όποιον και αν γινόταν.
Στην αρχαιότητα η ισηγορία (= ο ίδιος χρόνος ομιλίας και με σωστά επιχειρήματα) αποτελούσε συστατικό στοιχείο της δημοκρατίας.
Μάλιστα, ο Ηρόδοτος έδινε τόσο μεγάλη σημασία στην ισηγορία ώστε να την ταυτίζει με την ελευθερία, ο δε Πολύβιος να την ταυτίζει με την πολιτική ισότητα (για το ζήτημα αυτό βλ. την τεκμηριωμένη ιστορική έρευνα του φιλόλογου Α. Αντωνάκου κατά του ιστορικού ερευνητού Κ. Σπίνου με θέμα: «Ελευθερία λόγου και δημοκρατίας» (εκδ. ΑΜΒΕR HELLAS», Αθήνα, 2004, σελ. 40-41).
Πρόκειται για μια τεράστιας σημασίας κοινωνιολογική και πολιτική λειτουργία, η οποία υποτιμάται πολύ στη σημερινή Ελλάδα των βερμαλιστών πολιτικάντηδων.
Τους βλέπεις και τους ακούς στα τραπέζια και στα παράθυρα των ΜΜΕ και αγανακτείς. Ποιος θα καλύψει τον άλλον. Ποιος θα «κλέψει» τις εντυπώσεις. Ποιος θα… ρίξει τον άλλο στο χρόνο!
Το γεγονός αυτό δεν είναι άμοιρο και της γενικής κατάπτωσης της… δημοκρατίας, η οποία μόνο κατ’ όνομα υπάρχει στη μήτρα της, την Αθήνα.
Ουδέποτε στην ελληνική ιστορία τόσοι λίγοι, σε τόσα λίγα χρόνια δεν έβλαψαν τόσο πολύ και την Ελλάδα και τον πολιτικό λόγο. Πρόκειται για ένα θλιβερό φαινόμενο το οποίο ανέδειξα εδώ και χρόνια με ένα άρθρο το οποίο είχε ως τίτλο: «Η Βαβέλ των Αθηνών» (στα «Πολιτικά Θέματα» της 19/3/1993).
Από τότε πέρασαν δύο δεκαετίες και το φαινόμενο έγινε πιο αποκρουστικό!
Κατά τ' άλλα έχουμε «δημοκρατία» έστω κι αν οι πιο πολλοί δεν έχουν κανένα βήμα διαλόγου και προβολής της οποιασδήποτε γνώμης τους.
Πρόκειται για μια πολιτική πραγματικότητα, την οποία καυτηρίασα στο κείμενό μου, το οποίο έφερε τον τίτλο: «Το κατηγορώ ενός πολίτη» (βλ. «Πολιτικά Θέματα» της 2 και 9 Οκτωβρίου 1992).
Ανάμεσα στ’ άλλα, το κείμενο εκείνο έλεγε και τα εξής: «Κατηγορώ τα κρατικά ΜΜΕ και τα δύο μεγάλα ιδιωτικά κανάλια γιατί περιόρισαν το «διάλογο» και τον «πολιτικό» λόγο σε μια χούφτα εκπροσώπων των τεσσάρων κομμάτων και κυρίως των δύο μεγάλων…» (Αναδημοσιεύθηκε ολόκληρο στο έργο μου: «Ο λαϊκισμός στην Ελλάδα», εκδ. «Ergo», Αθήνα, σελ. 82-100).
Όσο για την ποιότητα των «συζητήσεων» και του «διαλόγου» σ’ αυτά τα μέσα, πριν από πολλά χρόνια τα χαρακτήρισα ως «Βαβέλ» (βλ. το κείμενό μου: «Η Βαβέλ των Αθηνών» στα «Πολιτικά Θέματα» της 19/3/1993). Πρόκειται για «διαλόγους» Μαμελούκων.
Οι συζητήσεις στην Πνύκα.
Σε ό,τι αφορά την ποιότητα των συζητήσεων της Εκκλησίας του Δήμου στην Πνύκα, θα πρέπει να υπογραμμιστεί το γεγονός ότι αυτή ήταν υψηλού επιπέδου, όπως αυτό προκύπτει από όσα καταθέτει ο Σωκράτης στον Πρωταγόρα του Πλάτωνος, λέγοντας: «Οι Αθηναίοι είναι λαός σοφός. Βλέπω, λοιπόν, ότι όποτε συγκεντρωνόμαστε στην εκκλησία του δήμου, κάθε φορά που πρόκειται να προχωρήσει η πολιτεία σε οικοδομικά έργα, προσκαλούνται για σύμβουλοι σχετικά με τα οικοδομήματα οι αρχιτέκτονες. Και όταν πρόκειται να ναυπηγηθούν πλοία προσκαλούνται οι ναυπηγοί. Το ίδιο συμβαίνει και για κάθε τι που πιστεύουμε ότι διδάσκεται και μαθαίνεται».
Προχωρώντας ο φιλόσοφος και αναδεικνύοντας την γνώση, την ευθύνη και την ειδικότητα που κυριαρχούσαν στην Πνύκα προσθέτει: «Και αν επιχειρήσει να δώσει συμβουλές κάποιος άλλος, που δεν θεωρείται ειδικός στην εργασία αυτή ας είναι όσο θέλει ωραίος και πλούσιος και από σπουδαία γενιά, με κανένα τρόπο δεν τον αποδέχονται, αλλά γελούν μαζί του και κάνουν θόρυβο, ώσπου ο ίδιος που επέμενε να μιλήσει, να αποσυρθεί ενοχλημένος ή να έρθουν οι τοξότες να τον απομακρύνουν από το βήμα ή να τον πετάξουν έξω με διαταγή των Πρυτάνεων. Για όσα θέματα λοιπόν θεωρείται ότι χρειάζεται ειδίκευση, έτσι ενεργούμε».
Συνεχίζοντας ο Σωκράτης καταθέτει την εμπειρία του από την Πνύκα λέγοντας: «Όμως, όποτε πρέπει να αποφασίσουμε για θέματα που αναφέρονται στο χειρισμό συμφερόντων της πολιτείας, μπορεί να πάρει το λόγο και να δώσει τη συμβουλή του αδιακρίτως, ο ξυλουργός, ο σιδεράς, ο βυρσοδέψης ο έμπορος ή ο ναυτικός, ο πλούσιος ή ο φτωχός, ο αριστοκράτης ή ο άνθρωπος του λαού.Και στην περίπτωση αυτή κανείς δεν τους κάνει επίπληξη, όπως στην προηγούμενη». Αυτό, λοιπόν, ήταν το υψηλό επίπεδο των συζητήσεων στην Εκκλησία του Δήμου, στην οποία επί ειδικών θεμάτων δεν μπορούσαν να μιλήσουν οι άσχετοι ή πανάσχετοι όπως συμβαίνει στη σύγχρονη «δημοκρατία», στην οποία οι πάντες διατυπώνουν τη γνώμη τους για θέματα τα οποία αγνοούν!!!
Αυτό πια δεν συνιστά δημοκρατία αλλά αρλουμπολογία, η οποία απαγορευόταν στην Αθηναϊκή Δημοκρατία, στην Πνύκα, όπως μας πληροφορεί ο ρήτορας Αισχίνης, που έλεγε: οι ρήτορες στη Βουλή ή τη συνέλευση των πολιτών πρέπει να μην ομιλούν εκτός θέματος, να ομιλούν για κάθε θέμα χωριστά, να μην ομιλούν δύο φορές για το ίδιο θέμα στην ίδια συνεδρίαση. Δεν πρέπει να χρησιμοποιούν ύβρεις ή να κακολογούν κάποιον ή να διακόπτουν έναν άλλο ρήτορα ή, ενώ γίνεται συζήτηση να σηκώνονται και να μιλούν χωρίς ν’ ανεβαίνουν στο βήμα ή να προσβάλλουν τον επιστάτη και να βιαιοπραγούν εναντίον του. Για κάθε παράβαση, μπορούν οι πρόεδροι να επιβάλουν πρόστιμο μέχρι 50 δραχμές, ενημερώνοντας εγγράφως γι’ αυτό τους εισπράκτορες, ή εάν θέλουν να τιμωρηθεί αυστηρότερα, πρέπει να εισαγάγουν το θέμα στην αμέσως επόμενη συνεδρίαση της Βουλής η της Εκκλησίας» (Τα παραθέματα τα αντιγράφω από το έργο του ιστορικού Ch. Starr: «Η γέννηση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Η Εκκλησία κατά τον Ε΄ αι. π.Χ.» εδκ. «Καρδαμίτσα» Αθήνα 1999, σελ. 86-87).
Συμπερασματικά θα έλεγα ότι οι συγκρίσεις ανάμεσα στην Πνύκα και τη Βουλή είναι μελαγχολική.
Μετά από 2500 χρόνια, η σημερινή Βουλή είναι πολύ πιο πίσω σ’ όλα τα επίπεδα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου