Το θέμα δεν είναι το πώς ντύνονται κάποιες και κάποιοι στη Βουλή, αλλά η απουσία αισθητικής γενικότερα στην καθημερινή μας ζωή. Είτε αφορά στην εμφάνιση, είτε αφορά στη συμπεριφορά (πάρα πολύ βασικό), είτε αφορά σε άλλα πεδία. Είναι ώρες – ώρες να αναρωτιέται κανείς αν υπάρχει αστική τάξη (με σχετική συνείδηση και αίσθηση) στην Ελλάδα.
Και το λέμε αυτό διότι την αστική τάξη δεν την χαρακτηρίζουν μόνο τα οικονομικά μεγέθη, αλλά κυρίως η αισθητική στον τρόπο διαβίωσής της και συμπεριφοράς της και γενικότερα η πρακτική της.
Το ‘πε το ‘πε ο παπαγάλος... Κι όμως, κάπως έτσι συμπεριφέρονται πολλοί κιόλας. Το κιτς, τείνει να καθιερωθεί στην Ελλάδα ως κυρίαρχο στοιχείο. Και δεν χρειάζεται να κοιτάζουμε προς τη Βουλή, όπου «ριζοσπάστες» και οπορτουνιστές «πολέμιοι» των μνημονίων, αποδεικνύουν ότι κάποιοι βρήκαν την ευκαιρία, κεφαλαιοποιώντας τη λαϊκή δυσαρέσκεια, να αναδειχθούν και να κάνουν καριέρα.
Έχουν όμως την «υποδομή» να παραμείνουν εκεί που βρέθηκαν, χωρίς να δημιουργούν συνεχώς καταστάσεις, με χαμηλής ποιότητας πολιτική ρητορική («γίδια», «πολιτικά περιττώματα», «αντεροβγάλτες» και φασιστικοί χαιρετισμοί, είναι πράγματα που ακούσαμε πρόσφατα) και να προσβάλλουν την αισθητική μας με (καρα-) κιτς εμφανίσεις, συνεισφέροντας έτσι ποικιλοτρόπως στη μιζέρια που επικρατεί ελέω κρίσης; Όχι, δεν την έχουν και δυστυχώς, κάθε φορά που κάποιοι εξ αυτών μεταβαίνουν στο εξωτερικό, στο πλαίσιο εκπροσωπήσεων, μας εκθέτουν αφάνταστα.
Θα με ρωτήσετε πόσο σημαντικά είναι τα παραπάνω, όταν υπάρχουν 1.500.000 άνεργοι, όταν 3.000.000 συνταξιούχοι χειμάζονται, όταν η λαθρομετανάστευση και η εγκληματικότητα έχουν μετατρέψει πολλά σημεία της επικράτειας σε δαντικές κολάσεις. Θα με ρωτήσετε πόσο σημαντικά είναι τα παραπάνω, όταν υπάρχουν συμπολίτες μας που δεν έχουν να φάνε. Θα σας απαντήσω ως εξής: η έλλειψη αισθητικής αντίληψης και Παιδείας, συμβάλει στην αποκτήνωση του ανθρώπου. Έτσι απλά.
Είναι σημαντικά τα της αισθητικής, έστω και σε σημειολογικό επίπεδο, είτε αυτό αρέσει σε κάποιους, είτε όχι. Και ώθησαν τον σπουδαίο Ιταλό πανεπιστημιακό και διανοούμενο, Ουμπέρτο Έκο, τακτικό καθηγητή Σημειολογίας και Πρόεδρο της Ανώτατης Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια, να επιμεληθεί την έκδοση «Η ιστορία της ομορφιάς» (Καστανιώτης, Αθήνα 2004), η οποία κυκλοφόρησε στη χώρα μας με επιτυχία. Ίσως η πιο καλαίσθητη έκδοση των τελευταίων ετών, από πολλές απόψεις και φυσικά, ευπώλητη.
Επίσης, είναι ένα βιβλίο απαραίτητο για κάποιες και κάποιους, που στην προσπάθειά τους να προβληθούν, εκθέτουν και εν πολλοίς, γελοιοποιούν εαυτούς. Ακολούθησε «Η ιστορία της ασχήμιας», από τον Ουμπέρτο Έκο πάλι και από τον ίδιο εκδοτικό οίκο, το 2007. Στην περίληψη διαβάζουμε ότι «η ομορφιά και η ασχήμια είναι φαινομενικά δύο έννοιες αλληλένδετες· συνηθίζουμε, μάλιστα, να θεωρούμε την ασχήμια ως το αντίθετο της ομορφιάς, σε σημείο που αρκεί να προσδιορίσουμε τη μία για να κατανοήσουμε την άλλη. Ωστόσο, στο πέρασμα των αιώνων, οι διαφορετικές εκφάνσεις του άσχημου είναι πιο πλούσιες και απρόβλεπτες απ’ ό,τι συνήθως πιστεύουμε (σ.σ. να μας ρωτήσει να του πούμε γι’ αυτό)».
Υπάρχει λοιπόν αστική τάξη στην Ελλάδα; Και πόσο «αστική» είναι μια τάξη που επιτρέπει σε κάποιους με κιτς αντίληψη, νοοτροπία, συμπεριφορά και εμφάνιση, λαθρεπιβάτες στο λεωφορείο της ευπρέπειας και της καλλιέπειας, να κυκλοφορούν ανάμεσά μας και να παίζουν με τα νεύρα μας, «βιάζοντας» την αισθητική μας αντίληψη και συμβάλλοντας τα μέγιστα στη γενικότερη εξαχρείωση;
Αυτό ίσως θα έπρεπε να το δούμε. Όπως πρέπει να δούμε τον εξελληνισμό (γιατί εμείς δώσαμε πρώτοι πολιτισμό και όχι άλλοι σε εμάς) αλλά και τον εξευρωπαϊσμό κάποιων συμπεριφορών μας, κάτι που περνάει όμως μόνο μέσα από την Παιδεία. Και αυτό σημαίνει την αποβολή των συνδρόμων του κακώς εννοούμενου, δηλαδή του αριστεριστικού ριζοσπαστισμού και την υιοθέτηση των προτύπων του μεταρρυθμιστικού ριζοσπαστισμού, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας διαβίωσης του συνόλου και όχι των συντεχνιακά οργανωμένων ομάδων, που το μόνο που ξέρουν είναι να προστατεύουν «κεκτημένα», εις βάρος όλων μας.
Η ιστορία της πατρίδας μας αποτελεί παγκόσμια αναφορά για τα εκπληκτικά έργα πνεύματος, τα μνημεία και τους θησαυρούς υψηλής αισθητικής αντίληψης, που έχει να επιδείξει. Βλέποντας το αναδυόμενο κιτσαριό, αντιλαμβανόμαστε πόσο επιτακτική είναι η ανάγκη για την εκ νέου υιοθέτηση προτύπων υψηλής αισθητικής, σε όλα ανεξαιρέτως τα επίπεδα. Στο βιβλίο του Ουμπέρτο Έκο «Η ιστορία της ομορφιάς», το πρώτο κεφάλαιο φέρει τίτλο «το αισθητικό ιδεώδες στην αρχαία Ελλάδα».
Το δεύτερο, φέρει τον τίτλο «Το Απολλώνιο και το Διονυσιακό». Με λίγα λόγια, ο συγγραφέας αποδέχεται το αρχαίο ελληνικό ως τη βάση εκκίνησης του κάλλους, σε παγκόσμιο επίπεδο. Ας το αποδεχθούν λοιπόν και όσοι επιζητούν δημόσιο ρόλο και βρίσκονται σε αναζήτηση ακροατηρίου στη χώρα μας. Και ας πούμε σε όλους αυτούς, ότι στην εποχή που πολλοί αναζητούν την ποσότητα, κάποιοι εξ ημών, χωρίς λυμένα τα προβλήματά μας, αναζητούμε και την ποιότητα. Διότι στο τέλος, μόνο αυτή θα παράσχει τις λύσεις για την έξοδο από την κρίση. Κρίση, η οποία έχει και αισθητικά χαρακτηριστικά.
www.elora.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου