Σπρώχνουν το αέριο στη λύση

 Του Δρα Γιάννου Χαραλαμπίδη

Το βρετανικό παιχνίδι και οι σκοπιμότητες στο Κυπριακό

Η αυτοδιάθεση του Βενιζέλου, τα ιδρυτικά κράτη του Ερντογάν και η νομιμοποίηση του ψευδοκράτους

Η ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ επιλογή του ενιαίου κράτους και των έξι επαρχιών μεταξύ Ε/κ και Τ/κ

Ο Τούρκος Πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν δεν αφήνει περιθώρια για τη λύση του Κυπριακού. Όπως είπε με σαφήνεια, η λύση θα είναι μια ομοσπονδία «δυο ιδρυτικών κρατών». Και πρόσθεσε: «Δεν μπορεί να υπάρξει άλλη μορφή λύσης στο τραπέζι των συνομιλιών». Από την πρώτη στιγμή είχαμε επισημάνει ότι, ακόμη και αν εκδοθεί κοινό ανακοινωθέν στις συνομιλίες, η Τουρκία δεν πρόκειται να το σεβαστεί. Ο Ερντογάν το επιβεβαιώνει. Και η θέση αυτή δεν είναι μόνο του Τούρκου Πρωθυπουργού, αλλά του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας της χώρας του. Ακόμη λοιπόν και αν φύγει ο Ερντογάν, όπως είχαν φύγει οι Κεμαλιστές, η τουρκική διχοτομική στρατηγική δεν θ' αλλάξει.

Η κωλυσιεργία

Η Άγκυρα μπορεί να υιοθετήσει διαφορετική πολιτική στο Κυπριακό, δηλαδή πιο ευέλικτη και συναινετική, όταν έχει κόστος από την κατοχή της Κύπρου. Επί του παρόντος όχι μόνο κόστος δεν έχει αλλά ακούμε και τον Βρετανό Ύπατο Αρμοστή στην Κύπρο, Μάθιου Κιτ, να μας ζητά να συνεργαστούμε με την Τουρκία προ της λύσης με αντικείμενο το δικό μας φυσικό αέριο! Διά των δηλώσεων του Βρετανού Ύπατου Αρμοστή την περασμένη εβδομάδα, αποκαλύπτεται η πηγή της ιδέας περί της εμπλοκής της Τουρκίας στην υπόθεση του φυσικού αερίου και του αγωγού από την Κύπρο στα τουρκικά παράλια. Ουδέν, βεβαίως, σχόλιο περί της άποψής του ότι είναι ριψοκίνδυνη η απαγκίστρωση από τη διζωνική δικονομική ομοσπονδία.

Είναι δικαιολογημένη αφού συνιστά μια τουρκική και βρετανική εκδοχή της διχοτόμησης, εξ ου και η ερμηνεία του Ερντογάν περί «δυο ιδρυτικών κρατών», που σημαίνει την αναγνώριση του ψευδοκράτους. Όσο δε για το φυσικό αέριο, ακόμη και αν είναι, όπως λέγεται, οικονομικά συμφέρουσα η επιλογή του αγωγού μέσω Τουρκίας, είναι γεωπολιτικά και γεωστρατηγικά ζημιογόνος. Μας εγκλωβίζει γεωπολιτικά στην Τουρκία. Και της δίδει την ευκαιρία να προσθέσει ακόμη ένα βήμα στην προσπάθειά της να αναδειχθεί περιφερειακή δύναμη, με την Κύπρο να αποτελεί προτεκτοράτο της.

Με τις παλινδρομήσεις και τις καθυστερήσεις που παρουσιάζονται στο θέμα της λήψης αποφάσεων για το τερματικό ή για αγωγό μέσω Ελλάδας μάλλον δικαίως μπορεί να υποψιαστεί κάποιος ότι οι συμβουλές του Λονδίνου προς τη Λευκωσία είναι να κωλυσιεργεί όσο μπορεί τη διαδικασία για να γίνει η εκμετάλλευση στο πλαίσιο της λύσης με την Τουρκία, τους Τουρκοκύπριους και, γιατί όχι, και τη Βρετανία, ώστε να μην αλλάξουν τα υφιστάμενα γεωστρατηγικά δεδομένα.

Οι συμφωνίες του ψευδοκράτους

Πού το πάνε, λοιπόν, Τούρκοι και Βρετανοί; Πρώτο, στην τριχοτόμηση της κυπριακής ΑΟΖ. Μια ζώνη για την Τουρκία και άλλες δυο, μια για κάθε συνιστών κράτος στο πλαίσιο της Ενωμένης Κυπριακής Δημοκρατίας των δυο ιδρυτικών κρατών. Εφόσον το ψευδοκράτος έχει κλείσει συμφωνίες με την Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίων για τις έρευνες στα κατεχόμενα, ο έλεγχος στο βορρά δεν θα ανήκει καν στους Τουρκοκυπρίους, αλλά στην Άγκυρα. Άλλωστε, η θέση αυτή μπορεί να τεκμηριωθεί στη λογική ότι οι συμφωνίες του ψευδοκράτους με την Τουρκία θα ισχύσουν και μετά τη λύση όπως συνέβη και στο σχέδιο Ανάν, του οποίου η φιλοσοφία και οι διατάξεις του συνιστούν ακόμη τη βάση των συνομιλιών. Δεύτερο, την εμπέδωση και τη νομιμοποίηση της διχοτόμησης μέσω της ομοσπονδίας. Τρίτο, τη διατήρηση του γεωστρατηγικού και γεωπολιτικού ελέγχου της Κύπρου από τη Βρετανία και την Τουρκία μέσω της δικής τους συμμετοχής στο ΝΑΤΟ χωρίς τη δική μας και μέσω της δικής μας αποστρατιωτικοποίησης και της δικής τους στρατιωτικοποίησης.

Η υπόθεση της Καταλανίας

Συνεπώς, ο τουρκικός και βρετανικός στόχος είναι η νομιμοποίηση του σημερινού διχοτομικού παράνομου status quo και η εδραίωση του γεωστρατηγικού και γεωπολιτικού ελέγχου και δη του φυσικού αερίου. Το πρόβλημα στο Κυπριακό είναι ο στόχος, δηλαδή η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία και η όποια ομοσπονδία. Σήμερα το μεγάλο για παράδειγμα ζήτημα είναι αυτό της Καταλανίας, η οποία ζητά την αναθεώρηση του καθεστώτος της, ακόμη και αυτήν την ανεξαρτησία της από τη Μαδρίτη. Εάν η Καταλανία δεν ήταν τμήμα ενιαίου και όχι ομόσπονδου κράτους, εάν ήταν

ομοσπονδιακό συνιστών κράτος, τώρα θα είχε πάρει τον δρόμο της απόσχισης όπως συνέβη σε άλλες περιπτώσει και δη εκείνη του βελούδινου διαζυγίου της Τσεχοσλοβακίας.

Κατάλοιπο εξουσίας και λειτουργικότητα

ΤΟ ΕΜΒΡΥΟ, λοιπόν, της διχοτόμησης είναι οι εξουσίες των ομόσπονδων κρατιδίων και οι δυνατότητες απόσχισης ανεξαρτήτως τι θα αναφέρεται στο νέο ομοσπονδιακό σύνταγμα, το οποίο θα πρέπει να δούμε σε συνάρτηση με το κατάλοιπο της εξουσίας και με τα συντάγματα των δυο κρατιδιών υπό την έννοια της τυπικής ισχύος. Ποια θα είναι η σχέση μεταξύ τους; Θα είναι ισοϋψής ή το κεντρικό σύνταγμα θα υπερισχύει των εσωτερικών; Είναι δε κατανοητό ότι αν τα κατάλοιπα εξουσίας ανήκουν στα κρατίδια (ό,τι δεν ρυθμίζεται από το κεντρικό σύνταγμα αυτόματα ανήκει στην αρμοδιότητα των κρατιδίων), ακόμη και αν το κεντρικό σύνταγμα υπερισχύει σε τυπική ισχύ των εσωτερικών συνταγμάτων, η υπερίσχυση του κεντρικού συντάγματος θα ισχύει εκεί όπου δεν υπάρχει το κατάλοιπο.

Ως εκ τούτου, η ισχύς του κεντρικού συντάγματος είναι πολύ πιθανό να είναι περιορισμένη λόγω του κατάλοιπου εξουσίας, το οποίο κατά μεγάλο βαθμό θα ανήκει στα συνιστώντα κράτη. Γενικώς δεν θα βγαίνουμε από μέσα! Το χειρότερο για τη συνοχή του κράτους είναι η πρακτική των δυο χωριστών δημοψηφισμάτων, τα οποία οι Τούρκοι ερμηνεύουν ως χωριστά δημοψηφίσματα. Ήταν δε ατυχέστατη η τοποθέτηση του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών Ευάγγελου Βενιζέλου ενώπιον της Ολομέλειας της Επιτροπής Εξωτερικών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όταν είπε ότι «η λύση θα δοθεί μέσα από δημοψηφίσματα στην αρχή της αυτοδιάθεσης».

Αφενός ο κ. Βενιζέλος είναι έγκριτος καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου και Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, η οποία είναι Προεδρεύουσα της Ε.Ε. χώρα, οπότε δεν δικαιολογείται να προβαίνει σε τέτοιες δηλώσεις, όταν μάλιστα από την άλλη πλευρά ο κ. Ερντογάν μιλά για ομοσπονδία «δυο ιδρυτικών κρατών», η οποία μπορεί να τεκμηριωθεί κάτω από τα χωριστά δημοψηφίσματα και τις αυτοδιαθέσεις. Ούτως ή άλλως μέσω των χωριστών δημοψηφισμάτων οι σημερινοί Τουρκοκύπριοι και έποικοι, όσοι εξ αυτών θα πολιτογραφηθούν, από παράνομοι κάτοικοι, που είναι στο βορρά, θα καταστούν σε νόμιμους μετά τη λύση τη ομοσπονδίας.

Η παρανομία κατά παράδοξο τρόπο θα παράγει δίκαιο. Υπό αυτές τις συνθήκες το τουρκικό στοιχείο, στη συνέχεια θα μπορεί να πράξει αυτό που δεν του αναγνωρίζεται στην παρούσα φάση. Δηλαδή το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, αφού σήμερα οι Τουρκοκύπριοι και οι έποικοι δεν συνιστούν γηγενή πληθυσμό που κατοικεί σε συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο. Συνεπώς, η ομοσπονδία δεν ανοίγει τις πύλες στην επανένωση, αλλά στη διχοτόμηση. Εκ των πραγμάτων, η κυπριακή ηγεσία είναι εγκλωβισμένη στη λύση της ομοσπονδίας, που δίδει την ευκαιρία στον κ. Ερντογάν και στον κ. Έρογλου να αναφέρονται σε «δυο ιδρυτικά κράτη». Ο Ντενκτάς από το 1964 τόνιζε ότι όταν η τουρκική πλευρά μιλά για διχοτόμηση, δεν εννοεί τη διπλή Ένωση, αλλά την ομοσπονδία.

Στρατηγική και στόχος

ΔΕΝ υπάρχει νόημα αλλαγής στρατηγικής εάν δεν αλλάξει ο στόχος, δηλαδή της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, η οποία για να καταστεί εφικτή, θα πρέπει να υπογράψουμε τη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία είναι κράτος μέλος της Ε.Ε. και του ΟΗΕ. Συνεπώς, ο κύριος στόχος δεν θα έπρεπε να ήταν η διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και η μετατροπή της σε ομόσπονδο κράτος, αλλά η διατήρησή της στη ζωή ως ενιαίου κράτους με αναθεώρηση του Συντάγματος και πλήρη εναρμόνιση των κατεχομένων με το κεκτημένο κατά τρόπον ώστε να επανενσωματωθούν ομαλά στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Μια Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία μπορεί ως ενιαίο κράτος να συνεχίσει να είναι χωρισμένη σε έξι επαρχίες, εκ των οποίων οι δυο να έχουν έπαρχο Τουρκοκύπριο και οι άλλες τέσσερις Ελληνοκύπριο με εξουσίες τοπικής και μόνο αυτοδιοίκησης, χωρίς δηλαδή ομοσπονδιακές κρατικές εξουσίες, οι οποίες θα ανήκουν στην κοινή κεντρική Κυβέρνηση με εκλογές κοινές για την εκτελεστική εξουσία επί τη βάσει της αρχής ένας άνθρωπος μια ψήφος, με δικαίωμα εκλογής οποιουδήποτε πολίτη στο αξίωμα, για παράδειγμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, χωρίς φυλετικές και εθνολογικές διακρίσεις.

Ουτοπία και ρεαλισμός

ΕΑΝ η τουρκική πλευρά δεν αποδέχεται δημοκρατική λύση, τότε ας αναλάβει την ευθύνη. Η λογική τού ότι δεν θα πρέπει να εμπλακούμε σε ένα «blame game» δεν αποδίδει. Η Κύπρος δεν μπορεί να είναι το σωσίβιο του Ερντογάν, ούτε εσωτερικά ούτε διεθνώς υπό την έννοια της εξεύρεσης μιας λύσης ομοσπονδίας, όπως ο ίδιος τη θέλει για να δοξαστεί εσωτερικά και διεθνώς. Εάν από την άλλη προβληθεί ο ισχυρισμός ότι μια δημοκρατική λύση είναι ουτοπική, τότε θα πρέπει να πάρουμε απόφαση ότι όντως το δίκαιο δεν ισχύει, οπότε υπάρχουν δυο επιλογές:

Η μία είναι αυτή της υποταγής. Να φέρει, δηλαδή, η Τουρκία τη λύση και εμείς να την υπογράψουμε. Η άλλη είναι η ενίσχυσή μας στο πλαίσιο συμμαχιών με το Ισραήλ και την Ελλάδα σε συνδυασμό με άλλες κινήσεις, όπως η αίτηση ένταξης στο ΝΑΤΟ και ας θέτει η Τουρκία βέτο. Το δικό της βέτο θα νομιμοποιεί το δικό μας μπλοκάρισμα στην ενταξιακή της πορεία που θα συνοδεύεται από τη θετική μας θέση για συνολική διευθέτηση του Κυπριακού με τη συμμετοχή όλων σε κοινούς Οργανισμούς όπως το ΝΑΤΟ και η Ε.Ε. είτε με πλήρη ένταξη είτε με ειδική σχέση για να εφαρμοστεί η αρχή του αμοιβαίου οφέλους και για να αποτραπεί ο πλήρης γεωστρατηγικός έλεγχος της Κύπρου από την Τουρκία και τη Βρετανία. Το δίκαιο μπορεί να είναι καταφύγιο του αδυνάτου και να διεκδικηθεί όταν συνδυάζεται με βελτίωση των συντελεστών ισχύος.

Αλλιώς, το αδιέξοδο θα συνεχίζεται και Ερντογάν και ο κάθε Ερντογάν, δηλαδή η Τουρκία, θα επιβάλουν τη λύση των δυο ιδρυτικών κρατών και αυτό το οποίο θα απομένει είναι ο τρόπος με τον οποίο οι πλασιέ θα την πωλήσουν στην κοινή γνώμη… Είναι, για παράδειγμα, ανοικτό το ενδεχόμενο να μας πουν ξανά ότι Νενικήκαμεν!

http://www.sigmalive.com/simerini/