ΤΗΣ ΦΑΝΟΥΛΑΣ ΑΡΓΥΡΟΥ
Οι Βρετανοί φαίνεται να αντιμετώπισαν τη σθεναρή αντίδραση της ελληνικής πλευράς
Τα βρετανικά έγγραφα φανερώνουν ότι αρχές του 1981 αναπτύχθηκε μια έντονη βρετανική δραστηριότητα για «επιστημονικές» έρευνες στα ελληνικά και τουρκικά χωρικά ύδατα
Τα βρετανικά έγγραφα φανερώνουν ότι, από τις αρχές του 1981, είχε αναπτυχθεί μια έντονη βρετανική δραστηριότητα για «επιστημονικές» έρευνες στα ελληνικά και τουρκικά χωρικά ύδατα. Και αυτό, ένα χρόνο πριν επιτευχθεί η συμφωνία των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θαλάσσης, στις 10 Δεκεμβρίου 1982 στο Montego Bay της Ιαμαϊκής, η οποία τέθηκε σε εφαρμογή στις 16 Νοεμβρίου 1994.
Τα βρετανικά έγγραφα φανερώνουν ότι αρχές του 1981 αναπτύχθηκε μια έντονη βρετανική δραστηριότητα για «επιστημονικές» έρευνες στα ελληνικά και τουρκικά χωρικά ύδατα
Τα βρετανικά έγγραφα φανερώνουν ότι, από τις αρχές του 1981, είχε αναπτυχθεί μια έντονη βρετανική δραστηριότητα για «επιστημονικές» έρευνες στα ελληνικά και τουρκικά χωρικά ύδατα. Και αυτό, ένα χρόνο πριν επιτευχθεί η συμφωνία των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θαλάσσης, στις 10 Δεκεμβρίου 1982 στο Montego Bay της Ιαμαϊκής, η οποία τέθηκε σε εφαρμογή στις 16 Νοεμβρίου 1994.
Οι Βρετανοί, με λεπτομερέστατες μελέτες και προετοιμασίες, ήθελαν να στείλουν το ερευνητικό σκάφος Shackleton για «επιστημονικές» έρευνες στα χωρικά ύδατα της Ελλάδας και Τουρκίας, αλλά κυρίως της Ελλάδας. Αμφότερες, όμως, οι αιτήσεις τους προς το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών απορρίφθηκαν. Στα έγγραφα εντοπίζεται ότι οι μελέτες δεν απέκλειαν την έρευνα και για υδρογονάνθρακες, όμως αυτό αποκρύπτεται τόσο από τους Έλληνες όσο και από τους Τούρκους. Το πολύ ενδιαφέρον ιστορικό έχει ως εξής:
Το ιστορικό του ενδιαφέροντος
Στις 27 Μαΐου 1981, το Λονδίνο προέβη σε επίσημη προφορική αίτηση για άδεια για το βρετανικό ερευνητικό σκάφος Shackleton να προχωρήσει σε επιστημονικές έρευνες. Για πέντε μήνες το ελληνικό ΥΠΕΞ δεν απάντησε. Μέσα Οκτωβρίου 1981, ο Βρετανός καθηγητής Μπρουκς, που ήταν επικεφαλής της αποστολής, με επιστολή του ημερ. 13 Οκτωβρίου προς τον κ. Μάνεση στο ελληνικό ΥΠΕΞ , προσπάθησε να ξεκαθαρίσει ορισμένα σημεία, τα οποία η ελληνική πλευρά δεν δεχόταν. Στη συνέχεια η βρετανική πρεσβεία στην Αθήνα κλήθηκε να υποβάλει αίτηση για δεύτερη ερευνητική αποστολή για το ίδιο σκάφος. Επειδή, όμως, ο χάρτης που υπέβαλε η βρετανική πρεσβεία αναφερόταν σε αδικαιολόγητες θέσεις σε σχέση με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, ανεστάλη η οποιαδήποτε ενέργεια. Στις 17 Νοεμβρίου, η βρετανική πρεσβεία ειδοποίησε το ελληνικό ΥΠΕΞ ότι είχαν ετοιμάσει δεύτερο χάρτη, ο οποίος θα συνόδευε δεύτερη αίτηση.
Το ιστορικό του ενδιαφέροντος
Στις 27 Μαΐου 1981, το Λονδίνο προέβη σε επίσημη προφορική αίτηση για άδεια για το βρετανικό ερευνητικό σκάφος Shackleton να προχωρήσει σε επιστημονικές έρευνες. Για πέντε μήνες το ελληνικό ΥΠΕΞ δεν απάντησε. Μέσα Οκτωβρίου 1981, ο Βρετανός καθηγητής Μπρουκς, που ήταν επικεφαλής της αποστολής, με επιστολή του ημερ. 13 Οκτωβρίου προς τον κ. Μάνεση στο ελληνικό ΥΠΕΞ , προσπάθησε να ξεκαθαρίσει ορισμένα σημεία, τα οποία η ελληνική πλευρά δεν δεχόταν. Στη συνέχεια η βρετανική πρεσβεία στην Αθήνα κλήθηκε να υποβάλει αίτηση για δεύτερη ερευνητική αποστολή για το ίδιο σκάφος. Επειδή, όμως, ο χάρτης που υπέβαλε η βρετανική πρεσβεία αναφερόταν σε αδικαιολόγητες θέσεις σε σχέση με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, ανεστάλη η οποιαδήποτε ενέργεια. Στις 17 Νοεμβρίου, η βρετανική πρεσβεία ειδοποίησε το ελληνικό ΥΠΕΞ ότι είχαν ετοιμάσει δεύτερο χάρτη, ο οποίος θα συνόδευε δεύτερη αίτηση.
Προς έκπληξή τους, όμως, το τελευταίο ήδη γνώριζε για τον νέο χάρτη. Εν πάση περιπτώσει, αμφότερες οι αιτήσεις τους απορρίφθηκαν. Το ελληνικό ΥΠΕΞ, με επιστολή του 1η Δεκεμβρίου 1981, επιβεβαίωσε την απόρριψη δίχως να δίνει οποιαδήποτε δικαιολογία. Αργότερα εξηγήθηκε στους Βρετανούς ότι η απόρριψη από την επιτροπή του ΥΠΕΞ, την οποία απάρτιζαν αντιπρόσωποι του ΥΠΕΞ, των Ενόπλων Δυνάμεων και Δυνάμεων Ασφαλείας και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως το Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας, Αλιείας και Υδρογραφικό Τμήμα, βασιζόταν στα εξής: Φόβοι για καταστροφή αρχαιοτήτων (ή έρευνα δίχως εξουσιοδότηση), φόβοι για έρευνες δίχως εξουσιοδότηση φυσικών πόρων, απροσδιόριστοι λόγοι ασφάλειας.
Προστατευτική στάση
Οι Βρετανοί δεν μπορούσαν να εξηγήσουν τις ελληνικές αντιρρήσεις για τη δεύτερη αίτηση, μάλιστα, δίχως συζήτηση, και το απέδιδαν στις διαφορές της Ελλάδας με την Τουρκία σε σχέση με την οριοθέτηση της περιοχής της υφαλοκρηπίδας. Οι Βρετανοί προσπάθησαν να καθησυχάσουν τους φόβους των Ελλήνων ότι δεν θα προέβαιναν σε έρευνες δίχως εξουσιοδότηση σε σχέση με φυσικούς πόρους. Το γεγονός, έλεγαν, ότι η δεύτερη αίτηση, σε αντίθεση με την πρώτη, δεν θα περιελάμβανε τη χρήση εκρήξεων, έπρεπε να τους καθησυχάζει ότι δεν θα προκαλούνταν πιθανές ζημιές σε αρχαιολογικούς χώρους. Το ελληνικό ΥΠΕΞ πίστευε ότι, όπως ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, περιλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, δεν έδιδαν άδεια για παρόμοια σχέδια (έρευνες) σε ευαίσθητες στρατηγικές και οικονομικές περιοχές τους, το ίδιο ίσχυε και για την Ελλάδα και δεν έπρεπε να τους ξαφνιάζει η προστατευτική στάση των ελληνικών Αρχών.
Ευαισθησίες για υφαλοκρηπίδα
Το συμπέρασμα της βρετανικής πρεσβείας ήταν όπως, στο μέλλον, λαμβάνονται υπ' όψιν οι ευαισθησίες των Ελλήνων σε τέτοια θέματα που αφορούν το Αιγαίο και την υφαλοκρηπίδα, ειδικά με τη νέα κυβέρνηση. Και υπενθύμισε στο Λονδίνο ότι όταν το τουρκικό ερευνητικό σκάφος «Σισμίκ» (γνωστό και ως «Χόρα»), είχε βγεί για γεωλογικές έρευνες στα μέσα της δεκαετίας του 1970, ο Παπανδρέου (Ανδρέας) είχε καλέσει ανοικτά το Ελληνικό Ναυτικό να το βυθίσει. Και κατέληξε λέγοντας πως: «Τώρα που
είναι Πρωθυπουργός, η θέση του είναι ότι "δεν πρόκειται να παραχωρήσουμε ούτε ίντσα στην Τουρκία". Αυτό σημαίνει ότι γεωλογικές έρευνες στο ανατολικό Αιγαίο αποκλείονται προς το παρόν. Στο Δυτικό Αιγαίο, παρόλες τις αντιρρήσεις του ελληνικού ΥΠΕΞ, είναι δυνατόν να προχωρήσουν έρευνες, νοουμένου να γίνουν σεβαστοί οι ελληνικοί φόβοι. Όμως θα πρέπει να θυμόμαστε ότι η νέα κυβέρνηση είναι δεσμευμένη να διερευνήσει και να εκμεταλλευθεί τους φυσικούς πόρους (ειδικά πετρέλαιο) στο Ιόνιο Πέλαγος».Προστατευτική στάση
Οι Βρετανοί δεν μπορούσαν να εξηγήσουν τις ελληνικές αντιρρήσεις για τη δεύτερη αίτηση, μάλιστα, δίχως συζήτηση, και το απέδιδαν στις διαφορές της Ελλάδας με την Τουρκία σε σχέση με την οριοθέτηση της περιοχής της υφαλοκρηπίδας. Οι Βρετανοί προσπάθησαν να καθησυχάσουν τους φόβους των Ελλήνων ότι δεν θα προέβαιναν σε έρευνες δίχως εξουσιοδότηση σε σχέση με φυσικούς πόρους. Το γεγονός, έλεγαν, ότι η δεύτερη αίτηση, σε αντίθεση με την πρώτη, δεν θα περιελάμβανε τη χρήση εκρήξεων, έπρεπε να τους καθησυχάζει ότι δεν θα προκαλούνταν πιθανές ζημιές σε αρχαιολογικούς χώρους. Το ελληνικό ΥΠΕΞ πίστευε ότι, όπως ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, περιλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, δεν έδιδαν άδεια για παρόμοια σχέδια (έρευνες) σε ευαίσθητες στρατηγικές και οικονομικές περιοχές τους, το ίδιο ίσχυε και για την Ελλάδα και δεν έπρεπε να τους ξαφνιάζει η προστατευτική στάση των ελληνικών Αρχών.
Ευαισθησίες για υφαλοκρηπίδα
Το συμπέρασμα της βρετανικής πρεσβείας ήταν όπως, στο μέλλον, λαμβάνονται υπ' όψιν οι ευαισθησίες των Ελλήνων σε τέτοια θέματα που αφορούν το Αιγαίο και την υφαλοκρηπίδα, ειδικά με τη νέα κυβέρνηση. Και υπενθύμισε στο Λονδίνο ότι όταν το τουρκικό ερευνητικό σκάφος «Σισμίκ» (γνωστό και ως «Χόρα»), είχε βγεί για γεωλογικές έρευνες στα μέσα της δεκαετίας του 1970, ο Παπανδρέου (Ανδρέας) είχε καλέσει ανοικτά το Ελληνικό Ναυτικό να το βυθίσει. Και κατέληξε λέγοντας πως: «Τώρα που
Να μη γίνει αναφορά σε υδρογονάνθρακες!
Στις 17 Νοεμβρίου 1981, το Τμήμα Περιβάλλοντος, Ναυτιλίας και Αεροπορίας του Φόρεϊν Όφις, με επιστολή του προς τη βρετανική πρεσβεία στην Άγκυρα, ενημέρωσε ότι μελέτησαν με τους νομικούς των συμβούλους σε βάθος το θέμα και τις δυσκολίες, αλλά ενδιαφέρονταν όπως το σκάφος προχωρήσει με την αποστολή του για το συμφέρον της επιστημονικής έρευνας. Γι' αυτό έγραψε: «Έχουμε σκόπιμα συνομολογήσει κάποιες λέξεις για να αποσπάσουμε την έγκριση τόσο των Ελλήνων όσο και των Τούρκων και που δεν καθορίζει σε καμία περίπτωση τις θέσεις της κυβέρνησης της Αυτού Μεγαλειότητος στο θέμα της δικαιοδοσίας της υφαλοκρηπίδας εκεί όπου θα χρειαστεί να γίνει κύρια έρευνα. Θεωρούμε απόλυτα δικαιολογημένη τη θέση μας αυτή στην απουσία συμφωνημένης οριοθέτησης της περιοχής... Αν νομίζετε βοηθητικό, μπορείτε να αναφέρετε στο ΥΠΕΞ (Τουρκίας) ότι, προκειμένου, οι εκθέσεις της έρευνας δεν θα αναφέρονται καθόλου σε περιοχές με πιθανότητα ύπαρξης υδρογονανθράκων.
Έχουμε εξασφαλίσει αυτήν τη διαβεβαίωση από τον επιστήμονα επικεφαλής της αποστολής». Αντίθετη όμως άποψη είχε το Νότιο Τμήμα Ευρώπης του Φόρειν Όφις, το οποίο αμέσως την επομένη (18.11.1981) έτρεξε να προλάβει και να σταματήσει τη βρετανική πρεσβεία στην Άγκυρα από το να αναφέρει κάτι τέτοιο στο τουρκικό ΥΠΕΞ. Έγραψαν: «Κατά τη γνώμη μας, δεν θα ήταν σοφό να δώσετε τέτοια πληροφορία. Τόσο οι Έλληνες όσο και οι Τούρκοι θα υποψιαστούν έντονα με την αναφορά σε υδρογονάνθρακες: Μπορεί να υποψιαστούν ότι το Shackleton ερευνά για τέτοια. Ακόμα περισσότερο, αν το Shackleton βρει υδρογονάνθρακες, είμαι σίγουρος ότι αμφότεροι Έλληνες και Τούρκοι θα θέλουν να ξέρουν τα αποτελέσματα... Πιστεύουμε ότι δεν πρέπει να αναφερθείτε καθόλου στην πιθανότητα υδρογονανθράκων στις περιοχές που θα ερευνηθούν».
http://www.sigmalive.com/simerini
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου