Η Ανωτάτη Παιδεία μας

Συντάκτης: Αλέξανδρος Τομαράς, Ομότιμος Καθηγητής Τ.Ε.Ι.   

Παιδεία κατά τον Πλάτωνα είναι η μόρφωση της ύπαρξης του ανθρώπου, δηλαδή η διάπλαση, η ανάπτυξη, η βελτίωση και η ολοκλήρωση του, οι οποίες συντελούνται με βάση την υπέρτατη θεωρητική και ηθική γνώση, την γνώση των ιδεών. Η θεώρηση αυτή, δεν αποβλέπει στην εξασφάλιση υλικής ευδαιμονίας για το άτομο, αλλά στοχεύει στην πνευματική του ανύψωση στο επίπεδο του ελευθέρου όντος. Κατά τον Αριστοτέλη, η Πολιτεία, η οποία οφείλει τη γέννησή της στην τάση προς διατήρηση της ζωής και την ύπαρξή της στην τάση προς εξύψωση της ζωής, έχει ως σκοπό την Παιδεία των πολιτών στην αρετή. Συνεπώς, κατά τους ύψιστους ΄Ελληνες φιλοσόφους και παιδαγωγούς, η Πολιτεία αποτελεί "συγκρότημα Παιδείας", με προορισμό την παροχή στον πολίτη όλων των μέσων για την ολοκλήρωση της προσωπικότητάς του. Η πίστη τους στην Παιδεία επεκτάθηκε σε πανανθρώπινη κλίμακα και σφράγισε, με την μετέπειτα ενσωμάτωση και των αξιών του Χριστιανισμού, τον πολιτισμό του Ελληνικού Γένους.
Η ακαδημαϊκή μας κοινότητα βιώνει σήμερα μιαν αξιακή και ιδεολογοπολιτική σύγκρουση, ως απόρροια αναζήτησης σημείων ευσταθείας μέσα στην αγωνία της εκτεταμένης αβεβαιότητας η οποία σκιάζει το μέλλον μας. Τι παρατηρείται; Κατάθεση και προβολή αντιδιαμετρικών θέσεων. Τι λείπει; ΄Ενας ουσιαστικός ελληνοκεντρικός προβληματισμός, του οποίου το εφαρμόσιμο διήθημα θα είναι προϊόν σύνθεσης ακλονήτων επιχειρημάτων, εποικοδομητικής πρωτοτυπίας και υψηλού παιδαγωγικού ήθους. Οι φωνές εντυπωσιασμού, τις οποίες μεγεθύνει η παρουσίαση από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, δεν είναι ίδιον σοφίας. Αντί αυτών, απαιτείται επιστημονική επεξεργασία προτάσεων για το "δέον γενέσθαι", απαλλαγμένων από σοφίσματα, ενώ από τους ταγούς αναμένεται "ευήκοον ους", ως αντιστάθμισμα μιας σύγχισης, η οποία επιτείνεται από την οικονομική κρίση και καλύπτεται από ιδεοληψίες.Η Παιδεία έχει σχέση με τον επαγγελματικό προσανατολισμό, δεν πρέπει όμως να συγχέεται με την επαγγελματική κατάρτιση. Τα περί "χρηματοδότησης μετά από αξιολόγηση", κ.λπ., αμφισβητούνται ήδη και μέσα στην Ευρωπαϊκή ΄Ενωση, διότι αποβλέπουν στην αντικατάσταση της Παιδείας από "πιστοποιημένα πακέτα εξειδικευμένων γνώσεων και δεξιοτήτων" με οικονομικά μόνον κίνητρα. Η μέχρι σήμερα εξέλιξη του ανθρωπίνου πολιτισμού δεν ήταν άμοιρη γνώσης και πληροφορίας, τα μεγάλα επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα δεν προέκυψαν από χρηματοδότηση κατόπιν προηγηθείσας αξιολόγησης των πρωτοπόρων και οι μεγάλοι δημιουργοί δεν υπόκειντο σε κανόνες διασφάλισης ποιότητας. Η Ελλάς χρειάζεται δια βίου καταρτισμένους επαγγελματίες, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό. Η κατάρτιση κατά κλάδο επαγγελματικής δραστηριότητας πρέπει να συνοδεύεται από την Παιδεία εκείνη, η οποία π.χ. οδηγεί συνειδητά στο πεδίο της τιμής, εφόσον αυτό απαιτηθεί. Η κυβερνοκοινωνία του αιώνα μας, δεν πρέπει να πάρει τη μορφή συνοθυλεύματος ανθρωποειδών, δούλων των μηχανών, της ευμάρειας, του χρήματος, της τυποποίησης και της ανιαρής και αποσυνθετικής καθημερινότητας. Πρέπει, μέσω της Παιδείας, να ανελιχθεί σε χώρο συνύπαρξης ελευθέρων ανθρώπων με διακριτά ανισόπεδα πολιτισμικά χαρακτηριστικά, οι οποίοι θα επιδιώκουν τα βέλτιστα και θα παράγουν γνώση, αλήθεια και ευτυχία. Στο χώρο αυτό, ο άνθρωπος δεν θα είναι υπηρέτης των συστημάτων, αλλά σώφρων κυβερνήτης τους, ενώ η αύξηση του πλούτου θα είναι ευθέως ανάλογη της στήριξης του κοινωνικού κράτους.Ο πυρσός της Παιδείας πρέπει να εδρεύει στον φυσικό του χώρο, στην Ελλάδα. Η υιοθέτηση αλλοδαπών προτύπων ή η προσπάθεια απομίμησής τους είναι εσφαλμένη. Οι ξένοι εκμεταλλεύονται την Παιδεία τους και ως προϊόν εξαγωγής. Ιδιαίτερα, την προωθούν ως εμπορεύσιμο αγαθό στον τόπο, όπου η Παιδεία γεννήθηκε και άνθισε. Εκείνο πάντως το οποίο διαπιστώνεται στα προγράμματα αρίστων εκπαιδευτηρίων του εξωτερικού, είναι το πόσον αυτά έχουν καταξιωθεί, έχοντας ως βάση τα νάματα της Ελληνικής Παιδείας. Οι επαφές μας με τέτοια ιδρύματα είναι επιθυμητή, πάντοτε βέβαια σε σχέση ειλικρινούς ισοτιμίας. Πλήθος Ελλήνων επιστημόνων διαπρέπει σε ξένα ιδρύματα, οι ΄Ελληνες φοιτητές σ΄αυτά συνήθως αριστεύουν, ενώ η προσφορά της Πατρίδας μας στον κόσμο ήταν και συνεχίζει να είναι η Παιδεία και ο Πολιτισμός.
Το μωσαϊκό της Παιδείας στην Μητρόπολη περιλαμβάνει ψηφίδες από διάφορα απορριπτέα υλικά. Αποδομητικούς πειραματισμούς, οι οποίοι παρουσιάζονται συνήθως ως "πρωτοποριακά εκπαιδευτικά προγράμματα". Πολιτικές Παιδείας, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι παρά "λίθοι, πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμμένα". Οικονομική δυσπραγία, αυξητική με την πάροδο του χρόνου. Έμψυχο υλικό με πολλών ειδών προβλήματα. Θεσμοθέτηση εκπαιδευτικών αρχών, τις οποίες καταργεί ή αναθεωρεί ο επόμενος, με συνέπεια κυρίως την ψυχική γαλήνη των νέων. Ολέθρια κομματικοποίηση. Συγκαταβατική θυμηδία έναντι όσων πιστεύουν στις Ελληνικές παιδαγωγικές και ηθικές αξίες. Ακατάληπτες καταλήψεις. Ο κατάλογος των κακώς κειμένων είναι πάντως αναστρέψιμος.
Υπάρχει και μια περιρρέουσα τάση απαξίωσης της Δημόσιας Παιδείας. Το βασικό επιχείρημα είναι ότι "κοστίζει πολλά και αποδίδει λίγα". Αυτή είναι μια λανθασμένη γενίκευση. Η αλήθεια είναι ότι οι Εκπαιδευτικοί μας, κατά μέγιστο ποσοστό, παρά τις αντιξοότητητες, έχουν να παρουσιάσουν αξιόλογα επιτεύγματα, τα οποία προσιδιάζουν σε δημόσιους λειτουργούς. Η πίστη τους στην Ελληνική Παιδεία ενισχύεται από το έξυπνο και ανήσυχο μυαλό των εκπαιδευομένων τους, οι οποίοι ζητούν και στο μέτρο του δυνατού λαμβάνουν από αυτούς ενθάρρυνση των πρωτοβουλιών τους, στήριξη των προσπαθειών τους, ανάπτυξη κριτικού πνεύματος και φως στο δρόμο της ζωής τους. Πρέπει πια να γίνει συνείδηση. Οι Εκπαιδευτικοί μας είναι άξιοι τιμής και σεβασμού, ενώ οι νέοι μας είναι πολύ καλύτεροί μας, έστω και αν η Πολιτεία τείνει συχνά να διαψεύδει τις προσδοκίες τους.
Η Παιδεία μας είναι δημόσια και παρέχεται δωρεάν σύμφωνα με το άρθρο 16 του Συντάγματος, του οποίου την κατάργηση επιδιώκουν οι ενάντιοι. Όμως, πολλοί από αυτούς κατέχουν Ελληνικά Κρατικά Πτυχία, χωρίς να τα θεωρούν υποδεέστερα των ξένων, ενώ φαίνονται υπερήφανοι γι΄αυτά. Τώρα, ας απαντήσουν. Θεωρούν την Παιδεία εμπορεύσιμο αγαθό ή συστατικό στοιχείο του Ελληνικού ΄Εθνους; Θέλουν την Παιδεία υπό μορφή βιομηχανίας πακέτων επαγγελματικής κατάρτισης, χωρίς ηθικές αξίες, κατά της επιταγές του υλισμού; Ποθούν να αντικαταστήσουν την ευγενή ακαδημαϊκή άμιλλα με έναν ξέφρενο, απάνθρωπο και εξοντωτικό ανταγωνισμό; Επιδιώκουν κερδώα Παιδεία; ΄Εχουν εγκύψει στους ιδρυτικούς νόμους ξένων διαπρεπών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, τα οποία συλλήβδην χαρακτηρίζουν ως ιδιωτικά – ενώ δεν είναι γενικά έτσι – ώστε να σχηματίσουν, στην "ιδιωτική" περίπτωση, σαφή εικόνα του τι σημαίνει ο όρος "ιδιωτικός" γι΄αυτά τα ιδρύματα; Είναι κοινωνοί των ασφυκτικών κρατικών ελέγχων σ΄ αυτά; ΄Εχουν υπόψη τους ότι το πλείστον των φοιτητών σ΄ εκείνα σπουδάζουν με κρατική οικονομική ενίσχυση, οπότε ποιος είναι ο σκοπός της καθιέρωσης ιδιωτικής Ελληνικής Παιδείας; ΄Εχουν διερωτηθεί, ποιοι και γιατί θα ήσαν διατεθειμένοι να επενδύσουν τα μεγάλα ποσά, τα οποία απαιτεί η αξιοπρεπής λειτουργία ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος; Θα μπορεί ένας εκπαιδευόμενος, ο οποίος δεν έχει την οικονομική άνεση, να σπουδάζει σε ιδιωτικά εκπαιδευτήρια ή θα πρέπει να βάλει στο λαιμό του τη θηλειά του δανείου; Δεν υπάρχει ο φόβος ότι η ίδρυση ιδιωτικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ενδέχεται να αποτελεί στρατηγική εξυπηρέτησης συμφερόντων, τα οποία δεν συνάδουν με τα γενικότερα Ελληνικά συμφέροντα; Eίναι βέβαιοι ότι, υπό τις επικρατούσες στην Ελλάδα συνθήκες, ένα μη κρατικό εκπαιδευτικό ίδρυμα θα λειτουργούσε καλύτερα από ένα κρατικό; Ζητούνται πειστικές απαντήσεις και σ΄αυτά, αλλά και σε πολλά άλλα καίρια ερωτήματα, τα οποία θα αναφέρονταν π.χ. στα προγράμματα σπουδών, στη στάθμη και στην ιθαγένεια του εκπαιδευτικού προσωπικού, στα επαγγελματικά δικαιώματα των πτυχιούχων εδώ και στην Ευρώπη, στα συγγράμματα, στον εξοπλισμό των βιβλιοθηκών και των εργαστηρίων, κ.λπ. Στο σημείο του χρόνου όπου βρισκόμαστε, απαιτείται σύνεση, συναίνεση, ενδελεχής προετοιμασία, υποδομή και οργάνωση προς αντιμέτωπιση των προκλήσεων του μέλλοντος, και όχι σπουδή και μέτρα τα οποία εκτροχιάζουν τους νέους μας και οδηγούν αυτούς και τις οικογένειές τους στην απόγνωση.΄Οσον αφορά την επίμαχη αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματός μας, ας αποφασίσει τελικά με δημοψήφισμα ο κυρίαρχος της τύχης του Ελληνικός Λαός.

Πηγή : http://www.diplomatikoperiskopio.gr/