Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου 2011

Οι πειρατές της Μεσογείου...

Του Γιάννου Χαραλαμπίδη
Δρ Διεθνών Σχέσεων

Η Noble Energy κατέβασε το τρυπάνι της αρχίζοντας έρευνες εντός της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης της Κύπρου (ΑΟΖ) και η Τουρκία, από την πλευρά της, προκάλεσε μεν ένταση, αλλά όχι κρίση, είτε με την Κύπρο είτε με το Ισραήλ. Και η κρίση δεν αποφεύχθηκε λόγω της δικής μας αξιόμαχης στρατιωτικής αποτρεπτικής ισχύος, αλλά λόγω συγκυριών και διαπλοκής συμφερόντων, που βοήθησαν τις όποιες κυπριακές διπλωματικές κινήσεις.
Η αποτύπωση του σκηνικού και των γεωστρατηγικών συμφερόντων και σκοπιμοτήτων έχει ως εξής:
Πρώτο, καθοριστικό και κύριο αποτρεπτικό ρόλο διαδραμάτισαν οι ΗΠΑ, αρχικά με την παρέμβαση της Αμερικανίδας Υπουργού των Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον και του Προέδρου Μπαράκ Ομπάμα. Οι Αμερικανοί αφενός δεν ήθελαν και δεν θέλουν σύγκρουση Τουρκίας - Ισραήλ, αφετέρου δεν θα επιθυμούσαν να πληγούν τα συμφέροντα μιας δικών τους συμφερόντων πετρελαϊκής εταιρείας. Το ζήτημα της ασφάλειας, όπως και της οικονομίας, είναι ιδιαιτέρως σημαντικά για τις ΗΠΑ και για τα συμφέροντά τους.
Δεύτερο, γύρω από τη γεώτρηση στο οικόπεδο 12 δημιουργήθηκε όντως μια διεθνής διπλωματική ασπίδα από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Ε.Ε. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι ακόμη και αυτή η Βρετανία δεν ήταν αρνητική. Ήταν και είναι όμως πονηρή η στάση της. Διότι αναγνωρίζει μεν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας εντός της ΑΟΖ, όμως καλεί και τις δυο πλευρές σε αυτοσυγκράτηση, ενώ ταυτοχρόνως υποστηρίζει ότι η ύπαρξη φυσικού αερίου και πετρελαίου δεν θα πρέπει να επηρεάσει αρνητικά τη λύση του Κυπριακού. Στους διαδρόμους, δε, της Ε.Ε. και των Ην. Εθνών, οι Βρετανοί ισχυρίζονται ότι σοφότερο θα ήταν εάν η εκμετάλλευση γινόταν μετά τη λύση. Η θέση δεν είναι ακραία, όπως η τουρκική, η οποία υποστηρίζει το πάγωμα των ερευνών και της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου μετά τη λύση. Όμως, προς τα εκεί τραβά.
Όσο, δε, για τη Ρωσία, η θέση της στηρίζεται επί αρχών αλλά και επί συμφερόντων, υπό την έννοια ότι επιδιώκει και η ίδια να εμπλακεί στην υπόθεση της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου της Κύπρου και στη συνδιαμόρφωση του νέου γεωπολιτικού σκηνικού. Εάν μείνει εκτός, θα δώσει χώρο περαιτέρω ενίσχυσης του Ισραήλ και αυτό ουδόλως το επιθυμεί, διότι ανέκαθεν ήθελε την Κύπρο μακράν του ΝΑΤΟ και της Δύσης, καθώς και των λοιπών συμμάχων των ΗΠΑ. Οι εποχές βεβαίως άλλαξαν, αλλά η διαπλοκή των συμφερόντων επιβάλλει στη Μόσχα να μην επιθυμεί τη συμμαχία της Κύπρου με το Ισραήλ για δυο λόγους:
Πρώτο, κινδυνεύει να χάσει τον όποιο γεωστρατηγικό έλεγχο έχει μέσω της Λευκωσίας ή θα ήθελε μελλοντικά να έχει στην περιοχή.
Δεύτερο, κινδυνεύει να σπάσει η μονοπωλιακή σχέση που έχει η Ρωσία με την προμήθεια φυσικού αερίου προς την Ε.Ε. Υπό αυτές τις συνθήκες, γιατί η Μόσχα να θέλει να υπογραφεί η συμφωνία Κύπρου-Ισραήλ για τη μεταφορά αερίου από τα οικόπεδα Ταμάρ και Λεβιάθαν προς το Βασιλικό για υγροποίηση, και από εκεί στην Ευρώπη.
Η Ε.Ε. κινήθηκε στο πλαίσιο δηλώσεων των Επιτρόπων της επί θεμάτων αρχής, αλλά ειδικώς όταν προέρχονταν από τη Βαρόνη Άστον είχαν άρωμα βρετανικό... Άλλωστε, είναι ξεκάθαρο ότι η Ε.Ε. ως τέτοια δεν έχει τους μηχανισμούς στρατιωτικής αποτροπής. Βεβαίως, η επίθεση σε βάρος της Κύπρου από την Τουρκία θα προκαλούσε κόστος στην Άγκυρα. Από την άλλη, όμως, το ζητούμενο δεν είναι το πρόσκαιρο κόστος ή όφελος, αλλά το μακροχρόνιο. Διότι, και το 1974 η Τουρκία είχε κόστος από την εισβολή, όμως σταδιακά φαίνεται ότι το κόστος γίνεται όφελος, είτε λόγω της καλής τουρκικής στρατηγικής, είτε λόγω της κακής, ελλειμματικής δικής μας στρατηγικής, είτε ως αποτέλεσμα συνδυασμού και των δύο.
Συμπερασματικά, λοιπόν, θα μπορούσαμε να επισημάνουμε ότι όσο περισσότερα συμφέροντα εμπλέκονται στην υπόθεση του φυσικού αερίου και δη ισχυρών κρατών, τόσο το καλύτερο. Επί του παρόντος, όμως, υπάρχει μια σημαντική σύγκλιση συμφερόντων με το Ισραήλ, η οποία θα πρέπει να εξελιχθεί σε μια στρατηγική συμμαχία, που θα περιλαμβάνει εκ των πραγμάτων όχι μόνο ενεργειακά και οικονομικά συμφέροντα, αλλά και στρατιωτικά, που σημαίνει την υπογραφή συμφωνίας επί τη βάσει των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου.
Η ΤΟΥΡΚΙΑ μετά τις απειλές προωθεί μια σειρά διπλωματικών κινήσεων, αφενός για να μη φανεί ότι χάνει το παιχνίδι και αφετέρου για να δημιουργήσει συνθήκες ώστε να έχει κέρδη μελλοντικά. Αυτές οι κινήσεις περιλαμβάνουν:
α. Την υπογραφή συμφωνίας με το ψευδοκράτος για την υφαλοκρηπίδα στο βόρειο θαλάσσιο χώρο της Κύπρου, με στόχο την έναρξη ερευνών. Πρόκειται για ισοδύναμο τετελεσμένο. Όντως, η συμφωνία αυτή δεν ισχύει, όμως, στην πράξη οι Τούρκοι θα προχωρήσουν σε δικές τους έρευνες, ασχέτως εάν ο πλούτος δεν είναι της ίδιας έκτασης, οπότε θα πρέπει να αρχίσει ένας άλλος διεθνής αγώνας, νομικός και πολιτικός, σε βάρος της Τουρκίας και της ίδιας της τουρκικής εταιρείας πετρελαϊκών συμφερόντων, με καταγγελία εντός της ΕΕ και σε άλλα διεθνή βήματα. Ειδικότερα στην Ε.Ε., η Κυβέρνηση δεν θα πρέπει να περιοριστεί στο αυτονόητο, δηλαδή στο ότι το ενταξιακό τουρκικό κεφάλαιο για την ενέργεια θα παραμείνει παγωμένο, αλλά θα πρέπει να προωθήσει και την ακόλουθη θέση: Η τουρκική πολιτική είναι αντίθετη με το Διεθνές και Κοινοτικό Δίκαιο, και γιατί εκτός των άλλων πλήττει και τα ίδια τα συμφέροντα της Ε.Ε.
β. Τη διεύρυνση του θαλάσσιου χώρου των τουρκικών ερευνών, που σημαίνει ότι θα καλύπτουν μια περιοχή από το Καστελόριζο ώς την Κύπρο. Στόχος της Τουρκίας είναι να μην επιτρέψει στην Ελλάδα να καθορίσει τη δική της ΑΟΖ, η οποία θα εφάπτεται εκείνης της Κύπρου, προκειμένου να διατηρήσει την περιοχή από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα ως τουρκική λίμνη. Μπορεί μεν οι ΗΠΑ να λειτουργήσουν αποτρεπτικά ως προς την πρόκληση κρίσης, όμως, για να σωθεί το τουρκικό γόητρο, τα τουρκικά πολεμικά πλοία και μαχητικά αεροσκάφη θα μπορούν να έχουν τον πλήρη έλεγχο της περιοχής, εφόσον δεν ενοχλείται το Ισραήλ. Όσο, δε, για την Ελλάδα, είναι προ πολλού απούσα και τώρα, λόγω της οικονομικής κρίσης, μάλλον ουδέν μπορεί να πράξει. Άλλωστε, τα όποια νταηλίκια Ερντογάν και η θαλάσσια τουρκική πειρατεία από το Αιγαίο ώς την Κύπρο, ακόμη και οι απειλές σε βάρος του Ισραήλ οφείλονται στην αδυναμία της ελληνικής αποτροπής. Ως εκ τούτου, η Τουρκία αισθάνεται ότι μπορεί να έχει καλυμμένη την πλάτη της στο Αιγαίο.
γ. Τη συνέχιση κλίματος ελεγχόμενης έντασης, ώστε να αποτρέπεται η συμμετοχή νέων εταιρειών στις έρευνες εντός της κυπριακής ΑΟΖ και να αυξάνονται ταυτοχρόνως τα ασφάλιστρα και το οικονομικό κόστος.
δ. Την άσκηση πιέσεων σε γειτονικές της Κύπρου και της Ελλάδας χώρες, ώστε να υπαναχωρήσουν από υφιστάμενες συμφωνίες ή να μην υπογράψουν νέες. Έχουμε, ήδη, δυο παραδείγματα. Το ένα είναι η άρνηση της Αιγύπτου να υπογράψει ΑΟΖ με την Ελλάδα. Το άλλο είναι η κωλυσιεργία του Λιβάνου να επικυρώσει τη συμφωνία επί της ΑΟΖ με την Κυπριακή Δημοκρατία. Υπάρχει και ένα τρίτο παράδειγμα. Η άρνηση της Ελλάδας να υπογράψει και να επικυρώσει την ΑΟΖ της με εκείνην της Κυπριακή Δημοκρατίας υπό το φόβο κρίσης, αφού η Τουρκία έθεσε σιωπηρώς το θέμα ως casus belli.
Είναι χαρακτηριστικά τα όσα είχε επί τούτου αποκαλύψει ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Γιώργος Λιλλήκας. Όταν, είπε, πρότεινε προς την Ελληνίδα ομόλογό του Ντόρα Μπακογιάννη να υπογράψουν εν μιά νυχτί τη συμφωνία για τις ΑΟΖ, αυτή απάντησε: Και τι θα πει η Τουρκία; Κλασική περίπτωση χώρας με περιορισμένη άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων, που τελεί υπό καθεστώς τουρκικής φινλανδοποίησης. Απόδειξη, δε, τούτου συνιστά το γεγονός ότι ο Έλληνας Πρωθυπουργός, προ 15 ημερών, στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης ανακοίνωσε ότι θα προβεί σε έρευνες στα ανοικτά της Κρήτης και στο Ιόνιο. Ερώτημα: Γιατί όχι στο Αιγαίο και δη στο Καστελόριζο;
ΑΣ ΜΗΝ υποτιμηθεί το τετελεσμένο γεγονός, που επιχειρεί να εμπεδώσει η Τουρκία με τη συμφωνία την οποία υπέγραψε με το ψευδοκράτος για την έναρξη ερευνών στο βόρειο θαλάσσιο κατεχόμενο χώρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Διότι την άκυρη σήμερα συμφωνία θα επιδιώξει να τη νομιμοποιήσει, όπως και τις λοιπές, μέσω των συνομιλιών και της τελικής λύσης! Ευελπιστούμε, δε, ότι οι σημερινές διαμαρτυρίες δεν θα κοπάσουν ή, κατά το δοκιμότερον, δεν θα μετεξελιχθούν σε τμήμα του «έντιμου συμβιβασμού» και του συμψηφισμού των νόμιμων ερευνών της Κυπριακής Δημοκρατίας με τις παράνομες που ισχυρίζεται ότι θα αρχίσει η Τουρκία, στο όνομα πάντοτε των συμφερόντων των Τουρκοκυπρίων. Ερώτημα: Δεσμεύεται η πολιτική ηγεσία ότι δεν θα μετατρέψει ποτέ στο μέλλον τη σημερινή παράνομη συμφωνία κατεχομένων και Τουρκίας σε νόμιμη;
Χωρίς αξιόπιστες ένοπλες δυνάμεις και χωρίς την Ελλάδα, λόγω της οικονομικής της κατάστασης, ικανή να αντιδράσει, καθώς και χωρίς να υπάρχει αμυντική συμφωνία με το Ισραήλ, πώς η Κυπριακή Δημοκρατία θα αποτρέψει το τουρκικό ισοδύναμο τετελεσμένο, που αποτυπώνεται αρχικά επί των τουρκικών παράνομων ερευνών και εν συνεχεία επί της παράνομης εκμετάλλευσης φυσικού αερίου, το οποίο στην ουσία βρίσκεται επί της κυπριακής ΑΟΖ;

Πηγή : http://www.sigmalive.com/

Δεν υπάρχουν σχόλια: