Του Παναγιώτη Ηφαιστου
Καθηγητής διεθνών σχέσεων-Στρατηγικών Σπουδών Πανεπιστήμιο Πειραιώς
Η κρίση της ΕΕ είναι βαθειά. Ιεραρχικά προεξάρχει η διασφάλιση των μειζόνων ελληνικών συμφερόντων και η διαχείριση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης με τρόπο που να μην προκληθούν ακόμη μεγαλύτερες ζημιές μελλοντικά αβάστακτες.
Σπασμωδικά και απελπισμένα, τεχνοκράτες και γραφειοκράτες που τις τελευταίες δεκαετίες κυριαρχούν στο ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα, νομίζουν πως θα διασώσουν τα συμφέροντα των πελατών τους με το να μεθοδεύουν τον αργό θάνατο της Ελλάδας. Θα μπορέσουν, έτσι νομίζουν, να πετάξουν στον Καιάδα μόνο την Ελλάδα. Θα πάψει να αποτελεί, έτσι νομίζουν, «συστημικό κίνδυνο». Αδιόρθωτοι και κοντόφθαλμοι, επεξεργάζονται στα παρασκήνια νέους πύργους στην άμμο. Ένα είναι σίγουρο: Η τελική αποσύνθεση της θεσμικοπολιτικής παράκρουσης που ακούει στο όνομα ΟΝΕ είναι σχεδόν βεβαία. Συνεπακόλουθα το μέλλον της ίδιας της ΕΕ απρόβλεπτο.
Προεξάρχει να μην γίνει η Ελλάδα εξιλαστήριο θύμα μιας κατά τα άλλα ευρύτερης κρίσης. Να μην γίνουν περαιτέρω δεσμεύσεις που θα υποθηκεύσουν τα μείζονα συμφέροντα των μελλοντικών γενιών και που θα οδηγήσουν, ενδεχομένως, σε κατακερματισμό του νεοελληνικού κράτους.
Παρά το γεγονός ότι η ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ ήταν γιγαντιαίο ιστορικό σφάλμα, βραχυχρόνια μια μόνο ορθολογιστική στάση αρμόζει στις περιστάσεις: Παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ και συγκρότηση μιας αιτιολογημένα διεκδικητικής αντεπίθεσης. Η στοιχειοθέτηση τεκμηριωμένων επιχειρημάτων είναι σχετικά «εύκολη» και η αντίστασή μας να καταστούμε άσκοπα εξιλαστήριο θύμα νομιμοποιημένη.
Όσο είμαστε «συστημικός κίνδυνος» μας υπολογίζουν, μετά η δύναμή μας θα εκμηδενιστεί. Επείγει, ως κύριο θύμα, να σηκώσουμε με θάρρος και αυτοπεποίθηση τη σημαία του πολιτικοθεσμικού εξορθολογισμού στην Ευρώπη και διεθνώς. Πηγές κακών είναι η καταστροφικά δομημένη ΟΝΕ, το έλλειμμα ευρωπαϊκής και διεθνούς διακυβέρνησης και η εγκληματική ασυδοσία των ανεξέλεγκτων διεθνικών χρηματοοικονομικών δρώντων. Οι οικονομικοί μας δείκτες συγκρινόμενοι με τα υπόλοιπα κράτη δεν δικαιολογούσαν εκτροχιασμό σε φαύλο κύκλο χρέους, ύφεσης, μεγαλύτερου χρέους, καθήλωσης της ανάπτυξης και στο τέλος αναπόδραστης πτώχευσης. Την κύρια ευθύνη τη φέρουν τα διεθνικά γεράκια και η ανευθυνότητα των κυβερνητών των ηγεμονικών κρατών. Απαιτούμε, επιπλέον, όπως ορθολογιστικά υποστήριξε ο Στρος Καν, διαγραφή μεγάλου μέρους ή και όλου του χρέους.
Στο διπλωματικοστρατηγικό πεδίο, τέλος, απαιτείται να κατανοηθεί ότι με ιστορικούς όρους η συντρέχουσα κρίση είναι εφήμερη. Συντελούνται οι μεγαλύτερες γεωπολιτικές και στρατηγικές ανακατατάξεις μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Αν ήμασταν ισχυροί, θα είχαμε δώσει τέλος στα ιστορικά μας προβλήματα και θα είχαμε πρωτοστατήσει στη συγκρότηση μιας πιο σταθερής περιφέρειας.
Ακόμη και υπό τις παρούσες δυσμενείς συνθήκες και με όσα μέσα διαθέτουμε, εν τούτοις, μπορούμε να διατηρήσουμε μια εθνική αποτρεπτική στρατηγική. Άμεσοι σκοποί προς εκπλήρωση, πρώτον, η αποτροπή κατάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας την άμυνα της οποίας αλλόκοτα φαίνεται πως διασφαλίζουν άλλα κράτη, δεύτερον, κατοχύρωση των υποθαλάσσιων πλουτοπαραγωγικών πόρων στη ζώνη που αρχίζει από το Αιγαίο μέχρι την Κύπρο. Δηλαδή οριοθέτηση της ΑΟΖ με τρόπους και προσεγγίσεις συμβατούς με το διεθνές δίκαιο. Πώς θα αντιδρούσε η Τουρκία; Θα εκτιθόταν ολοένα και περισσότερο όπως απελπισμένα και σπασμωδικά πράττει τώρα στην Κύπρο.
Επίμετρο
Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ανατρέξει στις εξής τρεις επιφυλλίδες που αφορούσαν την ένταξή μας στην ΟΝΕ. Οι επιφυλλίδες αυτές αντλούσαν από σχετικά βιβλία. Παραπέμπονται για να υπογραμμιστεί το γεγονός ότι δεν έχουμε άλλα περιθώρια λανθασμένων εκτιμήσεων για την διεθνή και ευρωπαϊκή πολιτική. Τον Φεβρ. 2002 γράφτηκε: … «εάν διαιωνιστεί επί μακρόν η αμφιλεγόμενη θεσμοπολιτική δομή των τελευταίων ετών και εάν η χώρα δεν αντέξει τον ανταγωνισμό, το «κλείδωμα» στην ΟΝΕ θα μετατραπεί σε φυλακή χωρίς δυνατότητα απόδρασης. Δηλαδή απαιτείται να εκτιμηθεί η θέση της χώρας υπό συνθήκες μεγάλου οικονομικού ανταγωνισμού και δημοκρατικού ελλείμματος». ….
Παρέμβαση: Ποιος θα σηκώσει τη σημαία;
http://www.ifestosedu.gr/
Καθηγητής διεθνών σχέσεων-Στρατηγικών Σπουδών Πανεπιστήμιο Πειραιώς
Η κρίση της ΕΕ είναι βαθειά. Ιεραρχικά προεξάρχει η διασφάλιση των μειζόνων ελληνικών συμφερόντων και η διαχείριση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης με τρόπο που να μην προκληθούν ακόμη μεγαλύτερες ζημιές μελλοντικά αβάστακτες.
Σπασμωδικά και απελπισμένα, τεχνοκράτες και γραφειοκράτες που τις τελευταίες δεκαετίες κυριαρχούν στο ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα, νομίζουν πως θα διασώσουν τα συμφέροντα των πελατών τους με το να μεθοδεύουν τον αργό θάνατο της Ελλάδας. Θα μπορέσουν, έτσι νομίζουν, να πετάξουν στον Καιάδα μόνο την Ελλάδα. Θα πάψει να αποτελεί, έτσι νομίζουν, «συστημικό κίνδυνο». Αδιόρθωτοι και κοντόφθαλμοι, επεξεργάζονται στα παρασκήνια νέους πύργους στην άμμο. Ένα είναι σίγουρο: Η τελική αποσύνθεση της θεσμικοπολιτικής παράκρουσης που ακούει στο όνομα ΟΝΕ είναι σχεδόν βεβαία. Συνεπακόλουθα το μέλλον της ίδιας της ΕΕ απρόβλεπτο.
Προεξάρχει να μην γίνει η Ελλάδα εξιλαστήριο θύμα μιας κατά τα άλλα ευρύτερης κρίσης. Να μην γίνουν περαιτέρω δεσμεύσεις που θα υποθηκεύσουν τα μείζονα συμφέροντα των μελλοντικών γενιών και που θα οδηγήσουν, ενδεχομένως, σε κατακερματισμό του νεοελληνικού κράτους.
Παρά το γεγονός ότι η ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ ήταν γιγαντιαίο ιστορικό σφάλμα, βραχυχρόνια μια μόνο ορθολογιστική στάση αρμόζει στις περιστάσεις: Παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ και συγκρότηση μιας αιτιολογημένα διεκδικητικής αντεπίθεσης. Η στοιχειοθέτηση τεκμηριωμένων επιχειρημάτων είναι σχετικά «εύκολη» και η αντίστασή μας να καταστούμε άσκοπα εξιλαστήριο θύμα νομιμοποιημένη.
Όσο είμαστε «συστημικός κίνδυνος» μας υπολογίζουν, μετά η δύναμή μας θα εκμηδενιστεί. Επείγει, ως κύριο θύμα, να σηκώσουμε με θάρρος και αυτοπεποίθηση τη σημαία του πολιτικοθεσμικού εξορθολογισμού στην Ευρώπη και διεθνώς. Πηγές κακών είναι η καταστροφικά δομημένη ΟΝΕ, το έλλειμμα ευρωπαϊκής και διεθνούς διακυβέρνησης και η εγκληματική ασυδοσία των ανεξέλεγκτων διεθνικών χρηματοοικονομικών δρώντων. Οι οικονομικοί μας δείκτες συγκρινόμενοι με τα υπόλοιπα κράτη δεν δικαιολογούσαν εκτροχιασμό σε φαύλο κύκλο χρέους, ύφεσης, μεγαλύτερου χρέους, καθήλωσης της ανάπτυξης και στο τέλος αναπόδραστης πτώχευσης. Την κύρια ευθύνη τη φέρουν τα διεθνικά γεράκια και η ανευθυνότητα των κυβερνητών των ηγεμονικών κρατών. Απαιτούμε, επιπλέον, όπως ορθολογιστικά υποστήριξε ο Στρος Καν, διαγραφή μεγάλου μέρους ή και όλου του χρέους.
Στο διπλωματικοστρατηγικό πεδίο, τέλος, απαιτείται να κατανοηθεί ότι με ιστορικούς όρους η συντρέχουσα κρίση είναι εφήμερη. Συντελούνται οι μεγαλύτερες γεωπολιτικές και στρατηγικές ανακατατάξεις μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Αν ήμασταν ισχυροί, θα είχαμε δώσει τέλος στα ιστορικά μας προβλήματα και θα είχαμε πρωτοστατήσει στη συγκρότηση μιας πιο σταθερής περιφέρειας.
Ακόμη και υπό τις παρούσες δυσμενείς συνθήκες και με όσα μέσα διαθέτουμε, εν τούτοις, μπορούμε να διατηρήσουμε μια εθνική αποτρεπτική στρατηγική. Άμεσοι σκοποί προς εκπλήρωση, πρώτον, η αποτροπή κατάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας την άμυνα της οποίας αλλόκοτα φαίνεται πως διασφαλίζουν άλλα κράτη, δεύτερον, κατοχύρωση των υποθαλάσσιων πλουτοπαραγωγικών πόρων στη ζώνη που αρχίζει από το Αιγαίο μέχρι την Κύπρο. Δηλαδή οριοθέτηση της ΑΟΖ με τρόπους και προσεγγίσεις συμβατούς με το διεθνές δίκαιο. Πώς θα αντιδρούσε η Τουρκία; Θα εκτιθόταν ολοένα και περισσότερο όπως απελπισμένα και σπασμωδικά πράττει τώρα στην Κύπρο.
Επίμετρο
Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ανατρέξει στις εξής τρεις επιφυλλίδες που αφορούσαν την ένταξή μας στην ΟΝΕ. Οι επιφυλλίδες αυτές αντλούσαν από σχετικά βιβλία. Παραπέμπονται για να υπογραμμιστεί το γεγονός ότι δεν έχουμε άλλα περιθώρια λανθασμένων εκτιμήσεων για την διεθνή και ευρωπαϊκή πολιτική. Τον Φεβρ. 2002 γράφτηκε: … «εάν διαιωνιστεί επί μακρόν η αμφιλεγόμενη θεσμοπολιτική δομή των τελευταίων ετών και εάν η χώρα δεν αντέξει τον ανταγωνισμό, το «κλείδωμα» στην ΟΝΕ θα μετατραπεί σε φυλακή χωρίς δυνατότητα απόδρασης. Δηλαδή απαιτείται να εκτιμηθεί η θέση της χώρας υπό συνθήκες μεγάλου οικονομικού ανταγωνισμού και δημοκρατικού ελλείμματος». ….
Παρέμβαση: Ποιος θα σηκώσει τη σημαία;
Όπως εξελίσσονται τα πράγματα, αναπόδραστα, η κρίση ενέχει μεγάλο κόστος για τους Έλληνες και το ερώτημα πλέον είναι: Πώς θα ελαχιστοποιήσουμε το κόστος της επερχόμενης χρεοκοπίας; Πολλές επιπτώσεις της χρεοκοπίας, όπως για παράδειγμα, ο περιορισμός της κατανάλωσης των εισαγόμενων προϊόντων μόνο σε όσα μπορούμε να πληρώσουμε, πρέπει να είμαστε έτοιμοι να τις αντιμετωπίσουμε. Αν θα χρεοκοπήσουμε πριν την αναπόδραστη κατεδάφιση της ΟΝΕ ή μετά, είναι μια εξίσου σημαντική διάσταση. Είναι ένα πράγμα εάν χρεοκοπήσουμε πριν την κατεδάφιση της ΟΝΕ, οπότε άσκοπά και άδικα γινόμαστε εξιλαστήριο θύμα, και άλλο πράγμα εάν το οικονομικό μας πρόβλημα ενταχθεί σε ένα ευρύτερο διεθνές πλαίσιο αντιμετώπισης της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Η επιφυλλίδα που ακολουθεί αναφέρεται σε στρατηγικούς προσανατολισμούς και κινήσεις που θα μας προσφέρουν δυνατότητες πιο ελεύθερων αποφάσεων παραμένοντας στην ΟΝΕ. Όπως τονίζεται, όσο είμαστε «συστημικός κίνδυνος» υπάρχουν περιθώρια να ελέγξουμε την πορεία μας και να προγραμματίσουμε την ανασυγκρότησή μας πιο ορθολογιστικά. Διαφορετικά υποδουλώνουμε τη χώρα μας εσαεί. Ενδέχεται επίσης μια άκρως επαχθής και ανεξέλεγκτη χρεωκοπία να συνοδευτεί με μεγάλες εσωτερικές συγκρούσεις μέχρι και εμφύλιο πόλεμο ή και κατακερματισμό του νεοελληνικού κράτους. Σ’ ένα σύντομο κείμενο όπως αυτό που ακολουθεί η ανάλυση αφορά δύσκολους μεν εφικτούς δε στρατηγικούς προσανατολισμούς και όχι ζητήματα καθημερινής πολιτικής και διπλωματικής διαχείρισης. Συναφώς, το ζητούμενο είναι: Ποιος είναι εκείνος που θα συμμαζέψει ένα κράτος το οποίο κάθε μέρα που περνά διχάζεται, γίνεται πνευματικά σκορποχώρι, ακυρώνεται η εθνική ανεξαρτησία και υποθηκεύονται τα συμφέροντα των μελλοντικών γενιών! Ποιος θα σηκώσει τη σημαία!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου