Του Κ. ΚΑΛΛΩΝΙΑΤΗ
Η Εκθεση υπολογίζει τη φτώχεια με τη βοήθεια τριών δεικτών και εκτιμά πως 6,3 εκατ. πολίτες είναι στο όριο ή κάτω από το όριο της φτώχειας. Συγκεκριμένα:
* Ο πρώτος δείκτης αναφέρεται στη σχετική φτώχεια και μετρά το ποσοστό του πληθυσμού με εισόδημα χαμηλότερο από το 60% του διάμεσου ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος. Οταν το διάμεσο εισόδημα αυξάνεται ή μειώνεται, τότε και το όριο της φτώχειας αυξάνεται ή μειώνεται αντίστοιχα. Συγκεκριμένα, το 2013 το όριο φτώχειας ήταν 432 ευρώ το μήνα για ένα άτομο και 908 ευρώ για μια τετραμελή οικογένεια.
* Ο δεύτερος δείκτης αναφέρεται στο σταθερό όριο σχετικής φτώχειας, δηλαδή στο ποσοστό του πληθυσμού που είχε το 2013 εισόδημα χαμηλότερο του 60% του διάμεσου ισοδύναμου εισοδήματος του 2009. Το σταθερό όριο φτώχειας για το 2013
ήταν 665 ευρώ για ένα άτομο και 1.397 ευρώ για τετραμελή οικογένεια.
* Τέλος, ο τρίτος δείκτης αναφέρεται στο όριο της ακραίας φτώχειας το οποίο μπορεί να καθοριστεί από το κόστος του βασικού καλαθιού αγαθών για ένα ελάχιστο επίπεδο αξιοπρεπούς διαβίωσης. Ενα τέτοιο καλάθι για την Αττική (για το έτος 2013), για ένα νοικοκυριό χωρίς έξοδα στεγαστικού δανείου και ενοικίου είναι 233 ευρώ για ένα άτομο και 684 ευρώ για μια τετραμελή οικογένεια.
Με βάση την έρευνα εισοδημάτων και συνθηκών διαβίωσης των νοικοκυριών, 2,5 εκατομμύρια άτομα βρίσκονται κάτω από το χρηματικό όριο της σχετικής φτώχειας και 3,8 εκατομμύρια άτομα βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας λόγω υλικών στερήσεων και ανεργίας.
Η Ελλάδα σύμφωνα με την Eurostat βρίσκεται στη χειρότερη θέση στην Ε.Ε. των «28» όσον αφορά τον κίνδυνο φτώχειας. Η Ελλάδα επίσης συγκαταλέγεται στην ομάδα των χωρών με τη μεγαλύτερη φτώχεια (23,1%) και προηγείται των Ισπανίας, Ρουμανίας και Βουλγαρίας, ενώ κατέχει την τέταρτη χειρότερη θέση ως προς το δείκτη χάσματος της φτώχειας μετά τις Ισπανία, Ρουμανία και Βουλγαρία.
Τα κύρια σημεία που προκύπτουν από την ευρωπαϊκή εμπειρία του ΕΕΕ είναι τα εξής:
1 Τα προγράμματα ελάχιστου εισοδήματος συνεχίζουν να διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό μεταξύ των κρατών-μελών ως προς το επίπεδο της γενναιοδωρίας και της επάρκειας.
2 Η Ελλάδα είναι το μοναδικό κράτος-μέλος που δεν έχει υλοποιήσει το μέτρο του ΕΕΕ (Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα).
3 Δεν υπάρχουν κοινά κριτήρια για τη θέσπιση ενός «επιπέδου επάρκειας» και δεν υπάρχει συναίνεση ως προς το επίπεδο του ελάχιστου εισοδήματος που είναι απαραίτητο για να ξεφύγει κάποιος από την κατάσταση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.
4 Οι προϋποθέσεις για την παροχή του ΕΕΕ έχουν ενισχυθεί και η διαθεσιμότητα για εργασία θεωρείται βασικό προαπαιτούμενο.
5 Στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. εφαρμόζονται αυστηρές κυρώσεις σε όσους απορρίπτουν μια προτεινόμενη θέση εργασίας.
6 Το χαμηλό ποσοστό απορρόφησης του μέτρου παραμένει ανησυχητικό.
7 Μεγάλο ποσοστό των ανέργων επωφελείται κατά κύριο λόγο μόνο από το ελάχιστο εισόδημα.
8 Υπάρχει δυσκολία απεξάρτησης από το επίδομα κι ένα μικρό ποσοστό επιτυγχάνει να βρει αμειβόμενη εργασία.
** Ξεκινά επιτέλους το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα
Με βάση την ευρωπαϊκή εμπειρία, η Ελλάδα προγραμμάτισε να εφαρμόσει πιλοτικά το ΕΕΕ σε 13 δήμους για το διάστημα 2013-2014 δαπανώντας 20 εκατ. ευρώ και το ποσό του ΕΕΕ ξεκινά από 200 ευρώ για άγαμο και αυξάνεται ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του δικαιούχου. Στην περίπτωση των εγγάμων προστίθενται 100 ευρώ για κάθε ενήλικο μέλος της οικογένειας πέραν του συζύγου και 50 ευρώ για κάθε ανήλικο τέκνο. Ετσι ένα ζευγάρι με δύο ανήλικα παιδιά χωρίς καμία πηγή εισοδήματος θα λάβει το σύνολο του ΕΕΕ, δηλαδή 400 ευρώ. Το πρόγραμμα ξεκινά τον Σεπτέμβριο του 2014.
Σημαντική καινοτομία είναι ότι η ένταξη στο πρόγραμμα κρίνεται με βάση το πραγματικό εισόδημα σε πραγματικό χρόνο και στηρίζεται αποκλειστικά στη φορολογική δήλωση του προηγούμενου έτους του δικαιούχου. Τεκμαρτά εισοδήματα και αντικειμενικές δαπάνες δεν λαμβάνονται υπόψη κατά τον υπολογισμό του ποσού του ΕΕΕ. Επίσης, εξαιρείται το 20% από μισθωτές υπηρεσίες, από επιδόματα κατάρτισης, από εισόδημα με δελτίο παροχής υπηρεσιών ή εργόσημο και ποσά από εισφορά αλληλεγγύης ή κοινωνικής ασφάλισης. Επιπλέον, το μέτρο του ΕΕΕ καλύπτει και τους ανασφάλιστους υπερήλικες. Επιπρόσθετα, εάν σε μια οικογένεια ο σύζυγος παίρνει επίδομα ανεργίας 360 ευρώ, η οικογένεια αποκλείεται αυτόματα από το δικαίωμα για ΕΕΕ. Στην περίπτωση που κάποιος παίρνει το επίδομα μακροχρόνιου ανέργου των 200 ευρώ, τότε δικαιούται τη διαφορά, δηλαδή 150 ευρώ. Οι μονογονεϊκές οικογένειες με ένα ανήλικο τέκνο ή με ένα ενήλικο δικαιούνται το ποσό των 300 ευρώ. Τα ποσά αυτά είναι αφορολόγητα, ακατάσχετα και δεν υπόκεινται σε καμία κράτηση.
Ως προς τα περιουσιακά στοιχεία, λαμβάνεται υπόψη η ακίνητη και η κινητή περιουσία καθώς και οι καταθέσεις, π.χ. για ένα μεμονωμένο άτομο η συνολική επί φόρου αξίας της περιουσίας του δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 90.000 ευρώ, ενώ αυξάνεται κατά 15.000 ευρώ για κάθε ενήλικο μέλος και κατά 10.000 για κάθε τέκνο αλλά δεν ξεπερνάει τις 200.000 ευρώ. Στην περίπτωση που η οικογένεια έχει κάποιο εισόδημα, αυτό αφαιρείται και δικαιούται τη διαφορά. Για παράδειγμα, εάν ένα ζευγάρι με δύο ανήλικα παιδιά δικαιούται ΕΕΕ 4.800― ετησίως αλλά έχει εισόδημα 2.000―, τότε το ποσό θα διαμορφωθεί στα 2.800―, συνεπώς θα λάβει 233― το μήνα. Το συνολικό ύψος των καταθέσεων και η τρέχουσα αξία των μετοχών δεν πρέπει να υπερβαίνουν το διπλάσιο του εισοδήματος που αναλογεί στο εγγυημένο εισόδημα.
www.enet.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου