Κυβέρνηση… κομματικής σωτηρίας

Του Σάββα Ιακωβίδη

Στην ομιλία του, την περ. Πέμπτη, κατά την τελετή εγκατάστασής του ως νέου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Νίκος Αναστασιάδης επανέλαβε όσα έλεγε προεκλογικά: «Δεν υπάρχουν ούτε εύκολες ούτε άμεσες λύσεις. Υπάρχουν, όμως, πολιτικές, που θα χρειαστούν μια περίοδο χρόνου να αποδώσουν». Η θέση του είναι ορθή αλλά θα εξαρτηθεί από ποιες πολιτικές θα ασκηθούν. Αυτές συναρτώνται προς την ποιότητα, τη σοβαρότητα, την αξιοπιστία και, κυρίως, τη συνοχή της νέας κυβέρνησης. Προεκλογικά, ο Ν. Αναστασιάδης είχε ζητήσει από τους πολίτες μια ισχυρή εντολή, επειδή «το διακύβευμα των εκλογών», συνυποστήριζε με τον πρόεδρο του ΔΗΚΟ, Μ. Καρογιάν, σε κοινή διακήρυξή τους (27/1/2013), «είναι ξεκάθαρο: Είτε όλοι μαζί θα κατορθώσουμε να βγάλουμε την Κύπρο από τη σοβαρή οικονομική και κοινωνική κρίση είτε όλοι θα οδηγηθούμε σε αδιέξοδο».

Ισχυρή εντολή σήμαινε στην αντίληψη των πολιτών και ισχυρή κυβέρνηση, στελεχωμένη με άτομα και πέραν των συνεργαζόμενων κομμάτων. Είναι γνωστή η απαξιωτική στάση των πολιτών έναντι των κομμάτων, που μορφοποιήθηκε στο 25% προς τον Γ. Λιλλήκα. Ο Ν. Αναστασιάδης διάτορα διασάλπιζε ότι βρισκόμαστε ενώπιον καταστάσεως εκτάκτου ανάγκης. Αυτή υποβάλλει έκτακτες και τάχιστες αποφάσεις και λύσεις από έκτακτους ανθρώπους, δηλ. άτομα άξια, άφθαρτα από τις κομματικές λοβιτούρες και αντιπαραθέσεις, από λαμπρά μυαλά, που θα έχουν ως μόνη έγνοια τους το συμφέρον του τόπου και όχι τις ιδιοτέλειες, τις σκοπιμότητες, τις διαπλοκές και τις εξαρτήσεις του κόμματος. Άρα, οι πολίτες ανέμεναν από τον Ν. Αναστασιάδη να σχηματίσει μιαν ισχυρή κυβέρνηση, αντάξια της ισχυρής εντολής που του δόθηκε από τους πολίτες.

Ο λάκκος των λεόντων

Πριν από έξι μήνες, ο Ν. Αναστασιάδης και ο Μ. Καρογιάν είχαν συμφωνήσει τα τέσσερα πλαίσια αρχών, που θα αποτελούσαν τη βάση της πολιτικής συνεργασίας τους. Αυτά αφορούσαν στις αρχές λύσης του Κυπριακού και τη στρατηγική επιδίωξης λύσης, στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, στον εκσυγχρονισμό του κράτους και των θεσμών και στη στρατηγική στον τομέα της ενέργειας. Υιοθέτησαν επίσης τις βασικές αρχές της κοινής πολιτικής διακήρυξης των πολιτικών κομμάτων του ενδιάμεσου χώρου. Επειδή εκτιμούσαμε ότι ο Ν. Αναστασιάδης θα ήταν ο νέος Πρόεδρος, οι στήλες αυτές και η «Σ», σε ανύποπτο χρόνο, είχαμε υποβάλει ότι έπρεπε έγκαιρα να διαβουλευτεί με τους εταίρους του και να συναποφασίσουν το νέο κυβερνητικό σχήμα.

Με απλά λόγια, να καταθέσουν ονόματα προς υπουργοποίηση και να συγκεκριμενοποιήσουν ποιοι και γιατί, τελικά, θα καταλάμβαναν τις… ηλεκτρικές καρέκλες στη νέα κυβέρνηση. Είναι εμφανές σήμερα ότι τέτοια απαραίτητη και χρήσιμη άσκηση μάλλον δεν έγινε. Η δική μας εισήγηση όπως και πολλών σκεπτομένων πολιτών ήταν όπως η νέα κυβέρνηση στελεχωθεί τουλάχιστον κατά το ήμισυ με τεχνοκράτες, επειδή τα κρίσιμα ζητήματα της οικονομίας είναι πρώτα τεχνοκρατικά και ύστερα πολιτικά. Αποτέλεσμα: Και ο Ν. Αναστασιάδης έπεσε στον λάκκο των κομματικών λεόντων και όλες σχεδόν οι προθέσεις του κατασπαράχθηκαν στον βωμό της αποφυγής τριγμών και αναταράξεων στα τρία συγκυβερνώντα κόμματα - ειδικά στο ΔΗΚΟ - και στην ικανοποίηση φιλοδοξιών ή στην πυροσβεστική κατάσβεση αχρείαστων κομματικών πυρκαγιών.

Ισορροπιστής επί ξηρού κομματικής αιχμής και διατήρησης της ειρήνης
Τι συνέβη; Λογικά, ο Ν. Αναστασιάδης έπρεπε να εξαγγείλει τη νέα κυβέρνηση το αργότερο, το μεσημέρι της περ. Δευτέρας. Την εξάγγειλε το μεσημέρι της περ. Τετάρτης. Γιατί; Διότι έπρεπε να λάβει υπόψη τους εξής κομματικούς παράγοντες:

Στον ΔΗΣΥ: Να προλειάνει την ανάδειξη στην προεδρία του αν. προέδρου του κόμματος, Αβ. Νεοφύτου, που είχε ηγηθεί της προεκλογικής εκστρατείας του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας. Οι πληροφορίες, που και ο γράφων είχε δημοσιεύσει πριν από δύο Κυριακές, επέμεναν ότι ο Ν. Αναστασιάδης θα προτιμούσε ως διάδοχό του στον ΔΗΣΥ τον έμπιστό του και ικανό Τάσο Μητσόπουλο. Τελικά, την ανάγκην φιλοτιμίαν ποιούμενος και για να αποφύγει τριγμούς και αχρείαστες αναταράξεις στο κόμμα κάλεσε προς υπουργοποίηση τον Τ. Μητσόπουλο και τον Χάρη Γεωργιάδη. Η υπουργοποίηση του Ιωνά Νικολάου ήταν αναμενόμενη και επιβαλλόμενη. Είναι ο πιο κατάλληλος και ικανός στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης.

Στο ΔΗΚΟ: Κι αν μεν στον ΔΗΣΥ, ο Ν. Αναστασιάδης επέβαλε ηρεμία και ειρήνη, τα προβλήματά του βρίσκονται στην πλευρά του πολυδιασπασμένου συνεταίρου του, στο ΔΗΚΟ. Φαίνεται ότι ήταν αξίωση του Μ. Καρογιάν η υπουργοποίηση του Εκπροσώπου Τύπου του κόμματος και στενότατου συνεργάτη και εκφραστή της πολιτικής Καρογιάν, Φώτη Φωτίου, στην αντιπαράθεσή του με τον παραιτηθέντα αντιπρόεδρο, Ν. Παπαδόπουλο. Επίσης η υπουργοποίηση του Κυριάκου Κενεβέζου είναι χτύπημα Καρογιάν στο Τασσικό στρατόπεδο. Πρέπει να επισημανθούν τρία σημαντικά δεδομένα.

Πρώτον, η διατήρηση της κομματικής ηρεμίας στο ΔΗΚΟ, για τους επόμενους μήνες, εξυπηρετεί τον Μ. Καρογιάν και, περισσότερο, τον Ν. Αναστασιάδη.

Δεύτερον, φαίνεται πως το εκλογικό συνέδριο του ΔΗΚΟ, που ήταν προγραμματισμένο αυτό τον μήνα, μάλλον παραπέμπεται για το φθινόπωρο, εκτός και αν άλλα δεδομένα προκύψουν μέχρι τότε.

Τρίτον, η συνοχή, η ηρεμία και η μη διάσπαση του ΔΗΚΟ είναι εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση για τον Ν. Αναστασιάδη, για να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις του τουλάχιστον για ένα χρόνο. 

Αν τον αφήσει ο Ν. Παπαδόπουλος… Σύμφωνα με δημοσκόπηση, φαίνεται πως η αποδοχή Μ. Καρογιάν και Ν. Παπαδόπουλου στο ΔΗΚΟ είναι 27% και 73%.

Στο ΕΥΡΩΚΟ: Η κατάσταση στο κόμμα αυτό εξακολουθεί να είναι εύθραυστη και επισφαλής. Η κατά συνείδηση ψήφος οδήγησε μέρος του κόμματος να ταχθεί ανοικτά υπέρ της υποψηφιότητας Λιλλήκα, ενώ το υπόλοιπο συνταυτίστηκε με τον ΔΗΣΥ και τον Ν. Αναστασιάδη. Πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα; Οι διαφωνήσαντες με την επιλογή Αναστασιάδη είτε θα επιστρέψουν πίσω στο κόμμα είτε θα προχωρήσουν στην επανίδρυση των Νέων Οριζόντων είτε, αν ο Λιλλήκας ιδρύσει κόμμα ή κίνημα, να ενταχθούν σε αυτό. 

Αήττητη κομματοκρατία
ΟΠΩΣ το προεδρικό σύστημα λειτουργεί στην Κύπρο, ο εκάστοτε νικητής των εκλογών εξαναγκάζεται κυριολεκτικά να αναζητεί συνεργασίες με άλλα κόμματα. Αυτό έκαναν όλοι οι Πρόεδροι μετά τον Μακάριο. Ο Ν. Αναστασιάδης, όμως, είχε δημιουργήσει υψηλές προσδοκίες στους πολίτες ότι θα ξέφευγε από τέτοιες ανεπίτρεπτες πρακτικές. Σε συνέντευξή του («Φιλελεύθερος», 23.2.2013), υποστήριξε πως: «Κυβερνητικές συνεργασίες, που εδράζονται στις κομματικές συναλλαγές και στις επιλογές ανάγκης μεταξύ πρώτου και δεύτερου γύρου έχουν χρεοκοπήσει». Χρεοκόπησαν; Ιδού που, και στη δική του περίπτωση, θριάμβευσαν και επιβλήθηκαν! Προέβη και σε κομματικές συναλλαγές και σε επιλογές ανάγκης, ενώ φαίνεται πως, πράγματι, άλλες ήταν οι προτιμήσεις και οι επιλογές του για ορισμένα, τουλάχιστον, υπουργεία.

Αν δεν υποχωρούσε, ακόμα θα… έψαχνε υπουργούς και θα μάζευε τα κομμάτια του νέου κυβερνητικού συνεταιρισμού. Ο Ν. Αναστασιάδης είπε ακόμα ότι, επιδίωξή του ήταν «μια σύνθεση θέσεων και όχι η ανάληψη της εξουσίας από μια κυβέρνηση που, στο τέλος, θα αποδειχθεί παράλυτη και ανίκανη να κυβερνήσει, όπως συνέβη επί της διακυβέρνησης» που εξέπνευσε. Αυτό που οι πολίτες είδαν στη νέα κυβέρνηση δεν ήταν σύνθεση θέσεων αλλά συρραφή κομματικών σκοπιμοτήτων και ισορροπιών ώστε αυτή να μην καταρρεύσει πριν ακόμα αρχίσει να μπουσουλά. Για ακόμα μία φορά, η κομματοκρατία αποδείχθηκε αήττητη. Και αντί μιας κυβέρνησης σωτηρίας, οι πολίτες παρατηρούν μια κυβέρνηση… κομματικής σωτηρίας.

Οι μεγάλες προκλήσεις
Στην ομιλία κατά την εγκατάστασή του, ο νέος Πρόεδρος υπογράμμισε ότι το Κυπριακό «ήταν και παραμένει η μεγαλύτερη πρόκληση για την πατρίδα μας». Και για τον ίδιο. Παρά την προεκλογική μετάλλαξή του, να αποφεύγει να αναφέρεται σε λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, για να ικανοποιήσει το ΔΗΚΟ και να ανακόψει όσους πολίτες μετακινούνταν προς τον όψιμα αντιδιζωνικό Λιλλήκα, την περ. Πέμπτη καθόρισε ξανά τις παραμέτρους της λύσης «βασισμένης στις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου ’77-79, τη Συμφωνία της 8ης Ιουλίου, τις ομόφωνες αποφάσεις του Εθνικού Συμβουλίου και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ». Δηλ. μνήμα του Αγίου Νεοφύτου, από το οποίο αναμένεται να εξέλθουμε μετά τον καταρτισμό «ενός συνολικού περιγράμματος λύσης», που θα ετοιμάσει ένα «νέο, αναβαθμισμένο Εθνικό Συμβούλιο». Αλλ’ ήδη ο ανεκδιήγητος Ντάουνερ χτυπά την πόρτα του Προεδρικού και ο ΓΓ του ΟΗΕ ελπίζει σε σύντομη έναρξη συνομιλιών.

Ο δεύτερος κορυφαίος στόχος της κυβέρνησης Αναστασιάδη είναι η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, που διασυνδέεται με την ισχυροποίηση της διαπραγματευτικής θέσης μας στο Κυπριακό. Ως πρώτη προϋπόθεση ο νέος Πρόεδρος έθεσε την ανάκτηση της αξιοπιστίας μας διά της συνεπούς υλοποίησης όλων όσα έχουν συμφωνηθεί. Αφού διασαφήνισε ότι θέλουμε την Ευρώπη στο πλευρό μας, διαβεβαίωσε: «Θα διαπραγματευτούμε για ολοκλήρωση το συντομότερο της δανειακής σύμβασης. Και θέλω να είμαι ξεκάθαρος: Δεν θεωρούμε ότι αποτελούν στοιχεία αλληλεγγύης και δεν θα γίνουν αποδεκτές οι όποιες αναφορές περί κουρέματος καταθέσεων ή του δημοσίου χρέους. Ανάλογο θέμα δεν προσφέρεται ούτε προς συζήτηση». Το μήνυμα εστάλη προς τους δανειστές μας. Θα ληφθεί υπόψη; Θα φανεί αύριο στο Γιούρογκρουπ.

Προσφωνώντας προχθές τους νέους υπουργούς, ο Ν. Αναστασιάδης αναφέρθηκε στη μεγαλύτερη των δεσμεύσεών του: Να τηρήσει «μέχρι και το τελευταίο ιώτα» όσα υποσχέθηκε στους πολίτες να πράξει. Αυτά θα εξαρτηθούν από πάρα πολλούς παράγοντες και πρώτιστα από τον ίδιο. Η δική του πολιτική βούληση να κινητοποιήσει όλες τις δυνάμεις και να ανταποκριθεί στις υψηλές προσδοκίες των πολιτών.

www.simerini.com.cy