Καθηγητοῦ Φιλολόγου Ἱστορικοῦ, Συγγραφέως
Β΄ Ἀντιπροέδρου τῆς Ἐπιτροπῆς Ἐνημερώσεως ἐπὶ τῶν Ἐθνικῶν Θεμάτων
Τὰ τελευταῖα χρόνια ἔχουμε γίνει μάρτυρες μιᾶς νέας «ἄψογης στάσης» ἀπέναντι στοὺς ἐξ ἀνατολῶν γείτονες. Τὸ τίμημα εἶναι ἡ ἐξασφάλιση τῆς πολυπόθητης εἰρήνης στὸν χῶρο τοῦ Αἰγαίου καὶ ἡ εὐημερία τῶν πολιτῶν στὶς δυὸ πλευρές του. Ἡ ἐπιδίωξη τῆς εἰρήνης μας βρίσκει πιστεύω ὅλους σύμφωνους, λαὸ καὶ πολιτικὴ ἡγεσία, ἐφ’ ὅσον αὐτὴ θὰ διασφαλίση τὴν πρόοδο τῶν πολιτῶν καὶ τὴν ἐξέλιξη τῶν κρατῶν. Οἱ ἐνστάσεις ποὺ παρουσιάζονται εἶναι ὅμως σχετικὲς μὲ τὸν τρόπο ποὺ αὐτὴ διασφαλίζεται καὶ μὲ τὴν ἔντιμη τήρηση τῶν ὅρων ποὺ τὴν καθιερώνουν.Γιὰ παράδειγμα ἡ γείτων καὶ «φίλη» Τουρκία ἔχει ὑπογράψει διάφορες συνθῆκες εἰρήνης μὲ τὴν Ἑλλάδα, μὲ σημαντικώτερη, γιὰ τὸν 20ο αἰῶνα, τὴν συνθήκη τῆς Λωζάννης τοῦ 1923. Ἡ προαναφερθῆσα συνθήκη ἔχει πολλοὺς σημαντικοὺς ὅρους, οἱ ὁποῖοι καθορίζουν τὸ πλαίσιο συνεργασίας τῶν δύο χωρῶν καὶ διαβίωσης τῶν ἑτερογενῶν πληθυσμῶν τῆς κάθε μιᾶς.
Ἡ συνθήκη ὅμως αὐτὴ, ἐνῷ ἔχει τηρηθῆ ἀπὸ πλευρᾶς τῆς Ἑλλάδος, ἔχει καταστρατηγηθῆ καὶ παραβιασθῆ δεκάδες φορὲς ἀπὸ πλευρᾶς τῆς Τουρκίας.
Σημαντικὲς ἐκφάνσεις ἀλλὰ καὶ συνέχεια αὐτῶν τῶν παραβιάσεων καὶ ὄχι μόνον, ἀποτελοῦν ἡ νύχτα τῶν Σεπτεμβριανῶν του 1955, ὅπου ἐξεδιώχθη ἕνας μεγάλος ἀριθμὸς Ἑλλήνων τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τὸ κλείσιμο τῆς θεολογικῆς σχολῆς τῆς Χάλκης, ἡ ἐρήμωση τῆς Ἴμβρου καὶ τῆς Τενέδου, ἡ χρησιμοποίηση ἀρχαίων θεάτρων καὶ χριστιανικῶν ναῶν ὡς χώρων διασκέδασης, ἡ ἀμφισβήτηση τῆς ὑφαλοκρηπίδας τῶν ἑλληνικῶν νησιῶν καὶ τοῦ ἐναέριου χώρου τῆς Ἑλλάδος, ἡ ἀμφισβήτηση τῆς κυριαρχίας μας ἐπὶ χιλιάδων ἑλληνικῶν βραχονησίδων, χαρακτηριζομένων ὡς γκρίζων περιοχῶν, μὲ ἀποτέλεσμα τὴν κρίση τῶν Ἰμίων καὶ τὸν θάνατο τῶν τριῶν ἡρωϊκῶν ἀξιωματικῶν κ.λπ., χωρὶς νὰ παραβλέπουμε βεβαίως καὶ ἄλλες εἰς βάρος τῆς Ἑλλάδος ἐνέργειες ἀπὸ πλευρᾶς Τουρκίας, ὅπως γιὰ παράδειγμα τὴν τραγῳδία καὶ τὸ αἱματοκύλισμα τῆς Κύπρου.
Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ ἡ πολιτική τοῦ «δὲν διεκδικοῦμε τίποτα», εἶχε ὡς ἄμεσα ἀποτελέσματα τὴν ἀνοχὴ τῶν συνεχῶν καὶ καθημερινῶν παραβιάσεων τοῦ ἐθνικοῦ ἐναερίου χώρου μας, τὴν ἐπίσημη ἀναγνώριση τῶν Στενῶν τοῦ Βοσπόρου ὡς τουρκικῶν στενῶν ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν τότε ὑπουργὸ ἐξωτερικῶν της Ἑλλάδος, τὴν ὑποστήριξη τῆς ἐντάξεως τῆς Τουρκίας στὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση (καὶ μάλιστα χωρὶς κανένα ἀντάλλαγμα), τὴν παραχώρηση ἀεροδιαδρόμων στὰ πολεμικὰ καὶ ὄχι μόνο ἀεροσκάφη τῶν γειτόνων, καὶ πλεῖστα ἄλλα.Οἱ σημαντικώτερες ἔγκριτες ἑλληνικὲς ἐφημερίδες ἔγραφαν: «ριψοκίνδυνο παιχνίδι συνδιαχείρισης στὸ Αἰγαῖο» [ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 21-9-2003], «Αἰγαῖο- Νέο καθεστὼς στὸν ἀέρα » [ΕΘΝΟΣ 17-9-2003], «Ἡ Ἑλλάδα δίνει χῶρο γιὰ παράνομες τουρκικὲς πτήσεις. - Ὑποχώρηση στὸ Αἰγαῖο » [ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 17-9-2003], «Συνδιαχείριση τοῦ ἐναέριου χώρου τοῦ Αἰγαίου μὲ Τουρκία» [ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 18-9-2003].
Ὡς πρὸς τὰ προηγουμένως γραφέντα, οἱ ἀρχαῖοι μας πρόγονοι εἶχαν ἕνα σημαντικὸ δόγμα: Τὸ ἀναφέρει ὁ Ἰσοκράτης στὸν περίφημο «Πανηγυρικό» του καὶ λέει πολὺ σημαντικὰ πράγματα:
Ὁ Ἰσοκράτης, λοιπόν, θεωροῦσε ὅτι συνθῆκες ὑφίστανται μόνο στὴν περίπτωση ποὺ τὰ συμβαλλόμενα κράτη ἀντιμετωπίζονται σὲ βάση ἰσοτιμίας «Τὶς γὰρ οὐκ οἶδεν, ὅτι συνθῆκαι μέν εἰσιν, αἵτινες ἂν ἴσως καὶ κοινῶς ἀμφοτέροις ἔχωσιν, προστάγματα δὲ τὰ τοὺς ἑτέρους ἐλαττοῦντα παρὰ τὸ δίκαιον;» (Ἰσοκράτους Πανηγυρικὸς 176) Ἄρα καὶ μόνο ἀπὸ τὴν πρώτη παραβίαση ἡ συνθήκη αὐτὴ θὰ ἔπαυε νὰ ἰσχύη γιὰ τοὺς προγόνους μας, οἱ ὁποῖοι καὶ θὰ εἶχαν ἀπαντήσει στοὺς παραβιάσαντες μὲ τὸν πλέον κατάλληλο, ὑπερήφανο καὶ ἑλληνικὸ τρόπο.
Τὴν νύχτα τῆς 31ης Ἰανουαρίου ζήσαμε ἕνα ταπεινωτικὸ προκλητικὸ ἐπεισόδιο ἀπὸ πλευρᾶς Τουρκίας. Μεθοδεύτηκε καὶ ἀμφισβητήθηκε ἡ κυριαρχία τῆς Ἑλλάδος ἐπὶ τῶν βραχονησίδων τῶν Ἰμίων, μὲ ἀποτέλεσμα ἕνα θερμὸ ἐπεισόδιο στὸ Αἰγαῖο, ὅπου σκοτώθηκαν τρία παλληκάρια, ἀξιωματικοί του Πολεμικοῦ Ναυτικοῦ, ὑπεστάλη ἡ ἑλληνικὴ σημαία ἀπὸ τὴν βραχονησίδα καὶ ἀπαγορεύτηκε ἡ ἐπισκεψή της ἀπὸ Ἕλληνες.Τὸ σκεπτικὸ ἦταν ἁπλὸ καὶ ἀκουγόταν ὡραῖο. «Ἡ τήρηση τῆς εἰρήνης». Ἡ ἴδια ἡ πολιτικὴ ἡγεσία, ποὺ ἀπέτρεψε τὸ θερμὸ αὐτὸ ἐπεισόδιο, ἐρωτοῦσε ρητορικὰ ἀπὸ τὸ βῆμα τῆς βουλῆς: «Τί θέλατε δηλαδή, νὰ κάναμε πόλεμο;»Ἡ ἀπάντηση στὸ ρητορικὸ αὐτὸ ἐρώτημα ἔρχεται κατευθείαν ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους πατέρες μας, ποὺ εἶχαν πάντα μία ὑπερήφανη ἑλληνικὴ ἀπάντηση νὰ δώσουν, ἡ ὁποία ὅμως σὲ κάθε περίπτωση προέκυπτε μέσα ἀπὸ τὴν ἠθικῶς δίκαιη καὶ τὴν λογικῶς ἔντιμη καὶ νόμιμη ἀνάλυση παρομοίων γεγονότων.
Συγκεκριμένα, ὁ Πολύβιος (Δ,31, 3-8), παραθέτει ἕνα σπουδαῖο ἀπόσπασμα γιὰ παρόμοιο γεγονός, ποὺ δείχνει καὶ τὸν διαφορετικὸ τρόπο ἀντιλήψεως τῶν γεγονότων ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους σὲ σχέση μὲ τοὺς νεοέλληνες. Τὸ πλῆρες κείμενο ἀναφέρει τὰ ἑξῆς:
«ἐγὼ γὰρ φοβερὸν μὲν εἶναί φημι τὸν πόλεμον, οὐ μὴν οὕτω γε φοβερὸν ὥστε πᾶν ὑπομένειν χάριν τοῦ μὴ προσδέξασθαι πόλεμον. ἐπεὶ τί καὶ θρασύνομεν τὴν ἰσηγορίαν καὶ παρρησίαν καὶ τὸ τῆς ἐλευθερίας ὄνομα πάντες, εἰ μηδὲν ἔσται προυργιαίτερον τῆς εἰρήνης; ……… εἰρήνη γὰρ μετὰ τοῦ δικαίου καὶ πρέποντος κάλλιστόν ἐστι κτῆμα καὶ λυσιτελέστατον, μετὰ δὲ κακίας ἢ δειλίας ἐπονειδίστου πάντων αἴσχιστον καὶ βλαβερώτατον.»
Ἂς παρακολουθήσουμε λίγο τὰ λόγια σὲ σύγχρονη ἀπόδοση:
«Διότι ἐγὼ παραδέχομαι μὲν ὅτι ὁ πόλεμος εἶναι κάτι τὸ φοβερό, ὄχι ὅμως τόσο φοβερό, ὥστε νὰ ὑπομένη κανεὶς ὁ,τιδήποτε γιὰ νὰ μὴ δεχθῆ τὸν πόλεμο. Ἄλλωστε, γιατὶ τάχα ὅλοι ὑποστηρίζουμε μὲ θάρρος τὸ δικαίωμα τῆς (πολιτικῆς) ἰσότητος, τῆς ἀφόβου ἐκφράσεως τῆς σκέψεως (τῆς ἐλευθεροστομίας) καὶ τὸ ὄνομα τῆς ἐλευθερίας, ἂν τίποτε δὲν εἶναι ἐπωφελέστερο ἀπὸ τὴν εἰρήνη; .….. Ἡ εἰρήνη, ὅταν συνοδεύεται ἀπὸ τὸ δίκαιο καὶ τὸ πρέπον, εἶναι τὸ ὡραιότερο καὶ ἐπωφελέστερο ἀπόκτημα τοῦ ἀνθρώπου, ὅταν ὅμως συνυπάρχη μαζὶ μὲ αὐτὴν ἡ κακία (ἡ προστυχιά) ἢ ἡ ἐπονείδιστη δειλία, τότε εἶναι τὸ αἴσχιστο καὶ τὸ ἐπιβλαβέστερο ἀπὸ ὅλα.»
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Ὁ Πολύβιος, λοιπόν, θέλοντας νὰ τονίση τὸ πόσο σημαντικὴ εἶναι ἡ ἰσηγορία γιὰ τοὺς Ἕλληνες τὴν συγκρίνη μὲ τὴν εἰρήνη, γιὰ τὴν ὁποία ξετυλίγει τὶς σκέψεις του: • Ἡ εἰρήνη εἶναι πράγματι σπουδαῖο πρᾶγμα καὶ ὁ πόλεμος φρικτό. Ὅμως δὲν πρέπει νὰ ὑπομένουμε ὁ,τιδήποτε γιὰ νὰ μὴ γίνη πόλεμος.
• Ἂν ὁμως ἦταν τὸ σημαντικώτερο πρᾶγμα ἡ εἰρήνη, τότε γιατὶ ὁ κόσμος πολεμᾶ γιὰ ἐλευθερία, πολιτικὴ ἰσότητα, καὶ γιὰ ἐλευθερία λόγου;
• Ἡ εἰρήνη εἶναι τὸ ἐπωφελέστερο ἀπόκτημα τοῦ ἀνθρώπου, ὅταν ὅμως συνοδεύεται ἀπὸ τὸ δίκαιο καὶ τὸ πρέπον.
• Καὶ καταλήγει στὸ τελικὸ συμπέρασμα: «ὅταν ἡ εἰρήνη συνυπάρχη μαζὶ μὲ τὴν κακία (ἡ τὴν προστυχιά) ἢ τὴν ἐπονείδιστη δειλία, τότε εἶναι τὸ αἴσχιστο καὶ τὸ ἐπιβλαβέστερο ἀπὸ ὅλα.» Καὶ ἡ ἑλληνικὴ αὐτὴ ἄποψη κυριαρχοῦσε γιὰ χιλιάδες χρόνια στὶς ψυχὲς τῶν Ἑλλήνων, μέχρι τὴν τραγικὴ ἐκείνη νύχτα.
Ἂς διδαχθοῦμε λοιπὸν ἀπὸ τὰ λόγια τῶν ἀρχαίων προγόνων μας καί, ἴσως, ξαναβροῦμε τὸν δρόμο ποὺ ὁδηγεῖ στὴν χαμένη μας ἀξιοπρέπεια, μία ἀρετὴ ποὺ καθώριζε πάντα τὴν ψυχή μας καὶ τὴν ὡδηγοῦσε στὸ ἑλληνικὸ θαῦμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου