Γράφει ο Γιώργος Λεκάκης
Συγγραφέας-Λαογράφος
Μια απομονωμένη κοινότητα Ποντίων - μουσουλμάνων στο θρήσκευμα - ομιλεί μια γλώσσα, τα “romeyka” («ρωμαίικα»), η οποία είναι η πιο... στενή... ζωντανή συγγενής της αρχαίας ελληνικής γλώσσης! Έτσι καταρρίπτεται αυτομάτως και ο ισχυρισμός πως «τα αρχαία ελληνικά είναι μια νεκρή γλώσσα».
Η καθηγήτρια Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου του Cambridge, Ιωάννα Σιταρίδου, μιλάει για «γλωσσολογικό χρυσωρυχείο». Η λέκτορας προ ολίγων μηνών ενετόπισε σε χωριά της περιοχής της Τραπεζούντος περίπου 5.000 κατοίκους τους, οι οποίοι ομιλούν «ρωμαίικα». «Ουσιαστικώς ομιλούν διάλεκτο με λεξιλόγιο και συντακτικό πιο κοντά στην αρχαία, παρά στην νέα ελληνική» δήλωσε η κ. Σιταρίδου, η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, είναι και μέλος του Συλλόγου για τις Απειλούμενες Γλώσσες και Πολιτισμούς του Cambridge (CELC). Πρόκειται για ένα συναρπαστικό ανοιγμένο παράθυρο στην εξέλιξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσης. «Φανταστείτε να μπορούσαμε να συνομιλήσουμε με άτομα, των οποίων η Γραμματική είναι πιο κοντά στην γλώσσα του παρελθόντος. Αυτή είναι η ευκαιρία που μας δίνουν τα “ρωμαίικα”», λέει η κ. Σιταρίδου. «Η χρήση του απαρεμφάτου λ.χ. έχει χαθεί στα νέα ελληνικά. Όμως, στα romeyka έχει διατηρηθεί», συμπληρώνει!
«Πρόκειται για συναρπαστική ανακάλυψη στην περιοχή όπου ο Ιάσων και οι Αργοναύτες αναζητούσαν το Χρυσόμαλλο Δέρας», σχολιάζει η βρετανική εφημερίδα, που φιλοξένησε αρχικώς την είδηση.
Πέρα από την γλωσσολογική ιδιαιτερότητα, η ποντιακή αυτή κοινότητα είναι μοναδική και πολιτισμικά: Πρόκειται για μουσουλμάνους στο θρήσκευμα, οι οποίοι ομιλούν ελληνικά, χωρίς όμως να γράφουν. Ως κύριο μουσικό όργανο έκφρασής τους έχουν την ποντιακή λύρα. Στοιχείο της πολιτιστικής και γεωγραφικής τους απομονώσεώς τους είναι επίσης και η αυστηρή ενδογαμία που διατηρούν. Tα “romeyka” είναι μια διάλεκτος της ποντιακής γλώσσης, η οποία επίσης προσομοιάζει πολύ με τα αρχαία ελληνικά.
Και υπάρχουν δυο εκδοχές γι’ αυτό το απίστευτο πολιτισμικό εύρημα:
Ή οι κάτοικοι αυτοί είναι γνήσιοι απογόνοι των αρχαίων Ελλήνων, οι οποίοι δεν εδέχθησαν άλλες βαρβαρικές επιρροές στο διάβα των αιώνων, λόγω της γεωγραφικής ιδιαιτερότητος του τόπου τους - οι αρχαίοι Έλληνες ήσαν οργανωμένα στον Πόντο ήδη από τον 8ο π.Χ. αι., όταν οι Μιλήσιοι έκτισαν την Σινώπη, την πρώτη οργανωμένη πόλη στον Πόντο, -ή - πράγμα πολύ απίθανο - πρόκειται για απογόνους τοπικών πληθυσμών, οι οποίοι υποχρεώθηκαν να ομιλούν την. ελληνική γλώσσα, από τους αρχαίους Έλληνες αποίκους, που ήρθαν κι εγκαταστάθηκαν εδώ κι επέβαλαν τον πολιτισμό τους. Οι συγκεκριμένοι Πόντιοι κάτοικοι, της συγκεκριμένης περιοχής Τραπεζούντος, εκρίθησαν «ευσεβείς μουσουλμάνοι», γι΄ αυτό και απέκτησαν το δικαίωμα να παραμείνουν στην Τουρκία, μετά την Συνθήκη της Λωζάννης, το 1923.
Προφανώς, λοιπόν, πρόκειται για Έλληνες - βιαίως ως συνήθως - εξισλαμισθέντες κατοίκους του Πόντου, που κατάφεραν και διατήρησαν ίχνη της ελληνικότητός τους εν μέσω μυριάδων αντιξοοτήτων. Εύγε τους! Η ελληνική Πολιτεία και το υπ. Παιδείας τώρα, πρέπει να σκύψει με σεβασμό επάνω τους.
Ακούστε και το cd «Ρωμαίικα Τραγωδίας» (κυκλοφόρησε το 2005) από τον «Ρωμιό της Μαύρης Θάλασσας», λυράρη και τραγουδιστή, Αντέμ Μπέσκιοϊλου, που γεννήθηκε το 1981 στο χωριό Καλλίστη Σουρμένων του ν. Τραπεζούντος. Ο Μπέσκιοϊλου κατάγεται από το. Μπέσ-κιοϊ - που στα ελληνικά σημαίνει «Πέντε Χωριά» - όπου η ποντιακή είναι η μητρική γλώσσα των κατοίκων του! Προφανώς η οικογένειά του υποχρεώθηκε να αλλάξει και να εξισλαμίσει το όνομά της και να πάρει επίθετο εκ του τόπου καταγωγής της. Ο Μπέσκιοϊλου κυκλοφόρησε αυτό το cd μαζί με τον Νίκο Μιχαηλίδη και τον Φίλιππο Κεσαπίδη. Το 2000 ο Μπέσκιοϊλου κυκλοφόρησε την πρώτη του δισκογραφική δουλειά στην Τουρκία, στην οποία. τόλμησε και συμπεριέλαβε ένα τραγούδι στην ποντιακή διάλεκτο!
συνέχεια.... www.xronos.gr και www.lekakis.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου