Της Μαριάνας Πυργιώτη
Θα ξεκινήσω με ένα “επικίνδυνο” ερώτημα : Είμαστε τόσο σίγουροι, στον 21ο αιώνα, ότι πρέπει να συγκλίνουμε απόλυτα με τη μεταπολεμική δυτική κουλτούρα; Ότι αυτή η κοινωνική θέσμιση, που τόσο πολύ θαυμάσανε οι γονείς μας όταν ήμασταν η μετεμφυλιακή “ψωροκώσταινα”, μετεξελίχθηκε θετικά ώστε 50-60 χρόνια να θαυμάζουμε ακόμη τους “πολιτισμένους” Ευρωπαίους, κατ’ αντιδιαστολήν προς τους “άξεστους” και “απολίτιστους” Ανατολίτες από τους οποίους θέλαμε να διαχωριστούμε;
Έχουμε ακόμη τη βεβαιότητα της ανωτερότητας, όχι των ιδεών του δυτικού πολιτισμού -που άλλωστε έλκει την καταγωγή του από την αρχαία Αθήνα-, αλλά της εφαρμογής των ιδεών αυτών και των παραγώγων τους; Με δυο λόγια, εξακολουθούμε να χάσκουμε άφωνοι, θεωρώντας τους συμπολίτες μας στην ευρωπαϊκή οικογένεια ένα είδος “αρείας φυλής”, ή μπορούμε να τους δούμε καθαρά ως κοινωνικά υποκείμενα στις πραγματικές και όχι στις φαντασιακές διαστάσεις τους;
Αν συμβαίνει το πρώτο, δεν χρειάζεται ιδιαίτερη σκέψη: Ας αντιγράψουμε με επιμέλεια τις ήδη δοκιμασμένες μεθόδους τους στους βασικούς πυλώνες κι ας σταματήσουμε να αλληλοκοροϊδευόμαστε για τις υποτιθέμενες βαθιές σκέψεις εκσυγχρονισμού και μεταρρύθμισης που με πολιτική εντολή θα εφαρμοστούν για να προοδεύσουμε. Αν συμβαίνει το δεύτερο, τότε αυτά που κατά καιρούς και κατά… κυβερνήσεις αποφασίζονται είναι καιρός να αναθεωρηθούν ριζικά και χωρίς κόμπλεξ. Άλλωστε, αρκετά υπομείναμε επί δεκαετίες τις γελοιότητες της μαζικής υποκουλτούρας και του καταναλωτικού πιθηκισμού που κατάντησαν τον μισό πληθυσμό avatar της μαντάμ Σουσού.
Πριν από πολλά χρόνια, μια φοιτήτρια πολιτικών επιστημών από το Κεντ ήρθε το καλοκαίρι, φιλοξενούμενη για έναν μήνα στο σπίτι μου. Συνομήλικες και με ίδιο αντικείμενο… Εκείνη με έκανε να κλαίω από το κακό μου που δεν ήμουν εκεί αλλά σε μια μισοδιαλυμένη σχολή, με τις μισές μέρες σε κατάληψη, χαοτική, με μαθήματα που άρχιζαν στις 9 το πρωί και μπορεί να τελείωναν στις 6 το απόγευμα, γιατί στο ενδιάμεσο είχαμε “κενό” και άλλο “κενό”. Με καθηγητές που, εκτός από δύο ή τρεις εξαιρέσεις, δεν είχαν ίχνος μεταδοτικότητας, δεν είχαν ιδέα πώς να διδάξουν και όχι να παραδώσουν το μάθημα και να φύγουν, με βιβλία… ένα σύγγραμμα και με γελοίες εργασίες!
Όσο για τους φοιτητές, ήταν δύο ειδών. Η πλειοψηφία, που ζούσε την επανάστασή της γενικώς και όπως επέλεγε ο καθένας, και μια μικρή μειοψηφία, που ήθελε να τελειώσει και να φύγει τρέχοντας από εκείνο το περιβάλλον που απορύθμιζε και το πιο λαμπερό νεανικό μυαλουδάκι. Το δικό μου κόμπλεξ για την Ευρώπη αφορούσε λοιπόν τα πανεπιστήμια. Αλλά θυμάμαι ακόμη ότι η κοπελίτσα εκείνη, σε μια συζήτηση για το επόμενο ταξίδι της, δεν ήξερε ότι ο Βόσπορος είναι Τουρκία και Κωνσταντινούπολη, αλλά τον είχε το μυαλό της στη Β. Θάλασσα. Και ότι δεν είχε ιδέα για μία σειρά από θέματα που προέκυπταν στις κουβέντες μας, κάτι σαν εγκυκλοπαιδικές γνώσεις που τότε ήταν πολύ “φρέσκιες” στη μνήμη, αφού μόλις είχαμε αποφοιτήσει από το λύκειο.
Γιατί, όταν φιλοξενείς κάποιον σπίτι σου, μιλάς για όλα. Μιλάς για το σπίτι, τους γονείς, τα αδέλφια, τη μαγειρική, τη διασκέδαση, τα βιβλία, τον κινηματογράφο, τη μουσική, τις σχέσεις, τις ιδέες, τις αρχές, τις συνήθειες… Αν λοιπόν δεν έχεις παρωπίδες και προκαταλήψεις, αντιλαμβάνεσαι πολλά και έχεις τροφή για ακόμη περισσότερες σκέψεις. Και στη συνέχεια, άλλα δεδομένα, που με τα χρόνια, τις επισκέψεις και τις εμπειρίες επιβεβαιώνουν εκείνες τις πρώτες εκτιμήσεις - άλλα τις διαψεύδουν και άλλα τις τροποποιούν.Τι κρατάει λοιπόν κανείς και τι απορρίπτει από μία εφαρμοσμένη πρακτική άλλων κοινωνιών, ας πούμε, στον τομέα της παιδείας;
Η απάντηση στο ερώτημα δεν είναι τόσο απλή, όπως κατ’ αρχήν φαίνεται, γιατί έχει δεκάδες παραμέτρους. Ας πούμε, υιοθετείς ή απορρίπτεις την ομοιομορφία στο μαθητικό ντύσιμο, όπως συμβαίνει στη Μ. Βρετανία και στις ΗΠΑ, αντίστοιχα; Ποια σχέση δασκάλου - μαθητή προβάλλεις σαν πρότυπο, ή τι είδους γνώση θέλεις να προτάξεις στην εκπαιδευτική διαδικασία; Και, το σπουδαιότερο από όλα: Υπάρχει πραγματική σύνδεση ανάμεσα στη σχολική εκπαίδευση και μια σαφή στόχευση ως προς την κοινωνικοποίηση των παιδιών και αυριανών πολιτών;
Υπό αυτό το πρίσμα, το θέμα δεν είναι αν είναι προαιρετικό ή υποχρεωτικό το μάθημα της Ιστορίας στη Β΄ και τη Γ΄ λυκείου. Άλλωστε, η ύλη που διδάσκεται και τα βιβλία που έχουν εγκριθεί είναι αμφιβόλου, για να μην πω… αμφιλεγόμενης ποιότητας. Το θέμα είναι αν θεωρεί η νυν ηγεσία του υπουργείου σημαντικό ή δευτερεύον αυτό το μάθημα-εργαλείο για τη διαδικασία διαμόρφωσης κοινωνικής συνείδησης των εφήβων.Η εύκολη κατηγορία, που γίνεται και πολύ εύκολα αντιληπτή, είναι ο κίνδυνος να μη γνωρίσουν την ελληνική ιστορία οι απόφοιτοι του λυκείου και, κατ’ επέκταση, να υπάρξει άμβλυνση της εθνικής τους συνείδησης, ταυτότητας ή ό,τι άλλο. Κατά την άποψή μου, δεν είναι εθνικοπατριωτικό το κυρίαρχο πρόβλημα που πιθανόν να προκύψει από μια τέτοια απόφαση. Είναι ακόμη σημαντικότερο: Θεωρεί ότι σε μια κρίσιμη ηλικία για τη διαμόρφωση ιδεολογικών σταθερών, την εφηβεία, η αφήγηση της ιστορίας της ανθρωπότητας -δεν θα συζητήσουμε σε αυτό το σημείο τι είδους αφήγημα έχουμε επιλέξε - και η εστίαση στην ελληνική ιστορία πρέπει να είναι μια προαιρετική επιλογή. Προκρίνει δηλαδή την ασυνέχεια σε έναν τομέα στον οποίο η παρεχόμενη γνώση μπορεί -δυνητικά, τουλάχιστον- να είναι σημαντικότατος παράγοντας στη διαμόρφωση της συνείδησης του αυριανού πολίτη.
Με άλλα λόγια, σπάει την άρρηκτη χρονική αλυσίδα του χθες-σήμερα-αύριο εντελώς αυθαίρετα, στο όνομα μιας ευέλικτης (;) ή πιο πρακτικής (;) ή πιο σύγχρονης (;) παιδείας. Τι είδους πολίτες θα είναι αυτοί, όχι για τη χώρα τους και τα εθνικά της συμφέροντα, αλλά για την κοινωνία στην οποία θα λειτουργούν τα επόμενα 50-60 χρόνια; Πολίτες του “τώρα” που ελάχιστα θα ασχολούνται με το αίτιο, την ανάλυση, τις κοινωνικές δυναμικές, τα γεωπολιτικά ζητήματα, την πολιτική σκοπιμότητα, την επίδραση των θρησκειών, των πολιτικών συστημάτων κλπ.Και κατ’ επέκταση, χωρίς αυτό το υπόβαθρο, τα πολιτικά τους κριτήρια θα είναι τόσο απλοϊκά και επιφανειακά, όσο, π.χ., η διεθνώς πατενταρισμένη τηλεσαβούρα ριάλιτι και σόου με την οποία ταΐζονται ήδη καθισμένοι στον καναπέ του σπιτιού τους. Αυτό θέλουμε, και αυτό μας προτείνουν οι “προοδευτικοί”, υποτίθεται, εμπνευστές αυτής της πρότασης;
.Πηγή : http://www.makthes.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου