Σαρωτικό κούρεμα στα τυφλά

 Του Γιάννου Χαραλαμπίδη

Η απόφαση του Γιούρογκρουπ για την Κύπρο προκαλεί σοκ! Τελικώς, η αίσθηση που έχει ο πολίτης είναι ότι δεν έχει γίνει διαπραγμάτευση. Ή και αν έγινε διαπραγμάτευση, ήταν αποτυχημένη. Δεν συνιστά για την Κυβέρνηση ισχυρή δικαιολογία ότι δεν μπορούσε να προβλέψει το χειρότερο σενάριο και τον εκβιασμό τον οποίον υπέστη. Όπως δεν μπορεί να ισχυριστεί η αντιπολίτευση ότι είναι άμοιρη ευθυνών, καθότι αυτή είναι που άφησε το κράτος αδύναμο και με τα ταμεία άδεια. 

Με το «ν» και με το «σ» Οι κόκκινες γραμμές διαλύθηκαν στις Βρυξέλλες. Πήγαμε πέραν των κόκκινων γραμμών. Σύμφωνα με την απόφαση των Βρυξελλών και με όσα έχει πει στο ΡΙΚ χθες ο Μιχάλης Σαρρής, δεν έγινε μόνο κούρεμα σε καταθέσεις άνω και κάτω των 100 χιλιάδων ευρώ, αλλά και επί των Ταμείων Προνοίας. Επιπροσθέτως, ο εταιρικός φόρος θα φθάσει το 12,5%, ενώ θα τεθεί και φόρος επί του τόκου των καταθέσεων και επί των συναλλαγών. Η Κυβέρνηση, προτού συζητηθεί το θέμα στη Βουλή σήμερα, οφείλει να εξηγήσει στον λαό με το «ν» και με το «σ» την απόφαση των Βρυξελλών.

Βουλή, δημοψήφισμα και λαός Υποθετικά ομιλούντες, ο πολίτης μπορεί να αξιολογήσει, ακόμη και να κατανοήσει το δίλημμα, κούρεμα ή άτακτη χρεοκοπία. Αυτό, όμως, θα έπρεπε να είχε τεθεί προεκλογικά, όχι μετεκλογικά. Θα έπρεπε να προβλέψουν τον εκβιασμό. Οι Financial Times το έγραφαν. Και η Κυβέρνηση, καθώς και ολόκληρο το οικονομικό και πολιτικό σύστημα υποτίμησαν την κατάσταση. Αδικαιολόγητα. Δικαίως τώρα ο λαός αισθάνεται απατημένος. Οργισμένος. Και ότι υπέστη κλοπή των χρημάτων του.

Στην ουσία, ούτως ή άλλως, χρεοκοπήσαμε. Πτωχεύσαμε. Και η Κυβέρνηση βάζει στο δημοκρατικό κόλπο και τη Βουλή. Και ορθώς. Ας αναλάβει ο καθένας τις ευθύνες του. Και η Βουλή, και η Κυβέρνηση και οι πολίτες. Εάν η Βουλή πει «όχι» στη φόρμουλα που φέρνει από τις Βρυξέλλες η Κυβέρνηση, θα πρέπει να έχει εναλλακτική πρόταση για την αποφυγή της άτακτης χρεοκοπίας. Διότι, πώς θα δικαιολογήσει ένα δικό της «όχι» με υπευθυνότητα η Βουλή, ασχέτως εάν βρέθηκε ενώπιον τετελεσμένων, χωρίς να έχει εναλλακτική πρόταση;

Το ίδιο ισχύει και για τον λαό. Και εφόσον ο λαός έχει την εξουσία της λαϊκής κυριαρχίας και εφόσον θα πρέπει να αναλάβει και αυτός τις ευθύνες και το κόστος, και εφόσον άλλα του έλεγαν την προηγούμενη βδομάδα και άλλα τώρα, έχει το δικαίωμα να μιλήσει. Και αυτό μπορεί να συμβεί μέσω δημοψηφίσματος, εφόσον υπεύθυνα ενημερωθεί για την κατάσταση. Και εφόσον υπάρχει εναλλακτική πρόταση, η οποία θα έπρεπε να είχε εξευρεθεί προ καιρού. Θα έπρεπε να ήταν υπόψη μας το χειρότερο σενάριο, οι εκβιασμοί και οι αντιδράσεις μας.

Κούρεμα και τα δικαιώματα των καταθετών Το ΔΝΤ (Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) και οι Γερμανοί τι είπαν στην ουσία: Για να δώσουμε τα 10 δισ. ευρώ βοήθειας μέσω της δανειακής σύμβασης, θα πρέπει να βρείτε εσείς τα υπόλοιπα 7,5 δισ. ευρώ, τα οποία προφανώς αποφασίστηκε να εξευρεθούν με δυο τρόπους: Ο ένας είναι το ποσόν που θα επιτευχθεί μέσω της ελληνοποίησης των υποκαταστημάτων της Λαϊκής στην Ελλάδα και ο άλλος είναι του σαρωτικού κουρέματος -του τυφλού κουρέματος- που θα φέρει στο κράτος άμεσα έσοδα της τάξης των 5,5 δισ. ευρώ, εφόσον θα γίνει με τη μορφή εφάπαξ.

Τι είπαν, λοιπόν, Γερμανοί και ΔΝΤ; Προτού βάλουμε εμείς το χέρι στην τσέπη, θα το βάλετε εσείς στην τσέπη των καταθετών. Και χωρίς να έχουν επιλογή και περιθώρια αντίδρασης. Γιατί; Διότι, όπως αποδεικνύεται, καθόλου τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι η απόφαση λήφθηκε Σάββατο χαράματα, με αργία τη Δευτέρα, ώστε να μην μπορέσουν να αντιδράσουν οι καταθέτες την Τρίτη. Προβλήθηκε, μάλιστα, ο ισχυρισμός ότι με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθεί η πρόκληση πανικού.

Το ερώτημα είναι εάν, τελικά, θα αποφευχθεί ο πανικός. Αλλά και κάτι άλλο: Εάν η απόφαση για να βάλει κάποιος μέσω κουρέματος το χέρι του στην τσέπη των καταθετών, είναι συνταγματικώς ορθό ή όχι; Εάν συμβαδίζει ή όχι με το κοινοτικό κεκτημένο. Στο πρόσφατο παρελθόν, ο Γ. Εισαγγελέας ισχυρίστηκε ότι όντως είναι αντισυνταγματικό ένα τέτοιο μέτρο, ενώ, ταυτοχρόνως, συνιστά παραβίαση της ελεύθερης διακίνησης συναλλάγματος και των δικαιωμάτων των καταθετών. Αυτά, όμως, τα νομικά εργαλεία έπρεπε να είχαν προβλεφθεί πριν από τη Σύνοδο του Γιούρογκρουπ.

Τώρα, η επιλογή των πολιτών είναι οι προσφυγές στα κρατικά δικαστήρια και στη συνέχεια το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Η αντίληψη ότι το ισόποσο του κουρέματος θα μετατραπεί σε μετοχές των τραπεζών δεν απαλύνει το πρόβλημα στην παρούσα φάση, παρότι μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι δημιουργεί ελπίδα. Ούτως ή άλλως, η αξία των μετοχών της Τράπεζας Κύπρου και της Λαϊκής θα πάρει την κατιούσα. Και η αξιοπιστία του τραπεζικού μας συστήματος θα πληγεί ακόμη περισσότερο. Και η υποχρέωση όλων είναι η εξεύρεση τρόπων, για να τεθεί φρένο στην κατρακύλα.

Ήρωες και σεμνότητα ΥΠΑΡΧΕΙ η αντίληψη, και εξεφράσθη από τον κ. Σαρρή, ότι εάν δεν υιοθετηθεί αυτή η διαδικασία, δηλαδή του σαρωτικού κουρέματος, θα κατέρρεαν τα πάντα. Ο ίδιος, όμως, δεν ισχυριζόταν προ ημερών ότι το κούρεμα είναι ανοησία και ότι είναι καταστροφικό; (!) Πώς η καταστροφή και η ανοησία έγιναν σωτηρία; Λογικό είναι να προσέχουν οι πολιτειακοί άρχοντες στις δηλώσεις τους και να μην είναι προκλητικοί. Ο πολίτης εξοργίζεται ακόμη περισσότερο όταν οι διαπραγματευτές της συμφωνίας των Βρυξελλών εμφανίζονται ως ήρωες. Απαιτείται σεμνότητα. Η αλήθεια είναι τραγική:

Το κούρεμα είναι όντως καταστροφικό διότι καταθέτες, εφόσον θα το υποστούν, δεν έχουν λόγο την επόμενη μέρα να αφήσουν τις καταθέσεις τους στην Κύπρο. Συνεπώς, ούτως ή άλλως, θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι θα υπάρξει φυγή καταθέσεων. Εάν, από την άλλη, η Βουλή δεν ψηφίσει το κούρεμα, την Τρίτη όντως θα γίνει πανικός, τον οποίον προκαλεί η διαχείριση της Κυβέρνησης και η απόφαση του Γιούρογκρουπ. Είτε πει ναι είτε όχι η Βουλή σήμερα, την Τρίτη θα πρέπει όλοι όσοι είναι ακόμη υπεύθυνοι σ' αυτόν τον τόπο ν' αποτρέψουν τα χειρότερα. Από τον πανικό δεν θα κερδίσουμε τίποτε. Ούτε θα αλλάξει η κατάσταση. Και θα πρέπει όλοι να συμβάλουμε, ώστε να αποφευχθούν συνθήκες Αργεντινής.

Η διαμαρτυρία του Γιούνκερ και το… πιστόλι της ΜέρκελΕΡΩΤΗΜΑ: Είναι άραγε τυχαίο ότι ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ έλεγε περίπου οργισμένος στους διαδρόμους του Συμβουλίου ότι τα θαλάσσωσαν με το κούρεμα αλλού -εννοώντας την Ελλάδα- και επιμένουν να το εφαρμόσουν ξανά, εννοώντας την Κύπρο; Βεβαίως, υπάρχει και αντίληψη του εκβιασμού. Ότι, δηλαδή, μας είπαν οι εταίροι και δη οι Γερμανοί με το ΔΝΤ το εξής: Ή θα πάρετε τη φόρμουλα της συρρίκνωσης των τραπεζών μέσω του κουρέματος, κατά 40%, ή θα πάτε σε άτακτη χρεοκοπία και θα χάσετε το 90%.

Ο εκβιασμός αυτός είχε διαβαστεί από την πρεσβεία της Κύπρου στο Βερολίνο την περασμένη εβδομάδα προς την Κυβέρνηση, η οποία προφανώς δεν αξιολόγησε την ενημέρωση ορθά. Και δεν είχε επί τούτου βρει εναλλακτικά σενάρια. Συναφώς δε, ο απλός πολίτης διερωτάται: Προεκλογικά, ο ισχυρισμός που προβαλλόταν από τη νυν Κυβέρνηση ήταν ότι θα ήταν αξιόπιστη έναντι των εταίρων και ότι θα μπορούσε να δώσει λύσεις, τις οποίες δεν είχε δώσει η προηγούμενη. Μετεκλογικά, βρέθηκε με το πιστόλι στον κρόταφο. Και μαζί της ένας ολόκληρος λαός, ο οποίος καλείται να ζήσει άλλη μια τραγωδία. Το ζητούμενο, πλέον, είναι η διατήρηση της κοινωνικής συνοχής.

Ως εκ τούτου, οι πολιτικοί μας ηγέτες -που έχουν αποδειχθεί κατώτεροι των περιστάσεων- θα πρέπει να έχουν κατά νουν, καθώς και οι πολίτες, το εξής: Η όποια απόφαση δεν θα πρέπει -εδώ που φτάσαμε- να δημιουργεί κατάσταση χειρότερη από εκείνη, που θα προκληθεί από την άτακτη χρεοκοπία. Χωρίς, όμως, να εκληφθεί η πολιτική ωριμότητα του λαού, ως συγχωροχάρτι προς τον οποιοδήποτε.

www.sigmalive.com