Δίκτυ ασφαλείας και συμφερόντων

Του Γιάννου Χαραλαμπίδη

Η κυπριακή κυβέρνηση προχώρησε στην αδειοδότηση ερευνών σε εταιρείες κολοσσούς, προκειμένου να πραγματοποιήσουν έρευνες σε άλλα τέσσερα τεμάχια εντός της Κυπριακής ΑΟΖ, την ίδια περίπου στιγμή κατά την οποία η Noble Energy, η οποία έχει κερδίσει την εκμετάλλευση του Οικοπέδου 12, έκλεινε συμφωνία με την ισραηλινή Delek, η οποία αγόρασε μερίδιο της τάξης του 30%. Η Κυβέρνηση έχει δώσει άδειες για τα Οικόπεδα 2 και3 στην ιταλική ΕΝΙ και στην κορεάτικη Cogas αντίστοιχα, ενώ το Οικόπεδο 9 παραχωρείται στην κοινοπραξία Toτal E&P Activities σε συνεργασία με τη Novatec GP και την Global Resources. Στο Οικόπεδο 12 έρευνες θα πραγματοποιήσει η γαλλική Total. 

Η συμφωνία Τουρκίας-ψευδοκράτους

Εκ των πραγμάτων, δημιουργείται ένα πολυεθνικό πλέγμα συμφερόντων, που λειτουργεί αποτρεπτικά έναντι της τουρκικής απειλής. Η αποτροπή που προκύπτει από την κοινωνία οικονομικών συμφερόντων ενδεχομένως να είναι εξίσου αξιόπιστη με τη στρατιωτική. Η Άγκυρα, πλέον, θα σκεφτεί διπλά και τριπλά προτού προβεί σε οποιαδήποτε ακραία ενέργεια.

Μπορεί απλώς να ασκεί την επιθετική της πολιτική για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης. Αυτό το οποίο δεν πρέπει να υποτιμάται είναι οι συμφωνίες του ψευδοκράτους με την Τουρκία και δη με την Τουρκική Εταιρία Πετρελαίων. Είναι επί τούτου πρόδηλο ότι η Άγκυρα και οι κατοχικές «αρχές» θα επιδιώξουν στο πλαίσιο της λύσης, όπως συνέβη και στο σχέδιο Ανάν, να θεωρηθούν οι συμφωνίες αυτές νόμιμες και ως αναπόσπαστο τμήμα του νέου πολιτειακού συστήματος. Υπό αυτές τις συνθήκες, ένα τμήμα του κυπριακού εθνικού πλούτου δεν θα περιέλθει καν στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, αλλά στην ίδια την Άγκυρα. Μια τέτοια εξέλιξη είναι ενταγμένη στη στρατηγική της Άγκυρας για δημιουργία τουρκικής λίμνης από τη Μαρμαρίδα στην Αλεξανδρέττα. Συνεπώς, από τώρα θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι καμιά τέτοια συμφωνία Τουρκίας - ψευδοκράτους μπορεί να τεθεί ισχύ με τη λύση.

Οι επιλογές του Ισραήλ

Από την άλλη, η συμφωνία της Noble με την Delek εμπλέκει πιο άμεσα τα ισραηλινά συμφέροντα στην Κυπριακή ΑΟΖ και αυξάνει τις προοπτικές στρατηγικής συμμαχίας με την Κύπρο και την Ελλάδα προς την Ευρώπη. Δυο ζητήματα είναι υψίστης σημασίας:

ΠΡΩΤΟΝ: Η στρατηγική συμμαχία της Κύπρου με το Ισραήλ, που σημαίνει ότι θα καλύπτει όλους τους τομείς, από την άμυνα ώς το εμπόριο και τη ναυτιλία. Ειδικώς σε ό,τι αφορά την αμυντική συμφωνία, αυτή θα πρέπει να είναι καθόλα νομότυπη και να κατατεθεί στον ΟΗΕ. Το ρήγμα Τουρκίας - Ισραήλ είναι στρατηγικής σημασίας. Η Άγκυρα επιδιώκει να αντικαταστήσει το Ισραήλ ως περιφερειακή δύναμη. Και ως εκ τούτου, εφόσον η Τουρκία δεν εγκαταλείπει την επεκτατική της πολιτική και την εμπέδωσή της ως περιφερειακής δύναμης, το Ισραήλ θα τη θεωρεί ως απειλή.

Γεωπολιτικά ομιλούντες, το Ισραήλ έχει τρεις επιλογές. Να στραφεί προς την Αίγυπτο, από την οποία καλύπτει ενεργειακές ανάγκες της τάξης του 20%. Όμως η Αίγυπτος, στην παρούσα φάση, κυριαρχείται από την Ισλαμική Αδελφότητα, η οποία υποστηρίζει στις διακηρύξεις της ό,τι και η Άλ Κάιντα. Ότι δηλαδή ο στόχος είναι η δημιουργία ενός παγκόσμιου χαλιφάτου και η εξολόθρευση των σιωνιστών και των λοιπών απίστων.

Σήμερα, η κατάσταση στην Αίγυπτο είναι χειρότερη για το Ισραήλ από την περίοδο Μουμπάρακ. Γιατί λοιπόν το Ισραήλ να θέλει να είναι εξαρτημένο αφενός από την Αίγυπτο και αφετέρου από την Τουρκία (τη δεύτερη δηλαδή επιλογή), στην περίπτωση για παράδειγμα που κάποιος θα ήταν δυνατό να ισχυριστεί ως επιλογή για να περάσουν οι αγωγοί από τα οικόπεδα Ταμάρα και Λεβιάθαν στα τουρκικά παράλια.

Η Κύπρος συνιστά την τρίτη και πιο ασφαλή, καθώς και φιλική επιλογή για το Ισραήλ. Όσο δε για την Κύπρο, είναι πρώτης τάξεως ευκαιρία να πράξει ό,τι θα έπρεπε να είχε πράξει από την περίοδο του ψυχρού πολέμου: τη στρατηγική συμμαχία με το Ισραήλ. Βεβαίως, δικαίως θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι η Κύπρος είναι το αδύνατο μέρος μιας τέτοιας συμμαχίας, οπότε θα βρεθεί μεταξύ των τουρκικών ισλαμικών γερακιών και των λευκών καρχαριών, όπως ονομάζονται οι Ισραηλινοί. Η εμπλοκή εταιρειών με ρωσικά, γαλλικά, ιταλικά και αμερικανικά συμφέροντα αντισταθμίζει τους κινδύνους αυτούς και δημιουργεί μια ευρύτερη συμμαχία, στην οποία ούτε οι μεν ούτε οι δε έχουν πρόβλημα.

ΔΕΥΤΕΡΟΝ: Ο καθορισμός της Ελληνικής ΑΟΖ στην περιοχή Ρόδου και Καστελορίζου. Η Τουρκία θέτει την περιοχή αυτή ως casus belli. Και η Ελλάδα από την πλευρά της, ειδικώς στην παρούσα φάση, είναι αποδυναμωμένη λόγω της οικονομικής κρίσης. Τα κλειδιά που ανοίγουν την πύλη της Ελλάδας προς την ανατολική Μεσόγειο και στον καθορισμό της ΑΟΖ ονομάζονται Ισραήλ και ΗΠΑ.

Η συμμαχία της Ελλάδας και της Κύπρου με το Ισραήλ δημιουργεί ένα νέο γεωστρατηγικό και γεωπολιτικό περιβάλλον οικονομικών, εμπορικών, ναυτιλιακών και άλλων συμφερόντων όπως της ασφάλειας. Το Ισραήλ μπορεί να ανοίξει στην Ελλάδα τις πύλες της Ουάσιγκτον, η οποία θα δώσει το πράσινο φως για τον καθορισμό της Ελληνικής ΑΟΖ, όπως προβλέπει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.

Βεβαίως, η όποια αμερικανική εντολή δεν μπορεί να στηριχθεί πουθενά αλλού παρά μόνο στην εξυπηρέτηση συμφερόντων. Το ζητούμενο είναι η αποτροπή της τουρκικής ηγεμονίας, η οποία επιδιώκει διά πυρός και σιδήρου να μετατρέψει τη θαλάσσια περιοχή από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα σε τουρκική λίμνη, για να ελέγχει τις οδούς του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Η ανατροπή του τουρκικού σχεδιασμού έχει δυο σκέλη: Το νομικό - ιδεαλιστικό, δηλαδή το Δίκαιο της Θάλασσας και το ρεαλιστικό, δηλαδή τον τρόπο με τον οποίο η θεωρία θα γίνει πράξη. Και μπορεί η θεωρία και ο νόμος να γίνουν πράξη με τον τρόπο που έχουμε ήδη σε γενικές γραμμές περιγράψει.

Με τη συμμαχία της Κύπρου και της Ελλάδας αρχικά με έναν περιφερειακό ηγεμόνα, όπως το Ισραήλ, καθώς και με τον παγκόσμιο, όπως οι ΗΠΑ, η οποία δύναται όσο κανείς άλλος να ελέγχει την Τουρκία. Κλασικό παράδειγμα είναι ό,τι συνέβη προ ενός περίπου έτους, όταν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα κάλεσε στην Ουάσιγκτον τον Τούρκο Πρωθυπουργό Ταγίπ Ερντογάν, στον οποίο συνέστησε να μην υλοποιήσει τις απειλές του σε βάρος της Κύπρου και της Noble, καθώς και σε βάρος του Ισραήλ. Διότι, αφενός οι Ισραηλινοί δεν αστειεύονται και αφετέρου η Noble είναι εταιρεία αμερικανικών συμφερόντων.

Ο καθορισμός της Ελληνικής ΑΟΖ στην περιοχή του Καστελορίζου θα επιφέρει τη σύζευξη του θαλάσσιου χώρου Κύπρου Ελλάδας και θα περιορίσει, όπως το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας προβλέπει, την Τουρκία στα παράλιά της. Η εμπλοκή μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών θα δημιουργήσει, όπως και στην περίπτωση της Κύπρου, μιαν ασπίδα συμφερόντων. Και θα μπορεί να διασφαλίσει τη νέα ενεργειακή οδό που θα ξεκινά από τα ανοικτά του Ισραήλ, θα περνά από την Κυπριακή και Ελληνική ΑΟΖ, και θα καταλήγει στην Ευρώπη.

Κοινωνία συμφερόντων και εξοπλισμοί

ΕΠΕΙΔΗ η ανάπτυξη σχετίζεται με τα θέματα της ασφάλειας και επειδή χωρίς άμυνα δεν υπάρχει ασφάλεια, στο πλαίσιο της κοινωνίας συμφερόντων Κύπρος και Ελλάδα μπορούν να αποκτήσουν ένα σύγχρονο στρατό μέσω των συναλλαγών με τους εταίρους τους στα θέματα του φυσικού αερίου, είτε αυτοί είναι το Ισραήλ είτε οι ΗΠΑ είτε η Ρωσία είτε η Ιταλία και η Γαλλία. Ανεξαρτήτως των συμμαχιών που θα γίνουν, Κύπρος και Ελλάδα, εκτός από του βούτυρο, θα πρέπει να έχουν και κανόνια.

Και μάλιστα δικά τους, για να μπορούν να προστατεύουν τα συμφέροντά τους και να διαδραματίζουν επί τη βάσει των ισοζυγίων δυνάμεων σταθεροποιητικό και ειρηνοποιό ρόλο στην περιοχή. Και όχι να συμβαίνει αυτό το οποίο συμβαίνει σήμερα. Δηλαδή να έχουμε την κατοχική και αποσταθεροποιητική Τουρκία να θέτει Κύπρο και Ελλάδα υπό καθεστώς φινλανδοποίσης, και να παίρνει τα εύσημα από Ευρώπη, ΗΠΑ και Αραβικό Κόσμο για τον σταθεροποιητικό της ρόλο στον εμφύλιο της Συρίας.

Η διπλωματική τέχνη και οι ηγεμόνες

Όσο η Τουρκία αισθάνεται ισχυρή, θα συνεχίσει να προκαλεί προβλήματα. Το φυσικό αέριο θα πρέπει να εξελιχθεί σε στρατηγικό αγαθό ανάπτυξης και ευημερίας, και όχι σε στοιχείο απειλών και τριβής. Η κοινωνία συμφερόντων δημιουργεί ένα δίκτυ ασφαλείας επί των κυπριακών συμφερόντων και αποτρέπει την τουρκική απειλή. Χρειάζεται, λοιπόν, διπλωματική τέχνη για τη διατήρηση και την ενίσχυση των διαφόρων πολυεθνικών συμφερόντων, όπως αυτά σχηματίζονται μέσα και έξω από το σπίτι μας, στη γειτονιά μας.

Και είναι επίσης σημαντικό αφενός να κατανοήσουμε εμείς την ισχύ και τις δυνατότητες που μπορεί να έχει το φυσικό αέριο ως εθνικός πλούτος, αλλά και κάτι άλλο: Τους τρόπους με τους οποίους η Τουρκία θα συμβιβαστεί με τις νέες πραγματικότητες. Και για να το πετύχουμε χρειαζόμαστε τις συμμαχίες μικρών και μεγάλων ηγεμόνων, με ισχυρό συνδετικό στοιχείο κοινωνίας συμφερόντων το φυσικό αέριο.

Ο Σόιμπλε, τα δανεικά και το φυσικό αέριο
ΕΠΙ του παρόντος, το φυσικό αέριο δεν αποτελεί μεταβλητή η οποία μπορεί να θεωρηθεί ως θετική σχετικά με την ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας. Και συμβαίνει αυτό διότι, προφανώς, δεν υπάρχει ακόμη αξιόπιστος σχεδιασμός και υποδομές που να πείθουν τις αγορές ότι είναι δυνατή η επιτυχής εκμετάλλευση του φυσικού αερίου. Χάθηκε και χάνεται χρόνος προς την κατεύθυνση αυτή, ενώ η οικονομική κατάσταση και η κοινωνία πιέζουν το κράτος ζητώντας άμεσες λύσεις, χωρίς όμως το φυσικό αέριο να αποτελεί καταλύτη. Χωρίς σχέδιο Β.

Και ο Σόιμπλε, από την πλευρά του, ισχυρίζεται ότι η διαπραγμάτευση για την Κύπρο θα γίνει το 2013. Εάν όντως έτσι είναι τα πράγματα, πώς το κράτος θα λειτουργήσει ώς τότε; Με τι δανεικά και από πού;

www.simerini.com.cy