Παρασκευή 23 Ιανουαρίου 2015

Αλ Κάιντα ή Ισλαµικό Κράτος;

Βασίλης Γιαννακόπουλος, γεωστρατηγικός αναλυτής

Ενώ συνεχίζεται το ανθρωποκυνηγητό για τη σύλληψη των δύο υπόπτων της
επίθεσης στα γραφεία του περιοδικού Charlie Hebdo στο Παρίσι, θα πρέπει να
σηµειώσουµε ότι οι εκτιµήσεις σ’ αυτό το πρώιµο στάδιο θα πρέπει να θεωρούνται
ως µη ασφαλείς. Εξάλλου, στο παρελθόν οι εικοτολογίες για παρόµοιες
τροµοκρατικές επιθέσεις είχαν αποδειχθεί λανθασµένες. Προς το παρόν, είναι πολύ
νωρίς για να αποφανθεί κανείς εάν οι τροµοκράτες ήταν µέλη της Αλ Κάιντα, του
Ισλαµικού Κράτους ή απλοί µουσουλµάνοι Γάλλοι πολίτες που παρακινήθηκαν από
προγενέστερα δηµοσιεύµατα εξτρεµιστικών ισλαµικών οργανώσεων.
Είναι γνωστό ότι το σατιρικό περιοδικό Charlie Hebdo έχει δηµοσιεύσει σκίτσα του
προφήτη Μωάµεθ και ότι έχει απειληθεί επανειληµµένα από τζιχαντιστές. Επίσης, η
Αλ Κάιντα έχει διαµηνύσει ότι συγκεκριµένα άτοµα από το προσωπικό του
περιοδικού θα έπρεπε να στοχοποιηθούν, επειδή εµπλέκονταν µε τη δηµοσίευση
αµφιλεγόµενου υλικού.
Πράγµατι, την άνοιξη του 2013, στη δέκατη έκδοση του περιοδικού “Inspire” της Αλ
Κάιντα της Αραβικής Χερσονήσου (Al Qaeda in the Arabian Peninsula – AQAP)
υπήρχε µια αφίσα µε τίτλο «Καταζητούνται» και υπότιτλο «Νεκροί ή ζωντανοί για
εγκλήµατα κατά του Ισλάµ», µε σκοπό να ενθαρρύνει τους φανατικούς
µουσουλµάνους να δολοφονήσουν έντεκα ανθρώπους, οι οποίοι κατηγορούνται για
προσβολή του Ισλάµ. Ένας από αυτούς είναι ο 47χρονος διευθυντής του περιοδικού
Charlie Hebdo, Stephane Charbonnier, που έχασε τη ζωή του κατά τη διάρκεια της
αιµατηρής επίθεσης της 7ης Ιανουαρίου. Τα υπόλοιπα δέκα άτοµα, που
συµπεριλαµβάνονται στην αφίσα και για τα οποία εύλογα οδηγείται κανείς στο
συµπέρασµα ότι είναι πολύ πιθανόν να στοχοποιηθούν στο άµεσο µέλλον, είναι:
Ο ∆ανός δηµοσιογράφος Carsten Luste Carsten και πρώην διευθυντής της
µεγάλης κυκλοφορίας δανέζικης εφηµερίδας Jyllands-Posten.
Ο Βρετανός κωµικός, σεναριογράφος, ηθοποιός, σκηνοθέτης και συγγραφέας
Terry Jones, πιο γνωστός ως µέλος της οµάδας Monty Python.
Ο ∆ανός καρτουνίστας Kurt Westergaard, ο οποίος δηµιούργησε το
αµφιλεγόµενο σκίτσο του Προφήτη Μωάµεθ, απειλήθηκε κατ’ επανάληψη και
ως εκ τούτου βρίσκεται υπό συνεχή αστυνοµική προστασία.
Ο Ολλανδός πολιτικός, ιδρυτής και ηγέτης του Κόµµατος για την Ελευθερία
(τέταρτο µεγαλύτερο κόµµα στο ολλανδικό κοινοβούλιο) Girt Wilders, που
όπως αναφέρει ο Guardian το 2008 δήλωσε: «εγώ δεν µισώ τους
µουσουλµάνους, µισώ το Ισλάµ».
Ο Σουηδός καλλιτέχνης Lars Vilks, που το 2007 είχε ξεσηκώσει κύµα
αντιδράσεων στο µουσουλµανικό κόσµο, όταν δηµοσιεύθηκαν τα σατιρικά
σκίτσα του για τον Προφήτη Μωάµεθ. Ο ∆ανός δηµοσιογράφος, συγγραφέας και συντάκτης της εφηµερίδας
Jyllands-Posten, Flemming Rose, ως κυρίως υπεύθυνος για τη δηµοσίευση
των σατιρικών σκίτσων του Μωάµεθ.
Ο Morris Swadiq, Αιγύπτιος κόπτης, δικηγόρος, ακτιβιστής και ηγέτης της

Εθνικής Αµερικανικής Κοπτικής Συνέλευσης. Το Σεπτέµβριο του 2012 είχε
µεταφράσει στην αραβική γλώσσα το διαφηµιστικό κλιπ για την αντι-ισλαµική
ταινία «Η αθωότητα των µουσουλµάνων».
Ο Βρετανο-Ινδός µυθιστοριογράφος και δοκιµιογράφος Salman Rushdie, ο
οποίος το 1988 εξέδωσε το βιβλίο «Οι σατανικοί στίχοι», που προκάλεσε την
αντίδραση του µουσουλµανικού κόσµου.
Η γεννηµένη στη Σοµαλία Αµερικανή (πρώην Ολλανδή) Ayaan Hirsi Ali,
ακτιβίστρια, συγγραφέας και πολιτικός. Το 2004 έγραψε το σενάριο της
µικρού µήκους ταινίας «Υποταγή», που αναφερόταν σε µια από τις πιθανές
µεταφράσεις της λέξης «Ισλάµ». Ως γνωστόν, ο σκηνοθέτης της ταινίας Theo
van Gogh δολοφονήθηκε αργότερα την ίδια χρονιά από έναν Ολλανδό
µουσουλµάνο φονταµενταλιστή.
Η Αµερικανίδα σκιτσογράφος Molly Norris, για το σκίτσο της µε τίτλο «Ηµέρα
που ο καθένας µπορεί να ζωγραφίσει το Μωάµεθ».
Σύµφωνα µε µαρτυρίες, που δηµοσίευσε η Telegraph, λίγο πριν την επίθεση οι
τροµοκράτες φώναζαν ότι ανήκουν στην Αλ Κάιντα της Υεµένης (Al Qaeda in
Yemen). Από τις µαρτυρίες των παρευρισκόµενων και το βίντεο που δηµοσιεύθηκε
προκύπτει ότι οι δύο τροµοκράτες, Cherif Kouachi και ο αδελφός του Said Kouachi,
εκτέλεσαν την αποστολή τους µε στρατιωτική ακρίβεια. Ζήτησαν τα ονόµατα των
σκιτσογράφων. Χρησιµοποίησαν τα όπλα τους µε «διπλό άγγιγµα της σκανδάλης»
και χωρίς να σπαταλούν πυροµαχικά, γεγονός που παραπέµπει σε ειδικές δυνάµεις.
Οι κινήσεις τους ήταν συγχρονισµένες και ο ένας κάλυπτε τον άλλον, προκειµένου να
εξασφαλίσουν τη µέγιστη προστασία. Σύµφωνα µε αµερικανικές και ευρωπαϊκές
υπηρεσίες πληροφοριών, το 2011 ο Said Kouachi είχε επισκεφθεί την Υεµένη για
διάστηµα αρκετών µηνών, όπου εκπαιδεύτηκε από µέλη της Αλ Κάιντα στην Αραβική
Χερσόνησο.
Ως γνωστόν, η Αλ Κάιντα στην Υεµένη είναι παρακλάδι της Αλ Κάιντα στην Αραβική
Χερσόνησο. ∆ιατηρεί τον έλεγχο περιοχών της νότιας και ανατολικής Υεµένης, ενώ
ευθύνεται σε µεγάλο βαθµό για το σηµαντικό και παρατεταµένο έλλειµµα εσωτερικής
ασφάλειας της χώρας. Από την πλευρά της, η Αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο
θεωρείται από τις Ηνωµένες Πολιτείες ως η πλέον επικίνδυνη τροµοκρατική
οργάνωση του παγκόσµιου τζιχάντ και έχει κατηγορηθεί επανειληµµένα για πλήθος
τροµοκρατικών επιθέσεων κατά στόχων δυτικών συµφερόντων.
Αν πράγµατι οι τροµοκράτες ανήκαν στην Αλ Κάιντα της Υεµένης, τότε είναι πολύ
πιθανό η τροµοκρατική ενέργεια να σχεδιάσθηκε εξαιτίας της ρήξης που έχει επέλθει
µεταξύ του Ισλαµικού Κράτους και της Αλ Κάιντα. Οι σχέσεις τους χαρακτηρίζονται
από δυσπιστία, ισχυρό ανταγωνισµό και εχθρότητα. Η οριστική ρήξη ήρθε µε την
επέκταση της δραστηριότητας του Ισλαµικού Κράτους στο Ιράκ και τη Συρία, γεγονός
που προκάλεσε και την αποκήρυξή του από την Αλ Κάιντα, στις αρχές του 2014. Η
υπεροχή της επιχειρησιακής δυνατότητας του Ισλαµικού κράτους έναντι των
υπόλοιπων ένοπλων σουννιτικών οργανώσεων εκτιµάται ως αδιαµφισβήτητη. Αυτός
είναι και ο λόγος για τον οποίο η ηγεσία της Αλ Κάιντα ανησυχεί. Εκτιµά ότι η έντονη
δραστηριότητα και οι επιτυχίες του Ισλαµικού Κράτους ενθουσιάζουν τους
φανατικούς σουννίτες µουσουλµάνους. Επηρεάζουν σηµαντικά τη βούλησή τους και
εντάσσονται στις ένοπλες οµάδες του. Με το κτύπηµα της Αλ Κάιντα στην καρδιά της
Ευρώπης, η διεθνής τροµοκρατική οργάνωση επιδίωκε να αποκτήσει και πάλι την
οικουµενικότητα και την πρωτοκαθεδρία της στην παγκόσµια σουννιτική κοινότητα. 3
Πέραν της Αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο, και άλλες τζιχαντιστικές οργανώσεις,
όπως η Ansar al Bayt Maqdis που δραστηριοποιείται κυρίως στη Χερσόνησο του
Σινά και πρόσφατα ορκίσθηκε πίστη στο Ισλαµικό Κράτος του Abu Bakr al Baghdadi,
καθώς και η Tehrik-e-Taliban Punjab µε έδρα την οµώνυµη επαρχία του
βορειοανατολικού Πακιστάν, έχουν επίσης κατηγορήσει το γαλλικό περιοδικό Charlie
Hebdo.
Σύµφωνα µε τη Long War Journal, τον Οκτώβριο του 2012, ο εκπρόσωπος και
διερµηνέας της Αλ Κάιντα, Adam Gadahn, µε ηχητικό µήνυµα αναφέρθηκε κατά του
περιοδικού Charlie Hebdo: «Και εδώ είναι η Γαλλία που χλευάζει και πάλι τον
Προφήτη µαςx Τα λιοντάρια του Ισλάµ να εκδικηθούν για τον Προφήτη τουςx Κατά
της Γαλλίας και της ανήθικης εφηµερίδας Charlie Hebdo. Ζητάµε από τον Αλλάχ να
ανταµείψει µε τον καλύτερο τρόπο αυτούς που θα κάψουν την έδρα της (προφανώς,
εννοούσε τις κτιριακές της εγκαταστάσεις) και θα µπλοκάρουν το δικτυακό της
τόποx».
Μπορεί να µην ήταν προβλέψιµος ο τόπος και ο χρόνος της επίθεσης κατά των
γραφείων του περιοδικού Charlie Hebdo, όµως ήταν προβλέψιµη µια τέτοιου είδους
τροµοκρατική ενέργεια. Το µείζον ερώτηµα πλέον είναι «τι διαστάσεις θα µπορούσε
να λάβει αυτή η ασύµµετρη απειλή;». Στη Γαλλία, τη Βρετανία, τις Ηνωµένες
Πολιτείες, καθώς και στις υπόλοιπες δυτικές και όχι µόνο χώρες, που λαµβάνουν
µέρος ενεργά στην εκστρατεία κατά του Ισλαµικού Κράτους, έχουν δοθεί εντολές για
αύξηση των µέτρων ασφάλειας. «Πότε και που θα διεξαχθεί η επόµενη επίθεση;».
Στην παρούσα φάση, αυτό που προβληµατίζει τη διεθνή κοινότητα είναι η επιστροφή
των τζιχαντιστών από το συρο-ιρακινό θέατρο επιχειρήσεων στις χώρες προέλευσής
τους. «Θα προθυµοποιούνταν να συνεχίσουν τον αγώνα τους µετά την επιστροφή
τους, όταν µάλιστα διαθέτουν αξιόλογη πολεµική εµπειρία;». Τουλάχιστον µέχρι τις
αρχές του 2015, οι χώρες που ανησυχούν εντονότερα αντιµετωπίζουν αυτή την
πρόκληση επενδύοντας περισσότερο στην πρόληψη και την τιµωρία, παρά στην
αποτροπή και την επανένταξη. «Μήπως θα έπρεπε να δοθεί περισσότερη προσοχή
στους λόγους που οδήγησαν τους νεαρούς µουσουλµάνους να µεταβούν στη
Συρία;». Σίγουρα, τα θα πρέπει να δοθούν απαντήσεις σε καίρια ερωτήµατα, όπως
«πόσο σηµαντική απειλή συνιστούν;», «είναι εφικτή η κοινωνική επανένταξή τους;»,
«γιατί γύρισαν πίσω;», «πως θα αντιµετωπισθεί αυτή η πρόκληση;», «σχετίζεται το
µακελειό στο Παρίσι µε την υφιστάµενη οικονοµική κρίση και το υψηλό ποσοστό
ανεργίας, ιδιαίτερα στις τάξεις των µουσουλµάνων µεταναστών;».
Είναι σχεδόν σίγουρο ότι η επιστροφή των ξένων τζιχαντιστών στις ευρωπαϊκές
χώρες προέλευσής τους θα σηµατοδοτήσει την έναρξη ενός παρατεταµένου κύκλου
βίας, που θα κλιµακώνεται και λόγω της αντίδρασης των υπόλοιπων πολιτών, υπό τη
µορφή τροµοκρατικών επιθέσεων χαµηλής κλίµακας. 

www.geostrategy.gr
geostrategical@yahoo.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: