Περί Τοκογλυφίας

του Γιώργου Βεργιάννη

Η Λερναία Ύδρα, η τοκογλυφία, είναι το εγκληματικό φαινόμενο που πολλαπλασιάζεται στους ίδιους μυθικούς ρυθμούς και απεικονίζεται καθημερινά στη ζοφερή πραγματικότητα, που διαμορφώνει κυρίως η έλλειψη ρευστότητας της αγοράς.

Τεράστια κυκλώματα, μικροτοκογλύφοι και θύματα που εκβιάζονται και πολλά εξ αυτών εκτελούνται ή αυτοκτονούν, πρωταγωνιστούν σ' αυτό το άθλιο παραπέτασμα του μαυραγορίτικου μισανθρωπισμού. Ορισμένα κυκλώματα εξαρθρώθηκαν στην Θεσσαλονίκη κι άλλα από το Βόλο, την Λάρισα, την Κόρινθο και την Αθήνα έχουν μπει στο στόχαστρο του ΣΔΟΕ, αλλά αυτό συμβαίνει με μια περιστασιακή αντιμετώπιση ή, αν θέλετε, όποτε συνδέεται με «προαγωγές ». Φαίνεται πως οι μεταστάσεις αυτού του καρκινώματος ενθαρρύνονται και πριμοδοτούνται στην πράξη από το γενικό κλίμα των τοκογλυφικών διαθέσεων, που εμποτίζει η διεθνής του χρήματος και οι εδώ εντολοδόχοι της. Την ώρα δηλαδή που η παγκόσμια οικονομία στηρίζεται στον θεσμό της επίσημης τοκογλυφίας των τραπεζών, που αποτελεί βασικό πυλώνα του συστήματος, γιατί να μην αποθρασύνονται και οι τοπικοί ασύδοτοι ληστές, αυτοί οι μεγάλοι και οι μικροί τοκογλύφοι της καθημερινότητας;

Παίρνοντας το καλό παράδειγμα, απροκάλυπτα και ανενδοίαστα οργανώνονται στην «πιάτσα»... Η αιμοποσία τους προσλαμβάνει επιδημικό χαρακτήρα, αφού η κρατική ανυπαρξία

και η επιτεινόμενη φτώχια, οδηγούν καθημερινά χιλιάδες Έλληνες στα πλοκάμια τους, εκποιώντας ό,τι έχουν και δεν έχουν. Η ανθρωπιστική κρίση που πλήττει ολόκληρη τη χώρα, αποτελεί «πεδίον δόξης λαμπρόν» για το συνάφι τους. Είναι άπειρα τα περιστατικά που καταγράφονται και εξ ίσου άπειρες οι καταγγελίες των παθόντων. Κι όμως, οι φωτεινές επιγραφές τους εξακολουθούν να ρυπαίνουν τιςπλατείες και τους κεντρικούς δρόμους της χώρας...

Σε κάθε πόλη, σε κάθε γειτονιά κι ένας τοκογλύφος.Δάνεια – Ενέχυρα, Αγοράζω χρυσό, κοσμήματα και... χρυσά δόντια, άμεσα χρήματα με ενέχυρο το αυτοκίνητό σου, το σπίτι σου και την... ίδια σου την ψυχή. Είναι μερικά από αυτά που αναγράφονται στα φυλλάδιά τους, που κατακλύζουν τις πόλεις και καρτερούν εκείνους, που απεγνωσμένα αναζητούν μερικά χρήματα για να επιβιώσουν, γιατί οι άλλοι, οι κρατικοί τοκογλύφοι, τους κατέστρεψαν, τους έστυψαν και τους πέταξαν στο δρόμο. Τώρα άνεργοι, άστεγοι, υπερχρεωμένοι και ταπεινωμένοι, μπαίνουν στο... σακί του μαυραγορίτη. Εστιάζουμε περισσότερο σ' αυτού του είδους την τοκογλυφία, που αφορά στην καθημερινότητα του μέσου ανθρώπου, επειδή βιώνεται απ' όλους και δεν χρειάζεται για

να την εμπεδώσει κάποιος να διαθέτει διδακτορικό στις οικονομικές επιστήμες...

Πως εξελίχθηκε ιστορικά το φαινόμενο

Τα πρώτα άνθη του κακού ξεφύτρωσαν πολύ νωρίς. Σχεδόν αμέσως, με την εμφάνιση του χρήματος. Η «Σεισάχθεια»του Σόλωνα κατά τον 7ο αιώνα π.Χ. στόχευε και στην απαλλαγή των νοικοκυριών που είχαν υπερχρεωθεί από τα τοκογλυφικά χρέη. Το ίδιο συναντάμε και στη Ρώμη του Ιούλιου Καίσαρα τον 1ο αιώνα π.Χ. Στη Ρώμη, οι νόμοι ήταν πολύ αυστηροί και οι συνθήκες απαγορευτικές για τους τοκογλύφους. Παρ' όλα αυτά όμως, η τοκογλυφία γιγαντώθηκε κατά τους χρόνους της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Με την επικράτηση του Χριστιανισμού, χιλιάδες υπερχρεωμένοι δανειολήπτες σύρθηκαν στη δουλοπαροικία, αφού ήταν αδύνατη η εξόφληση των χρεών τους. Για λόγους κοινωνικών ισορροπιών, από τη Νίκαια της Βιθυνίας το 325, η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος πήρε θέση ώστε να εμποδίσει τη χορήγηση δανείων με υπέρογκα επιτόκια.

Στα χρόνια του Μεσαίωνα, η Χριστιανική εκκλησία θεωρούσε ανεπίτρεπτο, ανήθικο και αμαρτωλό τον τόκο. Ο εβραϊκός νόμος επίσης, απαγόρευε φαινομενικά τον δανεισμό με τόκο, αλλά στη συνέχεια προσδιόρισε την απαγόρευση μόνο από – προς Εβραίους κι όχι φυσικά προς τον υπόλοιπο κόσμο.

Όλες αυτές όμως οι απαγορεύσεις δεν στάθηκαν αρκετές να εμποδίσουν το φαινόμενο και, περνώντας ο χρόνος, η εξάπλωσή του στον Χριστιανικό και τον Ιουδαϊκό κόσμο – αν και ο δεύτερος το βιώνει με «διαφορετικό» τρόπο – είναι ραγδαία. Στις χώρες του Ισλάμ, η τοκογλυφία είναι ενάντια στους πολιτικούς και θρησκευτικούς κανόνες σε σημείο που και οι τράπεζες λειτουργούν με ειδικό καθεστώς. Η Τουρκία είναι σε διαφορετική ρότα, αφού ο πληθωρισμός εκτινάσσει τα επιτόκια των τραπεζών πέραν του 13% στις μέρες μας.

Απαγόρευση μεν, αλλά μόνο για κληρικούς

Η Οικουμενική Σύνοδος της Νίκαιας, απαγόρευσε μεν την τοκογλυφία, επιβάλλοντας όριο επιτοκίου 1%, αλλά αυτό αφορούσε μόνο στους κληρικούς. Αργότερα, επεκτάθηκε η απαγόρευση και στους λαϊκούς από επόμενες Συνόδους. Η 3η Σύνοδος του Λατερανού της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, αποφάσισε ότι δεν μπορούν να μετέχουν στα μυστήρια και ούτε να δικαιούνται χριστιανικής ταφής όσοι έχουν επιτήδευση σε τοκογλυφικές πρακτικές. Ο δε Πάπας Κλήμης ο Ε', το 1311 χαρακτήρισε την τοκογλυφία αίρεση. Ο Πάπας Σίξτος Ε' κατέδειξε την χρέωση τόκου ως πράξη «απεχθή για τον Θεό και τον άνθρωπο, καταδικασμένη από τους ιερούς κανόνες και αντίθετη προς τη χριστιανική φιλανθρωπία».

Η στάση των αρχόντων ευνοεί τους Εβραίους ν' αναλάβουν τα ηνία...

Στην Ευρώπη του Μεσαίωνα το... έργο των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών ήταν σχεδόν αποκλειστικά υπόθεση των Εβραίων. Οι συντεχνίες, οι τοπικοί άρχοντες, η εκκλησία επιδόθηκαν σ' έναν εξοστρακισμό των Εβραίων από τα περισσότερα επαγγέλματα. Εκείνοι με τη σειρά τους καταπιάστηκαν με αντικείμενα που έμοιαζαν κοινωνικά κατώτερα μεταξύ των οποίων εκείνο του σαράφη (αργυραμοιβός), του δανειοδότη και του ενεχυροδανειστή.

Το 1168 ο Ερρίκος ο Β' και ο Μπαρμπαρόσα συμμάχησαν ώστε να οργανώσουν Σταυροφορία κατά του Σαλαντίν, που πλέον ήταν κυρίαρχος των Ιεροσολύμων. Από κοινού απαίτησαν από τους Εβραίους της Αγγλίας να στηρίξουν χρηματοδοτώντας την εκστρατείαμ' ένα ποσό που αντιστοιχούσε με το σύνολο της αγγλικής οικονομίας εκείνης της περιόδου. Φαίνεται ξεκάθαρα ο πλούτος που είχαν συσσωρεύσει. Έτσι ήταν πάντα... Ο πλουσιότερος άνθρωπος στην Αγγλία του 12ου αιώνα, ήταν ο Ααρών του Λίνκολν. Ο πλούτος του υπερέβαινε εκείνον του Βασιλιά...

Κατά την διάρκεια των Σταυροφοριών είχαν ξεσπάσει σοβαρότατες αντιδράσεις κατά των Εβραίων. Έτσι το 1290 εκδιώκονται όλοι οι Εβραίοι από την Αγγλία και επιτράπηκε στους περισσότερους να πάρουν μαζί τους όσα προσωπικά τους αντικείμενα μπορούσαν να μεταφέρουν. Μέχρι το έτος 1655, δεν καταγράφονται, δεν εντοπίζονται Εβραίοι στην Αγγλία. Γύρω στο 1650, ένας ηγέτης της ολλανδικής εβραϊκής κοινότητας (ραβίνος), πίεσε τον Όλιβερ Κρόμγουελ για να πετύχει την επανεγκατάσταση στην Αγγλία των ομοεθνών του. «Συνεπεία της πιέσεως» διχάζεται η ηγεσία των Πουριτανών και μέχρι το 1690, 3.000 Εβραίοι είναι και πάλι πίσω...

Το 1821 υπογράφουμε για 2.000.000 λίρες και παίρνουμε... 190.000

Για την Ελλάδα μας, που χρειάστηκε να συνάψει τα δύο δάνεια της Ανεξαρτησίας διαρκούσης της επαναστάσεως του 1821, η ιστορία έχει ως εξής: 7 Φεβρουαρίου 1825. Η Επανάσταση

βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή. Συνομολογείται στο Λονδίνο εθνικό δάνειο ύψους 2.000.000 χρυσών λιρών για τη χρηματοδότηση του Αγώνα. Αλλά: η δανειακή σύμβαση αφορά στο 55% της ονομαστικής αξίας του δανείου, για την κάλυψη των επισφαλειών των Άγγλων πιστωτών. Έτσι, αμέσως τα 2.000.000 γίνονται 1.100.000 λίρες. Η Ελλάδα όμως, πλήρωνε τόκους για 2.000.000... Στη συνέχεια, από το 1.100.000 χρυσές λίρες, παρακρατούνται εξ αρχής, προκαταβολικά: τόκοι δύο ετών 200.000 λίρες, μεσιτικά 68.000 λίρες, εξαγορά ομολογιών δανείου 212.000 λίρες, έξοδα Ελλήνων μεσαζόντων 15.487 λίρες, συμβολαιογραφικά 13.700 λίρες. Από τα χρήματα που περίσσεψαν, αποστέλλονται στην Αμερική 156.000 λίρες για να κατασκευαστούν δύο φρεγάτες. Άλλες 123.000 λίρες παρέμειναν στην Αγγλία για την αγορά έξι πολεμικών πλοίων, από τα οποία φυσικά, παραλάβαμε μόνο το ένα! Ο «φιλέλλην» Κόχραν μισθοδοτήθηκε με 37.000 λίρες, η αποπληρωμή των πολεμοφοδίων μας κόστισε 77.200 λίρες και η εξόφληση άλλων

λογαριασμών των «λοιπών» που λέμε, έφτασε στο ύψος των 47.000 λιρών. Τι έμεινε στο τέλος; Από τα 2.000.000 φτάνουν τελικά στην Ελλάδα, μόνον 190.000 λίρες. Ένα έργο που διαρκώς μέχρι σήμερα επαναλαμβάνεται;

Περίοδος χάριτος

Ο τοκογλύφος δεν αποκλείεται να δώσει περίοδο χάριτος στο θύμα του. Αυτό συμβαίνει μόνο για καλούς πελάτες, με στόχο να ανακάμψουν οικονομικά και να καταφέρουν στο μέλλον να εξυπηρετήσουν καλύτερα το δάνειο. Η τακτική αυτή ονομάζεται στην αργκό του υποκόσμου Stop the clock (=Σταμάτα το ρολόι) και Sit down (=Κάτσε κάτω).

Και ως σημαντική λεπτομέρεια που αφορά στη συμπεριφορά του τοκογλύφου λέει: «Δεν επιζητά εξαρχής την επαφή με το θύμα, αλλά αυτό επιδιώκει την επαφή μαζί του. Ο τοκογλύφος βρίσκεται σε στάση αναμονής και δεν επικεντρώνει την εγκληματική του στόχευση σε συγκεκριμένο θύμα, ούτε ενεργεί, προτού ενοχληθεί από αυτό». Η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση σε αυτοκτονίες υπερχρεωμένων Ελλήνων. Κάθε χρόνο καταγράφονται περίπου 400 αυτοκτονίες που οφείλονται στην απόγνωση από τα χρέη και τους εκβιασμούς. Αυτό το θλιβερό γεγονός όμως αποσιωπάται τεχνηέντως από τα κρατικοδίαιτα διαπλεκόμενα ΜΜΕ και μόνο ορισμένες αναφορές στον επαρχιακό τύπο βλέπουν το φως της δημοσιότητας...

Μια συνωμοσία διαρκείας που εκτυλίσσεται παράλληλα σε δύο επίπεδα. Σ' εκείνο της κατεχόμενης καθημαγμένης χώρας και στο άλλο των παραπαιόντων πολιτών της που βυθιζόμενοι στη φτώχεια και στην πείνα, οδηγούνται στα άκρα. Μια συνωμοσία προμελετημένη από εκείνους που θέλουν οπωσδήποτε να μας σώσουν... με τον τρόπο τους. Μας αγκαλιάζουν λαό και Πατρίδα και μας πνίγουν. Μας αφανίζουν και σώνονται...

www.elkosmos.gr