Η γεωπολιτική σημασία της παραμονής στο ευρώ...

Της Ζέζας Ζήκου

Ποτέ άλλοτε στα χρόνια της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας δεν ήταν τόσο έντονη η αίσθηση της κοινωνικής απελπισίας και της άναρχης χρεοκοπίας, μέσα σε περιβάλλον που διαμορφώνει μείζονες γεωπολιτικές ανακατατάξεις. Ο βίαιος μετασχηματισμός του παγκόσμιου καταμερισμού εργασίας με την είσοδο των ασιατικών γιγάντων, τα πλανητικά μεταναστευτικά ρεύματα, η κρίση χρέους της Ευρωζώνης, ο οικονομικός και πολιτικός κλονισμός της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι εξεγέρσεις στον αραβικό κόσμο δυναμιτίζουν τη δομική κρίση της χώρας μας. Στη γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής σημασίας περιοχή της Μέσης Ανατολής, η κατάσταση βράζει. Η Ελλάδα κλυδωνίζεται επώδυνα, σ’ έναν κόσμο που αλλάζει. Αθήνα και Αγκυρα βρίσκονται η μία απέναντι στην άλλη σε ένα διαφορετικό τοπίο, που διαμορφώνει το ενεργειακό στο υπέδαφος του Αιγαίου. Στο σημερινό σκηνικό της οικονομικής ισορροπίας του τρόμου, καθώς όλες οι χώρες κολυμπάνε στα χρέη, η έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, που φιλοδοξούν ορισμένοι να εκβιάσουν, θα είναι, στην καλύτερη περίπτωση, μια εξέλιξη για την οποία όλοι οι πρωταγωνιστές θα μετανιώσουν. Το παγκόσμιο σύστημα ισορροπιών είναι τόσο εύθραυστο, και η χώρα θα ήταν ολέθριο να αντιμετωπίσει μόνη και απομονωμένη, εκτός Ε.Ε., κάποια πρόσθετη σοβαρή γεωπολιτική απειλή. Μήνες τώρα, καθημερινό θέμα συζητήσεων είναι το ενδεχόμενο διάλυσης της Ευρωζώνης και επιστροφής ορισμένων κρατών στα εθνικά τους νομίσματα. Με την Ελλάδα πρώτη πρώτη. Ουδείς όμως μπορεί, έστω και κατά προσέγγιση, να προσδιορίσει τις συνέπειες ενός τέτοιου γεγονότος. Οχι μόνο για τη χώρα μας, αλλά και για το σύνολο της Ευρωζώνης. Πέραν του οικονομικού κόστους, που είναι απροσδιόριστο, ειδικότερα η χώρα μας θα υποστεί μια τόσο βίαιη και δραματική μείωση του βιοτικού επιπέδου, που μοιραία θα προκληθούν οξύτατες κοινωνικές αναταράξεις, ενώ θα απαιτηθούν πολλά χρόνια για να αποκατασταθεί η ισορροπία και πολύ περισσότερα για να αποκτήσει εκ νέου την εμπιστοσύνη των αγορών. Ωστόσο, αποτελεί αφέλεια πρώτου μεγέθους να ελπίζουν κάποιοι ότι το πρόβλημα θα λυθεί αν αποχωρήσει μόνη η Ελλάδα. «Ευρώ ή δραχμή». Βεβαίως, δεν πρόκειται απλώς για ένα εκβιαστικό δίλημμα. Προφανώς, το ζήτημα έχει τεθεί σαν ένα είδος ψυχολογικής τρομοκρατίας. Παράλληλα, όμως, τίθεται και σαν κάτι αναγκαίο σε φάση που η εθνική απελπισία για την οικονομία και η αγωνία για την επιβίωση της πατρίδας έχουν διαχυθεί στην κοινωνία. Αλλά η κατάρρευση της υπερχρεωμένης χώρας μας και εκτός του ευρώ πολλαπλασιάζει τους κινδύνους δορυφοροποίησής μας από την Αγκυρα. Οι παγίδες εκτός της Ευρωζώνης είναι πολλαπλώς κρισιμότερες. Η πείρα αποδεικνύει ότι η Αγκυρα εκμεταλλεύεται διαχρονικά τις περιόδους αδυναμίας της Ελλάδας. Υπενθυμίζω τα πλήγματα εναντίον της ελληνορθόδοξης μειονότητας στην Κατοχή, το πογκρόμ εναντίον του ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης το 1955, όταν η Ελλάδα ήταν ακέφαλη λόγω της ασθένειας του Αλέξανδρου Παπάγου, την εισβολή στην Κύπρο το 1974 όταν η χούντα ψυχορραγούσε και, βεβαίως, την κρίση για τα Ιμια, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν ημιθανής και ο Κώστας Σημίτης έκανε τα πρώτα του βήματα ως πρωθυπουργός. Στη χώρα μας, όπως σε όλα τα κρίσιμα ζητήματα, η κύρωση της συνθήκης του Mάαστριχτ και η ένταξη στην Ευρωζώνη, τόσο η Νέα Δημοκρατία όσο και το ΠΑΣΟΚ φρόντισαν –διά παραλείψεων– να αφήσουν την κοινωνία στο περιθώριο δημιουργώντας πλασματικές προσδοκίες για τον «παράδεισο εντός του ευρώ». Ωστόσο, όπως αμέτρητες φορές έχει επισημανθεί από τη στήλη, ήταν καίριας σημασίας το γεγονός ότι «πουλήθηκε» στον λαό η συμμετοχή μας στην Ε.Ε. ως πολιτικό πλεονέκτημα. Κι ακόμα πιο συγκεκριμένα ως μια εγγύηση για το ανοικτό πρόβλημα εθνικής ασφάλειας, που αντιμετωπίζει η χώρα λόγω του τουρκικού επεκτατισμού. Η απειλή εκ μέρους της Τουρκίας και οι προκλητικές αξιώσεις της παραμένουν... Μου έκανε, λοιπόν, εξαιρετική εντύπωση το γεγονός ότι στην ημερίδα του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής, την περασμένη Δευτέρα, οι ομιλητές ανέλυσαν πολύ ορθά, μεταξύ άλλων, κυρίως την τεράστιας σημασίας γεωπολιτική διάσταση του κινδύνου από την έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη και την επιστροφή στη δραχμή. Με θέμα «Ευρώ-Δραχμή: Τι θα σήμαινε η αλλαγή στην πράξη», μίλησαν ο Τίμος Χριστοδούλου, πρόεδρος του Δ.Σ. της τράπεζας Eurobank, πρώην υπουργός Εθνικής Οικονομίας και πρώην διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, ο Γιάννης Βαληνάκης, καθηγητής Πανεπιστημίου, πρώην υφυπουργός Εξωτερικών, και ο Μάνος Παπάζογλου, λέκτορας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Σε μια εποχή που η οικονομική κατάρρευση του ελλαδικού κράτους και η κοινωνική κρίση μεγεθύνουν τους κινδύνους, η Ελλάδα και η Κύπρος πρέπει να παραμείνουν στο ευρώ. Οι τουρκικές προκλήσεις λειτουργούν σαν εμβρυουλκός για την απόσπαση μιας συμφωνίας «συνεκμετάλλευσης» του Αιγαίου, όπως επιδιώκει η Αγκυρα. Και μέσα σε όλα αυτά, προέκυψαν τα κοιτάσματα φυσικού αερίου ή και πετρελαίου στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κύπρου, Ισραήλ, Καστελλόριζου. www.kathimerini.gr