του Ιωάννη Αθ. Μπαλτζώη*
Η αδράνεια που έχουμε επιδείξει τους τελευταίους μήνες στην εξωτερική πολιτική σε πολλούς τομείς, φαίνεται να δημιουργεί κάποιες παρενέργειες που ίσως αποδυναμώσουν την δυνατότητα υποστήριξης και προάσπισης των εθνικών μας συμφερόντων. Οι σχέσεις μας με το Ισραήλ φαίνεται ότι δεν έχουν την ίδια δυναμική πορεία, που είχαν πριν ένα χρόνο, με τις συνεχείς επισκέψεις των ηγετικών κυβερνητικών στελεχών εκατέρωθεν. Και αυτό λόγω της σχετικής ακυβερνησίας της χώρας τους τελευταίους μήνες και την ενασχόληση του πολιτικού δυναμικού της χώρας με την οικονομική κατάσταση και τις συνεχείς εκλογικές ανμετρήσεις. Έτσι αν και το Ισραήλ επιθυμούσε και πίεζε συνεχώς για την προώθηση των διμερών μας σχέσεων, εδώ στην Αθήνα ασχολούντο με άλλα. Έτσι δώσαμε την δυνατότητα να υπάρξουν σκέψεις από μερίδα πολιτικών του Ισραήλ, το υφιστάμενο τουρκικό λόμπυ, που είχε σωπάσει μετά τα γεγονότα του Μάβι Μαρμαρά, να επαναπροσδιορίσουν την στάση του Ισραήλ και να λοξοκοιτάξουν ξανά προς την Τουρκία.
Την προοπτική λοιπόν επαναπροσέγγισης του Ισραήλ με την Τουρκία μέσω της πρόσκλησης και της φιλοξενίας – από το ισραηλινό ΥπΕΞ – μίας αντιπροσωπείας οχτώ δημοσιογράφων από τις σημαντικότερες τουρκικές εφημερίδες καθώς και τα σημαντικότερα σχόλια του Υπουργού Εξωτερικών Άβιγκντορ Λίμπερμαν, στη συνάντησή του με την εν λόγω αντιπροσωπεία, πραγματεύονται σημερινά δημοσιεύματα της Jerusalem Post, της Yedioth Ahronoth και της Israel Hayom.
Συγκεκριμένα:
Α) Στην Jerusalem Post δημοσιεύτηκε άρθρο του Herb Keinon με τίτλο «Ο Π/Θ συναντά κορυφαίους Τούρκους δημοσιογράφους σε προσπάθεια υπέρβασης [της διμερούς κρίσης]» και υπότιτλο «Η αντιπροσωπεία που περιλάμβανε δημοσιογράφους από τις πλέον σημαντικές τουρκικές εφημερίδες Hurriyet, Zaman και Haber Turk συναντήθηκε με τον Νετανιάχου», όπου αναφέρονται τα εξής:
- Ο Πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου συναντήθηκε την Δευτέρα [23/7] με αντιπροσωπεία οχτώ κορυφαίων Τούρκων δημοσιογράφων του γραπτού Τύπου που ήρθαν στο Ισραήλ κατόπιν πρόσκλησης του ισραηλινού Υπουργείου Εξωτερικών, σε μία προσπάθεια ‘να σπάσει ο πάγος’ με την τουρκική κοινή γνώμη.
Η αντιπροσωπεία συναντήθηκε με τον Νετανιάχου μία ημέρα μετά τη συνάντηση με τον Υπουργό Εξωτερικών Άβιγκντορ Λίμπερμαν.
Τόσο το Γραφείο του Νετανιάχου όσο και το Γραφείο του Λίμπερμαν απέφυγαν να σχολιάσουν τις συναντήσεις, έχοντας προφανώς δεσμευτεί να αναμείνουν την δημοσίευση των σχετικών άρθρων από τις τουρκικές εφημερίδες.
Α) Στην Jerusalem Post δημοσιεύτηκε άρθρο του Herb Keinon με τίτλο «Ο Π/Θ συναντά κορυφαίους Τούρκους δημοσιογράφους σε προσπάθεια υπέρβασης [της διμερούς κρίσης]» και υπότιτλο «Η αντιπροσωπεία που περιλάμβανε δημοσιογράφους από τις πλέον σημαντικές τουρκικές εφημερίδες Hurriyet, Zaman και Haber Turk συναντήθηκε με τον Νετανιάχου», όπου αναφέρονται τα εξής:
- Ο Πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου συναντήθηκε την Δευτέρα [23/7] με αντιπροσωπεία οχτώ κορυφαίων Τούρκων δημοσιογράφων του γραπτού Τύπου που ήρθαν στο Ισραήλ κατόπιν πρόσκλησης του ισραηλινού Υπουργείου Εξωτερικών, σε μία προσπάθεια ‘να σπάσει ο πάγος’ με την τουρκική κοινή γνώμη.
Η αντιπροσωπεία συναντήθηκε με τον Νετανιάχου μία ημέρα μετά τη συνάντηση με τον Υπουργό Εξωτερικών Άβιγκντορ Λίμπερμαν.
Τόσο το Γραφείο του Νετανιάχου όσο και το Γραφείο του Λίμπερμαν απέφυγαν να σχολιάσουν τις συναντήσεις, έχοντας προφανώς δεσμευτεί να αναμείνουν την δημοσίευση των σχετικών άρθρων από τις τουρκικές εφημερίδες.
Η συγκεκριμένη αντιπροσωπεία δεν ήταν η πρώτη που επισκέφθηκε το Ισραήλ μετά το περιστατικό στο Mavi Marmara, τον Μάιο του 2010, που οδήγησε σε σοβαρή επιδείνωση των ισραηλινο-τουρκικών σχέσεων, εντούτοις ήταν η πρώτη που συναντήθηκε με τόσο σημαντικά στελέχη της κυβέρνησης, καθώς η προηγούμενη δημοσιογραφική αποστολή είχε συναντηθεί με τους Υπουργούς Μπένι Μπέγκιν και Νταν Μέριντορ.
Η ισραηλινή πρεσβεία στην Άγκυρα, που λειτουργεί χωρίς τον επικεφαλής πρέσβη μετά την απέλασή του από τις τουρκικές αρχές, λόγω της άρνησης απολογίας του Ισραήλ για την επιδρομή στο Mavi Marmara, οργάνωσε την αποστολή των οχτώ δημοσιογράφων.
Διπλωματικός αξιωματούχος [υπό καθεστώς ανωνυμίας] δήλωσε ότι η πρόσκληση της αντιπροσωπείας οφείλεται στο ισραηλινό ενδιαφέρον προσέγγισης της τουρκικής κοινής γνώμης και γνωστοποίησης της σημασίας που αποδίδει το Ισραήλ στο επίπεδο των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών.
Ο αξιωματούχος δήλωσε πως «Το μήνυμά μας είναι ότι πρέπει να συζητήσουμε τα προβλήματά μας με καλή θέληση και χωρίς αλληλοκατηγορίες, ειδικά σε μία εποχή ταραχών στη Μέση Ανατολή».
Εντούτοις, ο Ισραηλινός διπλωμάτης εξέφρασε αμφιβολία για την πιθανότητα ανταποδοτικής πρόσκλησης Ισραηλινών δημοσιογράφων από το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών καθώς εκτιμά ότι η Άγκυρα δεν ενδιαφέρεται, στην παρούσα χρονική συγκυρία, να απευθυνθεί στην ισραηλινή κοινή γνώμη.
Διπλωματικός αξιωματούχος [υπό καθεστώς ανωνυμίας] δήλωσε ότι η πρόσκληση της αντιπροσωπείας οφείλεται στο ισραηλινό ενδιαφέρον προσέγγισης της τουρκικής κοινής γνώμης και γνωστοποίησης της σημασίας που αποδίδει το Ισραήλ στο επίπεδο των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών.
Ο αξιωματούχος δήλωσε πως «Το μήνυμά μας είναι ότι πρέπει να συζητήσουμε τα προβλήματά μας με καλή θέληση και χωρίς αλληλοκατηγορίες, ειδικά σε μία εποχή ταραχών στη Μέση Ανατολή».
Εντούτοις, ο Ισραηλινός διπλωμάτης εξέφρασε αμφιβολία για την πιθανότητα ανταποδοτικής πρόσκλησης Ισραηλινών δημοσιογράφων από το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών καθώς εκτιμά ότι η Άγκυρα δεν ενδιαφέρεται, στην παρούσα χρονική συγκυρία, να απευθυνθεί στην ισραηλινή κοινή γνώμη.
Β) Στην ηλεκτρονική έκδοση της αυτής εφημερίδας δημοσιεύεται ανυπόγραφο άρθρο με τίτλο «Οι Σύριοι αντάρτες αρνήθηκαν την ισραηλινή [ανθρωπιστική] βοήθεια» και υπότιτλο «Ο Υπουργός Εξωτερικών λέει σε Τούρκους δημοσιογράφους ότι το Ισραήλ δεν προτίθεται να απολογηθεί στην Τουρκία για τους θανάτους στο Mavi Marmara αλλά είναι έτοιμο να αποκαταστήσει τις διμερείς σχέσεις, προσθέτοντας ότι το Ισραήλ δεν συμβιβάζεται σε ζητήματα ασφάλειας των πολιτών του» όπου αναφέρονται, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
- Σύμφωνα με εκπρόσωπο Τύπου του Λίμπερμαν, επρόκειτο για την πρώτη συνάντηση του Υπουργού Εξωτερικών με εκπροσώπους τουρκικών ΜΜΕ μετά το περιστατικό στο Mavi Marmara… Ο Λίμπερμαν δήλωσε ότι είναι έτοιμος να προχωρήσει στην επίλυση κάθε εκκρεμούσας διμερούς διαμάχης με την Άγκυρα, ωστόσο αρνήθηκε να απολογηθεί για τον θάνατο εννέα Τούρκων πολιτών που επέβαιναν στο Mavi Marmara.
Ο Λίμπερμαν δηλωσε ότι «Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε [τα προβλήματά μας με την Τουρκία] σε ανοιχτές συναντήσεις ανωτέρου ή χαμηλοτέρου επιπέδου. Είμαστε πραγματικά έτοιμοι να συζητήσουμε όχι μόνο το συγκεκριμένο ζήτημα αλλά και το πρόβλημα του Ιράν, τη Λωρίδα της Γάζας ή την [τουρκική] υποστήριξη στη Χαμάς. Ωστόσο [δεν είμαστε έτοιμοι] να συζητήσουμε τον τρόπο με τον οποίο θα προστατεύουμε τους πολίτες μας».
Ο Λίμπερμαν δηλωσε ότι «Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε [τα προβλήματά μας με την Τουρκία] σε ανοιχτές συναντήσεις ανωτέρου ή χαμηλοτέρου επιπέδου. Είμαστε πραγματικά έτοιμοι να συζητήσουμε όχι μόνο το συγκεκριμένο ζήτημα αλλά και το πρόβλημα του Ιράν, τη Λωρίδα της Γάζας ή την [τουρκική] υποστήριξη στη Χαμάς. Ωστόσο [δεν είμαστε έτοιμοι] να συζητήσουμε τον τρόπο με τον οποίο θα προστατεύουμε τους πολίτες μας».
3) Στην Yedioth Ahronoth δημοσιεύτηκε ανυπόγραφο άρθρο με τίτλο «Λίμπερμαν προς Τούρκους ανταποκριτές: Η επιδρομή στο Marmara είναι δικαιολογημένη» και υπότιτλο «Κατά τη διάρκεια συνάντησης με Τούρκους δημοσιογράφους, ο ΥπΕξ λέει ότι το Ισραήλ δεν θα πρέπει να απολογηθεί για την θανατηφόρα επιδρομή των κομάντο στο τουρκικό σκάφος που έπλεε προς την Γάζα· ισχυρίζεται ότι η συριακή αντίσταση αρνήθηκε την ισραηλινή βοήθεια» , όπου αναφέρονται τα ακόλουθα:
- Ο Υπουργός Εξωτερικών Άβιγκντορ Λίμπερμαν δήλωσε ότι το κράτος του Ισραήλ, ενώ προτίθεται να επιλύσει οποιαδήποτε εκκρεμούσα διαμάχη με την Άγκυρα, δεν οφείλει να απολογηθεί για κάτι.
- Ο Υπουργός Εξωτερικών Άβιγκντορ Λίμπερμαν δήλωσε ότι το κράτος του Ισραήλ, ενώ προτίθεται να επιλύσει οποιαδήποτε εκκρεμούσα διαμάχη με την Άγκυρα, δεν οφείλει να απολογηθεί για κάτι.
Στη συνάντησή του με τους Τούρκους δημοσιογράφους στο γραφείο του στα Ιεροσόλυμα, στις 22 Ιουλίου, ο Λίμπερμαν δήλωσε πως «[Η αποστολή του Mavi Marmara] αποτελούσε μία ξεκάθαρη πρόκληση και ήταν δικαίωμά μας να προστατεύσουμε τη ζωή των στρατιωτών μας. Ειλικρινά, το Ισραήλ δεν έχει κανένα λόγο να απολογηθεί».
Σε συνέντευξη που δημοσιεύθηκε στην Hurriyet την Δευτέρα, ο επικεφαλής της ισραηλινής διπλωματίας υποστήριξε ότι «Ακόμα και αν το Ισραήλ απολογηθεί για την επίθεση, τίποτε δεν πρόκειται να αλλάξει. Κατά τη διάρκεια των ομιλιών του στη βουλή, ο [Τούρκος Π/Θ] κ. Ερντοάν έχει αναφέρει επανειλημμένα ότι η απολογία δεν θα βελτιώσει τις διμερείς σχέσεις και ότι η Τουρκία θέτει πρόσθετες προϋποθέσεις. Η Τουρκία διαθέτει έναν μακρύ κατάλογο άλλων προϋποθέσεων, περιλαμβανομένης της άρσης του αποκλεισμού της Λωρίδας της Γάζας, της επιστροφής [του κράτους του Ισραήλ] στα σύνορα που ίσχυαν προ του 1967, της καταβολής αποζημίωσης, κ.ό.κ.. Όμως αυτός δεν είναι ο βέλτιστος τρόπος επίλυσης των διαφωνιών».
Σύμφωνα με τον Λίμπερμαν, το Ισραήλ είναι «πραγματικά έτοιμο να συζητήσει όχι μόνο το ζήτημα του Mavi Marmara, αλλά και το ιρανικό πρόβλημα, τη Λωρίδα της Γάζας και την υποστήριξη προς τη Χαμάς. Ωστόσο [δεν είμαστε έτοιμοι] να συζητήσουμε τον τρόπο με τον οποίο θα προστατεύουμε τους πολίτες μας».
Σύμφωνα με τον Λίμπερμαν, το Ισραήλ είναι «πραγματικά έτοιμο να συζητήσει όχι μόνο το ζήτημα του Mavi Marmara, αλλά και το ιρανικό πρόβλημα, τη Λωρίδα της Γάζας και την υποστήριξη προς τη Χαμάς. Ωστόσο [δεν είμαστε έτοιμοι] να συζητήσουμε τον τρόπο με τον οποίο θα προστατεύουμε τους πολίτες μας».
Ο Ισραηλινός ΥπΕξ είπε στους Τούρκους δημοσιογράφους ότι η διένεξη με το Ισραήλ πηγάζει από «μία στρατηγική απόφαση» του Ερντοάν και του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, καθώς «[Ο Ερντοάν] νομίζει ότι ο βέλτιστος τρόπος να καταστεί ηγέτης του ισλαμικού κόσμου είναι να έρθει σε αντιπαράθεση με το Ισραήλ. Το αυτό ισχύει και στο ζήτημα του αποκλεισμού της Γάζας».
Ερωτηθείς από τους Τούρκους δημοσιογράφους για το πότε αναμένει την άρση του αδιεξόδου, ο Λίμπερμαν αποκρίθηκε πως «Μερικές φορές απαιτούνται περισσότερα χρόνια, μερικές φορές λιγότερα. Ακόμα και αν υπάρχουν διαμάχες, μπορούμε να τις επιλύσουμε με διαφορετικούς τρόπους, αλλά όχι μέσω της διακοπής των διπλωματικών σχέσεων ή της ανάκλησης των πρέσβεων στις πρωτεύουσες ή των εκατέρωθεν προκλήσεων».
Ερωτηθείς από τους Τούρκους δημοσιογράφους για το πότε αναμένει την άρση του αδιεξόδου, ο Λίμπερμαν αποκρίθηκε πως «Μερικές φορές απαιτούνται περισσότερα χρόνια, μερικές φορές λιγότερα. Ακόμα και αν υπάρχουν διαμάχες, μπορούμε να τις επιλύσουμε με διαφορετικούς τρόπους, αλλά όχι μέσω της διακοπής των διπλωματικών σχέσεων ή της ανάκλησης των πρέσβεων στις πρωτεύουσες ή των εκατέρωθεν προκλήσεων».
4) Στην Israel Hayom δημοσιεύτηκε ανυπόγραφο άρθρο με τίτλο «Το Ισραήλ δεν βλέπει κανένα λόγο να απολογηθεί για το περιστατικό στο Marmara» και υπότιτλο «Κατά τη διάρκεια ενημέρωσης στα τουρκικά ΜΜΕ, ο ΥπΕξ φέρεται να είπε ότι το Ισραήλ είναι ‘έτοιμο να συζητήσει’ το ζήτημα στο πλαίσιο συμφωνίας με την Τουρκία για αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων· Ο Λίμπερμαν υπερασπίζεται την απάντηση του Ισραήλ στο Marmara, λέγοντας ότι αποτέλεσε ‘ξεκάθαρη πρόκληση και ήταν δικαίωμά μας να υπερασπιστούμε τη ζωή των στρατιωτών μας’» , όπου αναφέρονται, inter alia, τα ακόλουθα:
- Η αγγλόφωνη τουρκική εφημερίδα Today’s Zaman δημοσίευσε χθες άρθρο στο οποίο αναφέρεται ότι ο Υπουργός Εξωτερικών Άβιγκντορ Λίμπερμαν δήλωσε πως «δεν βλέπει κανένα λόγο για τον οποίο το Ισραήλ πρέπει να απολογηθεί» στην Τουρκία για το περιστατικό στο Mavi Marmara το 2010, προσθέτοντας εντούτοις ότι το Ισραήλ είναι έτοιμο να συζητήσει το ζήτημα στο πλαίσιο μίας συμφωνίας-πακέτου με την Τουρκία με σκοπό την αναβίωση των διπλωματικών δεσμών ανάμεσα στις δύο χώρες.
- Η αγγλόφωνη τουρκική εφημερίδα Today’s Zaman δημοσίευσε χθες άρθρο στο οποίο αναφέρεται ότι ο Υπουργός Εξωτερικών Άβιγκντορ Λίμπερμαν δήλωσε πως «δεν βλέπει κανένα λόγο για τον οποίο το Ισραήλ πρέπει να απολογηθεί» στην Τουρκία για το περιστατικό στο Mavi Marmara το 2010, προσθέτοντας εντούτοις ότι το Ισραήλ είναι έτοιμο να συζητήσει το ζήτημα στο πλαίσιο μίας συμφωνίας-πακέτου με την Τουρκία με σκοπό την αναβίωση των διπλωματικών δεσμών ανάμεσα στις δύο χώρες.
Όλη αυτή η κινητικότητα σαφώς δεν είναι τυχαία και χωρίς σκοπό. Θα πρέπει να μας προβληματίσει και φυσικά να μας κινητοποιήσει. Το Ισραήλ είτε μας αρέσει είτε δεν μας αρέσει αποτελεί κυρίαρχο και ισχυρό κράτος σε ολόκληρη την περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου. Η στρατηγική μας συμφωνία, που υπογράφτηκε πέρυσι, είναι σημαντική και απαραίτητη για την διαφύλαξη και προσταία των εθνικών μας συμφερόντων. Τώρα που έρχονται τα δύσκολα , δηλαδή σχετικά με την κατάσταση στην Μέση Ανατολή, την ανακήρυξη της ΑΟΖ (να το δούμε και να μην το πιστεύουμε) που ήταν προεκλογική δέσμευση της ΝΔ, την επιλογή των εταιρειών για την έρευνα και την εκμετάλλευση των υδρογονονθράκων κλπ. θα χρειαστούμε την υποστήριξη σε όλους τους τομείς ισχυρών φίλων και στρατηγικών συμμάχων και το Ισραήλ μπορεί να μας παρέξει. Εξάλλου ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον, μέτοχος και εκπρόσωπος της Noble Energy (Αμερικανο-Εβραικών συμφερόντων) για αυτό τον σκοπό ήλθε και καλά έκανε. Και επιμένουμε: Χρειαζόμαστε ισχυρούς συμμάχους, δυνατούς παίκτες στην πολιτική διεθνή σκακιέρα, όπως το Ισραήλ και φυσικά παγκόσμιες προσωπικότητες, με κύρος , όπως ο Μπιλ Κλίντον να είναι με το μέρος μας.
*Ο Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης είναι Αντγος (ε.α.) και πρώην ΑΚΑΜ Τελ Αβίβ
www.drougos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου