Βρετανικοί σχεδιασμοί λύσης

Του Γιάννου Χαραλαμπίδη

Πυλώνες βάσης συνομιλιών και τα διλήμματα της αυριανής μέρας - Δολώματα της διχοτόμησης, Αμμόχωστος, Μόρφου και Καρπασία, ενώ οι Τούρκοι ισχυρίζονται προς τους Ευρωπαίους ότι είναι έτοιμοι για κλείσιμο του Κυπριακού

Ο Ντάουνερ ισχυρίζεται προς την ΕΕ ότι οι Ε/κ δέχονται τετραμερή 
Ήδη, οι ξένοι και ειδικότερα οι Βρετανοί σχεδιάζουν την προώθηση της λύσης επί τριών πυλώνων, τους οποίους μελετούν μαζί με την Τουρκία και τον κ. Ντάνουερ. 

Αμμόχωστος, πόλη της ΕΕ Ο πρώτος πυλώνας είναι το καθεστώς της Αμμοχώστου και η επιστροφή της πόλης ως βήμα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, που εγκυμονεί τον κίνδυνο της εφαρμογής του απευθείας εμπορίου τετελεσμένου ως προς τη λύση γεγονότων, που θα εμπεδώνει εκ των προτέρων τη λύση των δυο συνιστώντων κρατών. Πάντως, υπάρχει από ελληνοκυπριακής πλευράς σκέψη για να υποβληθεί πρόταση, ώστε να ανακηρυχθεί η Αμμόχωστος ως πόλη υπό την κηδεμονία της ΕΕ. Βεβαίως, το πρόβλημα εντοπίζεται στην ανοικοδόμηση της πόλης, ένα ζήτημα που καθιστά δύσκολη την άμεση επιστροφή των κατοίκων και προϋποθέτει μεγάλα κονδύλια.

Καρπασία και Μόρφου Ο δεύτερος πυλώνας επικεντρώνεται στο καθεστώς που θα ισχύσει για την Καρπασία, καθώς και για την επιστροφή τμήματος της Μόρφου. Στόχος είναι όπως δοθεί η ευκαιρία σε μεγαλύτερο δυνατό αριθμό Ελληνοκυπρίων να επιστρέψουν υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση, προκειμένου να υπάρχει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αποδοχή και συλλογή ψήφων σε περίπτωση δημοψηφίσματος. Η επιστροφή θα ανταλλαγεί με εξουσίες προς την τουρκική πλευρά, τις οποίες εκτιμάται ότι θα καταπιούν οι Ελληνοκύπριοι, εφόσον θα βρεθούν ενώπιον του εξής διλήμματος: Ή παίρνετε αυτήν τη λύση ή ένα νέο «όχι» θα οδηγήσει σε αναγνώριση του ψευδοκράτους και σε διχοτόμηση.

Οικονομική κρίση Ο τρίτος πυλώνας είναι η παρασκηνιακή σύνδεση της οικονομικής κρίσης με τη λύση του Κυπριακού υπό τη μορφή άσκησης πιέσεων και της δημιουργίας εντυπώσεων ότι με τη λύση θα προκύψει οικονομική ευημερία, ασχέτως εάν αυτή η θέση οδηγεί σε κίβδηλες πραγματικότητες.

Αποδοχή της εκ περιτροπής Προεδρίας και εγκλωβισμός ΚαρπασιτώνΟι Τούρκοι, πάντως, επί του παρόντος κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους. Ισχυρίζονται, όμως, ότι είναι έτοιμοι για λύση και ότι οι διαφορές είναι μικρές επί του συνταγματικού, καθώς και ότι η λύση δεν επιτυγχάνεται λόγω της κωλυσιεργίας, την οποία επιδεικνύει η ελληνοκυπριακή πλευρά. Η Άγκυρα αποδέχεται την εκ περιτροπής Προεδρία και αυτό δηλώνει προς την ΕΕ, απλώς υπάρχει πρόβλημα σε τεχνικά ζητήματα και στα χρονικά όρια εναλλαγής στην Προεδρία.

Βεβαίως, ο διάβολος βρίσκεται στις λεπτομέρειες και για την τουρκική πλευρά είναι κόκκινη γραμμή οι δυο πηγές εξουσίες και η ισοϋψής σχέση μεταξύ των δυο συνιστώντων κρατών και της κεντρικής εξουσίας στη λογική της πολιτικής ισότητας, που παραπέμπει όμως στην πρακτική της τριχοτόμησης, η οποία προσδοκάται να καλυφθεί κάτω από την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επιστροφή προσφύγων, επί τη βάσει ειδικών καθεστώτων κυρίως στην Καρπασία. Οι Τούρκοι επί τούτου, δηλαδή επί της Καρπασίας, είναι μάλλον αρνητικοί, υπό την έννοια ότι η Καρπασία είναι τμήμα του γεωστρατηγικού παιχνιδιού για την εμπέδωση της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης, στη βάση του ότι η περιοχή από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα πρέπει να λειτουργεί ως τουρκική λίμνη.

Οι Βρετανοί προβάλλουν στους Τούρκους τον ισχυρισμό ότι η αποδοχή επιστροφής Καρπασιτών υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση θα σημαίνει τον εγκλωβισμό ελληνικών πληθυσμών στα χέρια της Άγκυρας και μοχλό πίεσης για τη μελλοντική λειτουργία του νέου πολιτειακού συστήματος. Και από την πλευρά του ο κ. Ντάουνερ ισχυρίζεται προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι οι Ελληνοκύπριοι είναι έτοιμοι για τετραμερή.

Βάση συνομιλιώνΕΑΝ οι συνομιλίες ξεκινήσουν απ' εκεί που έμειναν, λόγω του ότι οι συντελεστές ισχύος μας είναι σε κακή κατάσταση θα οδηγηθούμε:

α) Είτε σε ένα διχοτομικό σχέδιο Ανάν, του οποίου η βιωσιμότητα θα στηριχθεί στη νέα κυπριακή ταυτότητα και τον αφελληνισμό, αφού ο Ελληνισμός εμφανίζεται ως επικίνδυνο εθνικιστικό στοιχείο σύγκρουσης.

β) Είτε σε νέα αδιέξοδα και παγίωση της υφιστάμενης διχοτόμησης.

Βασικό λοιπόν στοιχείο είναι το εξής ξεκαθάρισμα: Ποια είναι η βάση των συνομιλιών; Είναι η ονομασία της πολιτειακής λύσης ή οι αρχές δικαίου;

Εάν απαιτήσει η νέα κυβέρνηση και ο νέος Πρόεδρος ότι η βάση των συνομιλιών θα είναι η πλήρης εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου, τι θα πουν οι Ευρωπαίοι; Θα πουν ότι θα εφαρμοστούν αποκλίσεις, που θα οδηγήσουν στην ουσία σε παρθενογένεση και πρωτογενές δίκαιο; Και πώς θα δικαιολογήσει η Τουρκία ακραίες αντιδημοκρατικές αξιώσεις της; Θα ισχυριστεί ότι ενώ από τη μια θέλει πλήρη ένταξη στην ΕΕ, από την άλλη δεν αποδέχεται την πλήρη εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου και των δημοκρατικών αρχών; Υπό αυτές τις συνθήκες, θα αποκαλυφθεί ενώπιον των εταίρων ότι δεν επιθυμεί επανένωση, αλλά τη νομιμοποίηση των τετελεσμένων της εισβολής.

Εάν εμείς πούμε στους Ευρωπαίους ότι δεχόμαστε τις αποκλίσεις, τότε δεν θα ευθύνονται αυτοί, αλλά εμείς για τη διχοτομική ατραπό που θα πάρει εκ νέου το Κυπριακό. Απλώς θα χρησιμοποιηθεί η ΕΕ για την εμπέδωση και νομιμοποίηση των τετελεσμένων της εισβολής, αντί τη συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας εντός της ΕΕ και διεθνώς.

Κουρδικό μοντέλο, συνοχή και λύση ΣΥΝΑΦΕΣ με τα ανωτέρω και την πολιτειακή βάση των συνομιλιών συνιστά το Κουρδικό. Όπως δήλωσαν προσφάτως αξιωματούχοι της ΕΕ στην Άγκυρα, η Τουρκία δεν αποδέχεται τη δημιουργία ομοσπονδίας, αλλά μελετά να χωρίσει την Τουρκία σε επαρχίες και στην περιοχή των Κούρδων να τους παραχωρηθεί τοπική αυτοδιοίκηση και δικαιώματα μειονοτικά. Η δική μας θέση θα έπρεπε να είχε ως εξής: Εφόσον οι Τούρκοι θεωρούν την ομοσπονδία ως πολιτειακό σύστημα που απειλεί τη συνοχή της χώρας τους, εμείς γιατί να την υιοθετήσουμε; Για να διαλυθούμε;

Και εφόσον η Άγκυρα θέλει λύση στο Κουρδικό επί τη βάσει αποκεντρωτικού συστήματος ενιαίου και όχι ομόσπονδου κράτους, γιατί εμείς να μην υιοθετήσουμε, κατ' αναλογίαν, την τουρκική φόρμουλα για το Κουρδιστάν, κατ΄ αναλογίαν και στην περίπτωση της Κύπρου στη βάση του ενιαίου κράτους. Εκ των πραγμάτων, η μεθοδολογία θα πρέπει να είναι «bottom up» αντί «top down», που σημαίνει ότι οι δημοκρατικές αρχές θα καθορίσουν την πολιτειακή μορφή της λύσης, στη λογική της συνέχισης και όχι της διάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Βιωσιμότητα και στρατηγικά παίγνια Το πρώτο ζήτημα, που συνιστά στοιχείο βιωσιμότητας για τη λύση, είναι η δημοκρατία και οι αρχές της, που δεν συμβαδίζουν με την ομοσπονδία της οποίας στόχος είναι ο γεωγραφικός, διοικητικός και πληθυσμιακός διαχωρισμός, και η νομιμοποίησή του ως αποτέλεσμα της εισβολής του 1974. Το άλλο ζήτημα εντοπίζεται στο εξής: Εάν το φυσικό αέριο θα χρησιμοποιηθεί ως συντελεστής ισχύος, που σημαίνει την ένταξή του σε μια νέα στρατηγική, που θα περιλαμβάνει τις διαδικασίες απεγκλωβισμού από το μνημόνιο και τις συνθήκες ανάπτυξης, καθώς και τη συμμαχία με το Ισραήλ και την Ελλάδα, που οδηγεί σε μια νέα πραγματικότητα.

Ότι δηλαδή η Κύπρος θα συνιστά τμήμα μιας τριμερούς περιφερειακής δύναμης, ενός γεωγραφικού γεωπολιτικού χώρου από τα Βαλκάνια ώς τη Μέση Ανατολή. Και με την Κύπρο να υποβάλλει αίτηση ένταξης στο ΝΑΤΟ για να αποτρέψει τον γεωστρατηγικό έλεγχο της Τουρκίας, και για να δημιουργηθούν σταδιακά οι συνθήκες για μια win - win situation. Δηλαδή, αφενός να ανήκουν όλοι οι εμπλεκόμενοι στο Κυπριακό και στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, και ταυτοχρόνως να υπάρχουν ισοζύγια αντί ανισοζύγια δυνάμεων μεταξύ Ελληνισμού και Τουρκίας, και εσωτερικά εντός της Κύπρου μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, υπό την έννοια ότι οι Ελληνοκύπριοι δεν θα είναι μια μικρή μειονότητα στον ευρύτερο τουρκικό πληθυσμιακό και γεωστρατηγικό χώρο.

Δίλημμα: Νέα στρατηγική ή σχέδιο Ανάν Το ζητούμενο την επομένη των εκλογών είναι βεβαίως η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, αλλά και η λήψη αποφάσεων εάν θα συνεχίσει το Κυπριακό στην ίδια στρατηγική και με τους ίδιους στόχους της διακυβέρνησης Χριστόφια, που θα οδηγήσει σε ένα νέο σχέδιο Ανάν με άλλο όνομα, όπως θέλουν Βρετανοί και Τούρκοι, ή εάν θα έχουμε μια νέα στρατηγική και νέους στόχους, για να καταστεί το φυσικό αέριο συντελεστής ισχύος και όχι ήττας, καθώς και για τη δημιουργία προϋποθέσεων δημοκρατικής λύσης στο Κυπριακό. Και γεωστρατηγικού απεγκλωβισμού μας από την Τουρκία.

www.simerini.com.cy