Το μεγάλο προεκλογικό τσίρκο στη Κύπρο! Η υποτίμηση της νοημοσύνης των πολιτών από κόμματα-υποψηφίους - Το «λιβάδιον κομματικής κτηνοτροφίας» των υποψηφίων, οι ανέξοδες δεσμεύσεις τους, η άκρατη συνθηματολογία, ο αφόρητος λαϊκισμός και οι μεταλλάξεις τους

Του Σάββα Ιακωβίδη

Ξανα-ζούμε μέρες της δεκαετίας του ’60. Με χτυπήματα κάτω από τη μέση, με άπλυτα που άρχισαν να βγαίνουν στη φόρα, με υπονοούμενα για τον βίο και την πολιτεία υποψηφίων, με χαρακτηρισμούς και αφορισμούς, που δεν προσιδιάζουν καθόλου σε ό,τι όλοι, στα λόγια, αναφέρονται σε πολιτικό πολιτισμό. Μια εβδομάδα απομένει πριν από τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών και αυτό που παρατηρούν με απόγνωση οι σκεπτόμενοι πολίτες είναι ένα απίστευτο προεκλογικό τσίρκο, στην αρένα του οποίου ακκίζονται ελέφαντες της πολιτικής, ερασιτέχνες πίθηκοι, κωμικοί ζογκλέρ και ανεκδιήγητοι ισορροπιστές. Απ’ όλα έχει το πανέρι της προεκλογικής κονίστρας: Ανέξοδες δεσμεύσεις, απίστευτες μεταλλάξεις, σωρηδόν υποσχέσεις, αιφνίδιοι διορισμοί, συνθηματολογία, λαϊκισμοί, δημαγωγία, ωραιοποιήσεις και απίθανες, ανόμοιες συμμαχίες και συνεργασίες, που αφήνουν τους πολίτες εμβρόντητους και ενεούς. 

Η παρούσα προεκλογική εκστρατεία έχει τα χαρακτηριστικά εκστρατειών παρελθόντων χρόνων και παρωχημένων εποχών. Πόσο επίκαιρος είναι ξανά ο Κουίντος Κικέρων, κρατικός αξιωματούχος που, πριν από 2000 χρόνια και πλέον, είχε συμβουλεύσει τον αδελφό του Κικέρωνα πώς να κερδίσει τις εκλογές, με ποιες πανουργίες, μεθοδεύσεις, παραπλανήσεις, σκηνοθεσίες, δελεασμούς και υπουλότητα και με ποιους τελεσφόρους τρόπους ψηφοθηρίας να ενεργήσει. Παρακολουθήστε τι συμβαίνει σήμερα στην προεκλογική εκστρατεία. Άλλη εποχή αλλ’ ίδιες μέθοδοι και σκοποί: Η διαβουκόληση των πολιτών και η υφαρπαγή της ψήφου των με υποσχέσεις, δεσμεύσεις, εξαγγελίες, που μετά τις εκλογές, κατά τεκμήριο, δεν θα υλοποιηθούν. Είναι γνωστή η κυνική ανομολογία του Ελ. Βενιζέλου, στα χρόνια του μεσοπολέμου: «Αυτά τα ελέγαμε χθες, ήταν διά να έλθωμεν εις την εξουσίαν. Αυτά τα οποία λέγομεν σήμερον είναι διά να μείνωμεν εις την εξουσίαν».

Ιχνογραφία των υποψηφίων

Τις εκλογές διεκδικούν έντεκα υποψήφιοι αλλά τρεις είναι οι επικρατέστεροι: Νίκος Αναστασιάδης, Σταύρος Μαλάς και Γιώργος Λιλλήκας. Και οι τρεις έχουν αποδυθεί σε μια πρωτοφανή προσπάθεια δελεασμού και επηρεασμού των ψηφοφόρων, με δύο κυρίως μεθόδους: Τη λήθη και τις δεσμεύσεις. Με τη λήθη, επιδιώκουν και οι τρεις, περισσότερο οι Ν. Αναστασιάδης και Γ. Λιλλήκας να σβήσουν, να αποκαθάρουν ή και να αμβλύνουν αρνητικές εντυπώσεις για το κομματικό και πολιτικό παρελθόν τους.

Ο Ν. Αναστασιάδης βαρύνεται με την υποστήριξη του σχεδίου Ανάν. Μέχρι σήμερα, παρά τις πολλές και πιεστικές ερωτήσεις δημοσιογράφων και επικριτών του, δεν αποκήρυξε το επάρατο σχέδιο. Σέβεται, λέγει, την απόφαση της πλειοψηφίας του λαού αλλά δεν ανέμελψε ένα mea culpa για την υποστήριξη, που έδωσε σε αυτό το σχέδιο, όπως έπραξε για τις επικρίσεις του κατά του μ. Τάσσου. Οι πολίτες δεν τον εμπιστεύονται και φοβούνται ότι κάποια στιγμή θα βρεθούν προ ενός νέου ή παρόμοιου σχεδίου. Όσο για τις πρωτοφανείς μεταλλάξεις του σε πολλούς τομείς, θα φανεί στην πράξη πόσο θα είναι πραγματικές.

Ο Γ. Λιλλήκας κατηγορείται για πολιτικό καιροσκοπισμό, επειδή περιεφέρθη σε διάφορους κομματικούς και πολιτικούς χώρους για να καταλήξει σήμερα να διεκδικεί την εκπροσώπηση των πολιτών. Επ’ εσχάτων επιδίδεται σε άκρατη συνθηματολογία και δημαγωγία και εξαγγέλλει θέσεις, που παραβιάζουν την κοινή λογική και είναι πρακτικά ανεφάρμοστες. 
Ο Στ. Μαλάς καταγγέλλεται ότι είναι ο συνεχιστής μιας ολέθριας και καταστροφικής πολιτικής, αυτής του προέδρου Χριστόφια, έστω και αν ο ίδιος καταβάλλει απέλπιδες προσπάθειες να εμφανιστεί ως δήθεν απεξαρτημένος από την ΑΚΕΛική μέγκενη. 

Το δίλημμα των πολιτών
Οι σκεπτόμενοι πολίτες παρατηρούν το κομματικό, πολιτικό και προεκλογικό σκηνικό και απελπίζονται. Βεβαίως, το πολιτικό σύστημα εξ ανάγκης επιβάλλει συμμαχίες και συνεργασίες κομμάτων και υποψηφίων για την ανάδειξη νέου Προέδρου που, στην κοινή λογική και αντίληψη, είναι απαράδεκτες και απορριπτέες. Αίφνης, οι αλληλοϋβριζόμενοι και αλληλολοιδορούμενοι, μέχρι πρόσφατα, Αναστασιάδης και Καρογιάν, συμπλέουν και αλληλολιβανίζονται. Είναι εκπληκτικό να βλέπει κανείς τον αντι-Αναν-ικό Καρογιάν να πλέκει ύμνους και να αναμέλπει διθυράμβους για τον Αναν-ικό Αναστασιάδη. Και είναι πρωτοφανές να παρατηρεί κανείς έναν Αναστασιάδη να διαβεβαιώνει καθημερινά τους ΔΗΚΟΪκούς ότι θα σεβαστεί «μέχρι το τελευταίον ιώτα» τις δεσμεύσεις του έναντί τους και έναντι του λαού.

Από την άλλη, οι πολίτες έχουν κυριολεκτικά μπουχτίσει από τις αναρίθμητες δεσμεύσεις των τριών υποψηφίων ότι όλα θα τα κάνουν και τίποτε δεν θα αμελήσουν ώστε να δημιουργήσουν, κατά τον Αναστασιάδη, «μια ευρωπαϊκή πατρίδα» Κύπρο. Ο Γ. Λιλλήκας διεκδικεί ρόλο πολιτικού… σούπερμαν! Μέσα στο 2013, δηλ. σε διάστημα μόνο δέκα μηνών, θα αξιοποιήσει το φυσικό αέριο, θα πληρώσει τους ξένους δανειστές μας, θα διώξει την Τρόικα, θα επανεκκινήσει την οικονομία, θα δημιουργήσει χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας και θα ανεγείρει νέα κρατικά κτίρια, συν πολλές άλλες υποσχέσεις προς όλες τις τάξεις των πολιτών. Ο δε Στ. Μαλάς διεκδικεί υλοποίηση έργων και άσκηση πολιτικής, ως εάν να μην έχει τη σφραγίδα και την υποστήριξη του ΑΚΕΛ ή να ξέχασε ότι μόλις πρόσφατα βρισκόταν στην Κυβέρνηση.

Οι πολίτες βρίσκονται σε πραγματικό δίλημμα: Με αυστηρά κριτήρια, μέτρα και σταθμά, κανείς εκ των τριών υποψηφίων, για διαφορετικούς λόγους, δεν ανταποκρίνεται στις υψηλές προσδοκίες και ελπίδες τους, για εκτίναξη της Κύπρου προς τον 21ο αιώνα, ώστε αυτός ο τόπος να ανασηκωθεί από τα ερείπια, που προκάλεσε η πενταετής χριστόφεια και ΑΚΕΛική λαίλαπα. Εξάλλου, δεν ανέχονται να υποκύψουν στον κωμικό «κομματικό πατριωτισμό», δηλ. να ψηφίσουν έναν υποψήφιο για να μη βγει ο άλλος. Όπως δεν αντέχουν στο άλλο επιχείρημα ότι, αφού δεν έχουν αξιόπιστη και σοβαρή επιλογή, να ψηφίσουν «τον μη χείριστον». 

Κυπριακό και διζωνική, οικονομία και μνημόνιο
Δύο είναι τα μεγάλα ζητήματα που κυριαρχούν στην προεκλογική εκστρατεία: Πρώτα η οικονομία και ύστερα το Κυπριακό. Όμως, πολιτική και οικονομία αλληλεξαρτώνται και επηρεάζονται. Ήδη, από υποψηφίους και κόμματα εκφράζονται υποψίες και φόβοι ότι δεν αποκλείεται, πολύ σύντομα, να τεθεί θέμα επανάληψης των συνομιλιών για το Κυπριακό, υπό την πίεση και τον εκβιασμό της οικονομικής αδυναμίας της Κύπρου. Είναι σίγουρο ότι οι Τούρκοι, συνεπικουρούμενοι από τους Βρετανούς και με όργανο τον ανεκδιήγητο Ντάουνερ, θα επιχειρήσουν αναβίωση των συνομιλιών. Πάνω σε ποια βάση; Ιδού το ερώτημα.

Σε εκείνην που ο απερχόμενος Δ. Χριστόφιας έκτισε με τις γενναιόδωρες παραχωρήσεις του στους Τούρκους; Ή σε αυτήν που εξήγγειλε ο Ν. Αναστασιάδης, με συνεχείς συνδιαβουλεύσεις, ετοιμασία θέσεων, κτλ; Ή σε εκείνην του Γ. Λιλλήκα, με έναρξη συνομιλιών από μηδενική βάση, αφού πρώτα «καθαρίσει το τραπέζι»; Μήπως με εκείνην του Στ. Μαλά, με εμμονή στη διζωνική, με μακαριακή επικάλυψη;

Η βαβυλωνία θέσεων για την επίλυση του Κυπριακού και η επίκληση ή απόρριψη της διζωνικής ή, χειρότερα, η σύγχυση που συνεχίζεται σε επίπεδο κομμάτων και υποψηφίων και σε επίπεδο λαού, εντείνει την ασυναρτησία στο πολιτικό σκηνικό. Ιδιαίτερα μετά την αναζωπύρωση της συζήτησης εξαιτίας τουρκικών μεθοδεύσεων. Όπως ο Γ. Χαραλαμπίδης μετέδωσε από το Στρασβούργο, οι Τ/κύπριοι και οι Τούρκοι προωθούν, προς φιλότουρκους βουλευτές και άλλους, τροπολογίες επί της έκθεσης Όμεν, διά των οποίων εμμένουν σε λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, όπως βέβαια την εννοούν εκείνοι, με πολιτική ισότητα, με αναφορά σε χρονοδιαγράμματα και στο σχέδιο Ανάν. Επίσης επιμένουν σε έναν «νέο συνεταιρισμό», σε άρση της λεγόμενης «απομόνωσης» των Τ/κ και στο «απευθείας εμπόριο».

Η ελληνική πλευρά, στη δίνη της προεκλογικής εκστρατείας, εμφανίζεται ανέτοιμη προς το παρόν για την αντιμετώπιση των εξελίξεων. Το άλλο θέμα της προεκλογικής εκστρατείας είναι η οικονομία, που μονοπωλεί ουσιαστικά το ενδιαφέρον των υποψηφίων και των δυνάμεων που τους στηρίζουν. Οι επικρίσεις των Ν. Αναστασιάδη και Γ. Λιλλήκα εστιάζονται στην Κυβέρνηση και στον πρόεδρο Χριστόφια, ειδικά στον χειρισμό του μνημονίου.

Είναι, πια, γεγονός ότι, ενσυνείδητα και μεθοδικά, ο Δ. Χριστόφιας και το ΑΚΕΛ ανέβαλαν αποφάσεις, κωλυσιέργησαν και αδιαφόρησαν, από τον περ. Ιούλιο μέχρι σήμερα, ώστε ο Πρόεδρος να μην υπογράψει το μνημόνιο, με στόχους, πρώτον, να εμφανιστεί ως ο μόνος φιλεργατικός ηγέτης που δεν υπέκυψε, δήθεν, στην Τρόικα.Δεύτερον, δεν παραβίασε, τάχα, εργατικά δικαιώματα, ενώ οδήγησε στην ανεργία πάνω από 50.000 συμπατριώτες μας. Τρίτον, μετά τις εκλογές να ασκεί σκληρή αντιπολίτευση στον νέο Πρόεδρο (μάλλον στον Αναστασιάδη) και να τον κατηγορεί πως, διά της υπογραφής του μνημονίου, υπετάγη στους ξένους δανειστές και στους «κλεφταράδες της υφηλίου» και επέβαλε τον νεοφιλελευθερισμό.

Αέριο, συμμαχίες και ασφάλεια

Το φυσικό αέριο είναι το τρίτο θέμα που απασχολεί τους υποψήφιους για την προεδρία και την κυβέρνηση. Μετά τον δεύτερο γύρο αδειοδότησης, η Κυβέρνηση προχώρησε στην υπογραφή συμβολαίων με ξένες εταιρείες για αξιοποίηση και άλλων θαλάσσιων τεμαχίων της κυπριακής ΑΟΖ, εν μέσω αντιπολιτευτικών πυρών για αδιαφάνεια στις συμφωνίες. Και οι τρεις υποψήφιοι διασαλπίζουν ότι αν εκλεγούν θα επιδιώξουν συμμαχίες και συνεργασίες όχι μόνο με το Ισραήλ αλλά και με τις γειτονικές χώρες, ώστε να διασφαλίσουν την αξιοποίηση του φυσικού αερίου. Η φιλοσοφία τους, όπως διαφαίνεται από τις θέσεις τους, είναι ότι πρέπει να επιδιώξουμε τη σύμπηξη ενός τριμερούς άξονα -Ισραήλ, Κύπρος, Ελλάδα- και ισχυρές συμμαχίες με γίγαντες πετρελαιοειδών και μεγάλες χώρες, ώστε να αποτραπούν τουρκικές μεθοδεύσεις ή και επιθετικές ενέργειες.

Όμως, απόλυτα συναφές προς το φυσικό αέριο είναι η ασφάλειά του, η προστασία των εξεδρών και των εγκαταστάσεων. Πέραν των συμμαχιών, κανείς δεν θα προστρέξει σε βοήθειά μας σε περίπτωση κρίσης. Αναστασιάδης και Μαλάς κατέθεσαν κάποιες ιδέες για ενίσχυση της ασφάλειας, αλλά δεν γίνεται σαφής λόγος για ποιοτική, τεχνολογική και οπλική αναβάθμιση της Εθνικής Φρουράς, πάντοτε σε στενή και ισχυρή αμυντική συνεργασία με την Ελλάδα, το Ισραήλ, τη Γαλλία, τη Ρωσία, τη Γερμανία και άλλες χώρες. Αυτά προϋποθέτουν σοβαρή και αξιόπιστη ηγεσία, με υπεύθυνη στοχοθεσία και συνεπή και στιβαρή πολιτική.

Προς το παρόν η κυπριακή πολιτική σκηνή εμφανίζει ένα «λιβάδιον κομματικής κτηνοτροφίας», κατά τον Εμμανουήλ Ροΐδη, όπου κυριαρχεί ο λαϊκισμός και καλπάζει η δημαγωγία, με υπόκρουση την εκκωφαντική συνθηματολογία. Ένα είναι το τραγικό: Ο επόμενος Πρόεδρος, όποιος και αν είναι, θα παραλάβει ένα διαλυμένο, ανατιναγμένο κράτος και μια εξουθενωμένη οικονομία, μιαν αποσαθρωμένη κοινωνία, ανεργία στα ύψη, με την εικόνα της Κύπρου στο εξωτερικό ως μιας χώρας αναξιόπιστης, επιπόλαιης και διαρκώς βαλλόμενης· άδικα ή δίκαια, δεν έχει τόση σημασία. Και το χειρότερο: Ο Δ. Χριστόφιας και το ΑΚΕΛ θα απέλθουν… στερρώς τσιμεντωμένοι, παραμένοντες και ελέγχοντες τη δημόσια και ημικρατική υπηρεσία, δι’ όσων πολλών δικών τους «φύτεψαν» κυριολεκτικά σε αυτές.

www.simerini.com.cy