Του Σταύρου Λυγερού
Η ΑΠΟΦΑΣΗ του Ευρωκοινοβουλίου να θέσει στο μικροσκόπιό του τον ρόλο και τις δραστηριότητες της τρόικας σε χώρες-μέλη (Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία) σηματοδοτεί μία στροφή στον τρόπο που το μόνο αιρετό όργανο της Ε.Ε. αντιμετωπίζει την κρίση του ευρώ και κυρίως τη διαχείρισή της από το ευρωιερατείο. Η παρέμβαση έρχεται με μεγάλη καθυστέρηση και βεβαίως δεν προεξοφλεί αλλαγή πολιτικής εκ μέρους της ευρωζώνης. Πιθανότατα δεν θα είχε ούτε τώρα εκδηλωθεί εάν δεν είχαμε σε μερικούς μήνες ευρωεκλογές.
Εστω και έτσι, όμως, η παρέμβαση του Ευρωκοινοβουλίου θα τροφοδοτήσει τις αμφισβητήσεις του δόγματος της μονοδιάστατης λιτότητας. Μέχρι τώρα, το Βερολίνο επιβάλλει αυτή την πολιτική χωρίς σοβαρά εμπόδια, κυρίως επειδή την αποδέχονται οι άρχουσες ελίτ ακόμα και των χωρών-μελών που πλήττονται απ’ αυτήν.
Είναι κοινός τόπος ότι η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην ευρωπαϊκή περιφέρεια -και ειδικότερα στις χώρες-μέλη που έχουν εγκλωβισθεί σε μνημόνια- εγείρει μείζονα θεσμικά ζητήματα. Ο τρόπος με τον οποίον λειτουργεί η τρόικα χαρακτηρίζεται από εξόφθαλμο έλλειμμα δημοκρατικής νομιμοποίησης. Το επισημαίνει και το Ευρωκοινοβούλιο. Ενώ η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και κυρίως η Ελλάδα τυπικά συνεχίζουν να είναι ισότιμα μέλη της ευρωζώνης, στην πραγματικότητα έχουν περιέλθει σε καθεστώς αποικίας χρέους. Με άλλα λόγια, έχουν ουσιαστικά πάψει να είναι κυρίαρχα κράτη.
Είναι δεδομένο ότι το ευρωιερατείο θέλει να αποφύγει το άνοιγμα μιας συζήτησης στους κόλπους της Ε.Ε. για τη σκοπιμότητα και για τα αποτελέσματα των μνημονίων. Μία τέτοια συζήτηση θα καταδείκνυε το αδιέξοδο του «μονοδρόμου» και ενδεχομένως θα προκαλούσε ρήγματα στο κυρίαρχο δόγμα της μονοδιάστατης λιτότητας.
Το ΔΝΤ μπορεί να αρνηθεί την κλήση του Ευρωκοινοβουλίου. Αυτό, όμως, δεν ισχύει για την Κομισιόν και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οι δύο αυτές συνιστώσες της τρόικας είναι διορισμένα όργανα της Ε.Ε. και ως εκ τούτου έχουν ηθικοπολιτική υποχρέωση να απολογηθούν στο μόνο αιρετό ευρωπαϊκό όργανο.
Οι χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας θα έπρεπε προ πολλού να έχουν συντονισθεί για να θέσουν το ζήτημα όχι μόνο στο Ευρωκοινοβούλιο, αλλά και στις συνόδους κορυφής. Αντ’ αυτού, με ευθύνη των τοπικών αρχουσών ελίτ, σύρονται προς την κατεύθυνση της «γερμανικής Ευρώπης». Υπενθυμίζουμε ότι είχαν κι αυτές αποδεχθεί και προβάλει τον μύθο πως η Ελλάδα ήταν το μαύρο πρόβατο σ’ ένα άσπρο κοπάδι. Εχει πλέον αποδειχθεί ότι η Ελλάδα ήταν ο πιο αδύναμος κρίκος της καθόλου στέρεης ευρωπαϊκής αλυσίδας. Εξ ου και μετά την Ελλάδα ακολούθησαν η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, ενώ σε άτυπο καθεστώς μνημονίων έχουν τεθεί η Ισπανία και η Ιταλία.
Η ουσιαστική χρεωκοπία της Ελλάδας και η μετατροπή της σε αποικία χρέους ανέδειξε το σύνδρομο εξάρτησης των εγχώριων αρχουσών ελίτ. Εντυπωσιάζει η ευκολία με την οποία οι κυρίως υπεύθυνοι για την κατάντια της χώρας κατέφυγαν στην αγκαλιά των ξένων κηδεμόνων κι από εκεί επιβάλλουν μονοδιάστατη λιτότητα στην κοινωνία.
Η κουρτίνα του ευρωπαϊσμού και του εκσυγχρονισμού κρύβει συνήθως το δίδυμο του ιδεολογικού μεταπρατισμού και του μετέωρου κοσμοπολιτισμού. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ευρωπαϊκό επαρχιωτισμό, ο οποίος αντανακλά εθνικά πλέγματα και τάσεις στρουθοκαμηλισμού που εμποδίζουν την ισότιμη συμμετοχή της Ελλάδας στη διαμόρφωση του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι. Κάθε χώρα-μέλος της Ε.Ε. που σέβεται τον εαυτό της οφείλει να συμμετέχει στο ενοποιητικό εγχείρημα, προσκομίζοντας και όχι απαλλοτριώνοντας την εθνική της ιδιαιτερότητα και τις πολιτισμικές της αποσκευές.
Αυτό ίσχυε στις καλές ημέρες, όταν στην Ε.Ε. τηρούνταν τουλάχιστον τα προσχήματα.
Η «γερμανική Ευρώπη» ενοχλεί την Ουάσιγκτον
ΟΙ ΥΠΟΤΟΝΙΚΕΣ κοινωνικές αντιδράσεις επιτρέπουν όχι μόνο στις ελληνικές άρχουσες ελίτ, αλλά και στις άλλες νοτιοευρωπαϊκές άρχουσες ελίτ να χρησιμοποιούν την κρίση όχι τόσο για να επιβάλλουν επιβεβλημένες μεταρρυθμίσεις όσο για να προωθήσουν μέτρα με ταξικό πρόσημο. Εκτός αυτού, είναι τόσο ταυτισμένες με το ευρωπαϊκό οικοδόμημα που αδυνατούν να συνειδητοποιήσουν ότι το καθεστώς της «γερμανικής Ευρώπης» και η πολιτική της μονοδιάστατης λιτότητας ουσιαστικά ναρκοθετούν το ενοποιητικό εγχείρημα.
Με τη συμπεριφορά τους, οι περιφερειακές άρχουσες ελίτ επιβεβαιώνουν όχι μόνο τις νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες τους, αλλά και την τάση τους να βλέπουν τα δένδρα κι όχι το δάσος. Πιο συγκεκριμένα, με τη στάση τους διευκολύνουν την τάση της Γερμανίας να χρησιμοποιεί το ευρώ σαν όχημα για να προωθήσει τα συμφέροντά της, αδιαφορώντας εάν κατ’ αυτόν τον τρόπο πνίγει τον ευρωπαϊκό Νότο.
Σ’ αυτό το παιχνίδι, όμως, παίζουν και άλλες δυνάμεις. Τόσο η μετατροπή του Βερολίνου σε αφεντικό της Ε.Ε. όσο και η γερμανική πολιτική συσσώρευσης εμπορικών πλεονασμάτων ενοχλούν την Ουάσιγκτον. Γι’ αυτό και έχει επανειλημμένως ζητήσει από τους Γερμανούς να αλλάξουν οικονομική πολιτική στο όνομα της διεθνούς οικονομικής ισορροπίας. Αυτοί, όμως, απορρίπτουν ωμά τα αμερικανικά διαβήματα.
Σε μία προσπάθεια να εξισορροπήσουν τις εντυπώσεις από τις αποκαλύψεις για τις παρακολουθήσεις, οι Αμερικανοί επανήλθαν, επικρίνοντας με πολύ πιο ανοικτό τρόπο τη γερμανική οικονομική πολιτική. Ουσιαστικά, σηματοδοτούν την πρόθεσή τους, όταν θα τους δοθεί η κατάλληλη ευκαιρία, να «κοντύνουν» τη Γερμανία.
Στο επόμενο διάστημα δεν αποκλείεται να υποδαυλίσουν παρασκηνιακά την εκδήλωση ενδοευρωπαϊκών αντιδράσεων προς τον γερμανικό ηγεμονισμό. Μπορεί οι Ηνωμένες Πολιτείες να μη διαθέτουν το όπλο του χρήματος, αλλά παραμένουν μία υπερδύναμη που συνεχίζει να ασκεί συχνά καθοριστική επιρροή και στο ευρωπαϊκό επίπεδο.
www.real.gr
Η ΑΠΟΦΑΣΗ του Ευρωκοινοβουλίου να θέσει στο μικροσκόπιό του τον ρόλο και τις δραστηριότητες της τρόικας σε χώρες-μέλη (Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία) σηματοδοτεί μία στροφή στον τρόπο που το μόνο αιρετό όργανο της Ε.Ε. αντιμετωπίζει την κρίση του ευρώ και κυρίως τη διαχείρισή της από το ευρωιερατείο. Η παρέμβαση έρχεται με μεγάλη καθυστέρηση και βεβαίως δεν προεξοφλεί αλλαγή πολιτικής εκ μέρους της ευρωζώνης. Πιθανότατα δεν θα είχε ούτε τώρα εκδηλωθεί εάν δεν είχαμε σε μερικούς μήνες ευρωεκλογές.
Εστω και έτσι, όμως, η παρέμβαση του Ευρωκοινοβουλίου θα τροφοδοτήσει τις αμφισβητήσεις του δόγματος της μονοδιάστατης λιτότητας. Μέχρι τώρα, το Βερολίνο επιβάλλει αυτή την πολιτική χωρίς σοβαρά εμπόδια, κυρίως επειδή την αποδέχονται οι άρχουσες ελίτ ακόμα και των χωρών-μελών που πλήττονται απ’ αυτήν.
Είναι κοινός τόπος ότι η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην ευρωπαϊκή περιφέρεια -και ειδικότερα στις χώρες-μέλη που έχουν εγκλωβισθεί σε μνημόνια- εγείρει μείζονα θεσμικά ζητήματα. Ο τρόπος με τον οποίον λειτουργεί η τρόικα χαρακτηρίζεται από εξόφθαλμο έλλειμμα δημοκρατικής νομιμοποίησης. Το επισημαίνει και το Ευρωκοινοβούλιο. Ενώ η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και κυρίως η Ελλάδα τυπικά συνεχίζουν να είναι ισότιμα μέλη της ευρωζώνης, στην πραγματικότητα έχουν περιέλθει σε καθεστώς αποικίας χρέους. Με άλλα λόγια, έχουν ουσιαστικά πάψει να είναι κυρίαρχα κράτη.
Είναι δεδομένο ότι το ευρωιερατείο θέλει να αποφύγει το άνοιγμα μιας συζήτησης στους κόλπους της Ε.Ε. για τη σκοπιμότητα και για τα αποτελέσματα των μνημονίων. Μία τέτοια συζήτηση θα καταδείκνυε το αδιέξοδο του «μονοδρόμου» και ενδεχομένως θα προκαλούσε ρήγματα στο κυρίαρχο δόγμα της μονοδιάστατης λιτότητας.
Το ΔΝΤ μπορεί να αρνηθεί την κλήση του Ευρωκοινοβουλίου. Αυτό, όμως, δεν ισχύει για την Κομισιόν και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οι δύο αυτές συνιστώσες της τρόικας είναι διορισμένα όργανα της Ε.Ε. και ως εκ τούτου έχουν ηθικοπολιτική υποχρέωση να απολογηθούν στο μόνο αιρετό ευρωπαϊκό όργανο.
Οι χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας θα έπρεπε προ πολλού να έχουν συντονισθεί για να θέσουν το ζήτημα όχι μόνο στο Ευρωκοινοβούλιο, αλλά και στις συνόδους κορυφής. Αντ’ αυτού, με ευθύνη των τοπικών αρχουσών ελίτ, σύρονται προς την κατεύθυνση της «γερμανικής Ευρώπης». Υπενθυμίζουμε ότι είχαν κι αυτές αποδεχθεί και προβάλει τον μύθο πως η Ελλάδα ήταν το μαύρο πρόβατο σ’ ένα άσπρο κοπάδι. Εχει πλέον αποδειχθεί ότι η Ελλάδα ήταν ο πιο αδύναμος κρίκος της καθόλου στέρεης ευρωπαϊκής αλυσίδας. Εξ ου και μετά την Ελλάδα ακολούθησαν η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, ενώ σε άτυπο καθεστώς μνημονίων έχουν τεθεί η Ισπανία και η Ιταλία.
Η ουσιαστική χρεωκοπία της Ελλάδας και η μετατροπή της σε αποικία χρέους ανέδειξε το σύνδρομο εξάρτησης των εγχώριων αρχουσών ελίτ. Εντυπωσιάζει η ευκολία με την οποία οι κυρίως υπεύθυνοι για την κατάντια της χώρας κατέφυγαν στην αγκαλιά των ξένων κηδεμόνων κι από εκεί επιβάλλουν μονοδιάστατη λιτότητα στην κοινωνία.
Η κουρτίνα του ευρωπαϊσμού και του εκσυγχρονισμού κρύβει συνήθως το δίδυμο του ιδεολογικού μεταπρατισμού και του μετέωρου κοσμοπολιτισμού. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ευρωπαϊκό επαρχιωτισμό, ο οποίος αντανακλά εθνικά πλέγματα και τάσεις στρουθοκαμηλισμού που εμποδίζουν την ισότιμη συμμετοχή της Ελλάδας στη διαμόρφωση του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι. Κάθε χώρα-μέλος της Ε.Ε. που σέβεται τον εαυτό της οφείλει να συμμετέχει στο ενοποιητικό εγχείρημα, προσκομίζοντας και όχι απαλλοτριώνοντας την εθνική της ιδιαιτερότητα και τις πολιτισμικές της αποσκευές.
Αυτό ίσχυε στις καλές ημέρες, όταν στην Ε.Ε. τηρούνταν τουλάχιστον τα προσχήματα.
Η «γερμανική Ευρώπη» ενοχλεί την Ουάσιγκτον
ΟΙ ΥΠΟΤΟΝΙΚΕΣ κοινωνικές αντιδράσεις επιτρέπουν όχι μόνο στις ελληνικές άρχουσες ελίτ, αλλά και στις άλλες νοτιοευρωπαϊκές άρχουσες ελίτ να χρησιμοποιούν την κρίση όχι τόσο για να επιβάλλουν επιβεβλημένες μεταρρυθμίσεις όσο για να προωθήσουν μέτρα με ταξικό πρόσημο. Εκτός αυτού, είναι τόσο ταυτισμένες με το ευρωπαϊκό οικοδόμημα που αδυνατούν να συνειδητοποιήσουν ότι το καθεστώς της «γερμανικής Ευρώπης» και η πολιτική της μονοδιάστατης λιτότητας ουσιαστικά ναρκοθετούν το ενοποιητικό εγχείρημα.
Με τη συμπεριφορά τους, οι περιφερειακές άρχουσες ελίτ επιβεβαιώνουν όχι μόνο τις νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες τους, αλλά και την τάση τους να βλέπουν τα δένδρα κι όχι το δάσος. Πιο συγκεκριμένα, με τη στάση τους διευκολύνουν την τάση της Γερμανίας να χρησιμοποιεί το ευρώ σαν όχημα για να προωθήσει τα συμφέροντά της, αδιαφορώντας εάν κατ’ αυτόν τον τρόπο πνίγει τον ευρωπαϊκό Νότο.
Σ’ αυτό το παιχνίδι, όμως, παίζουν και άλλες δυνάμεις. Τόσο η μετατροπή του Βερολίνου σε αφεντικό της Ε.Ε. όσο και η γερμανική πολιτική συσσώρευσης εμπορικών πλεονασμάτων ενοχλούν την Ουάσιγκτον. Γι’ αυτό και έχει επανειλημμένως ζητήσει από τους Γερμανούς να αλλάξουν οικονομική πολιτική στο όνομα της διεθνούς οικονομικής ισορροπίας. Αυτοί, όμως, απορρίπτουν ωμά τα αμερικανικά διαβήματα.
Σε μία προσπάθεια να εξισορροπήσουν τις εντυπώσεις από τις αποκαλύψεις για τις παρακολουθήσεις, οι Αμερικανοί επανήλθαν, επικρίνοντας με πολύ πιο ανοικτό τρόπο τη γερμανική οικονομική πολιτική. Ουσιαστικά, σηματοδοτούν την πρόθεσή τους, όταν θα τους δοθεί η κατάλληλη ευκαιρία, να «κοντύνουν» τη Γερμανία.
Στο επόμενο διάστημα δεν αποκλείεται να υποδαυλίσουν παρασκηνιακά την εκδήλωση ενδοευρωπαϊκών αντιδράσεων προς τον γερμανικό ηγεμονισμό. Μπορεί οι Ηνωμένες Πολιτείες να μη διαθέτουν το όπλο του χρήματος, αλλά παραμένουν μία υπερδύναμη που συνεχίζει να ασκεί συχνά καθοριστική επιρροή και στο ευρωπαϊκό επίπεδο.
www.real.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου