Τετάρτη 20 Νοεμβρίου 2013

Οι γερμανοτουρκικες έρευνες στα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και τα διαβήματα της Λευκωσίας

Του ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ
Με  αγωνία περιμένουν στην Αθήνα και την Λευκωσία την επόμενη αποστολή του τουρκικού ερευνητικού σκάφους Barbaros καθώς στις 18 Νοεμβρίου ολοκληρώνεται ο κύκλος σεισμικών ερευνών που πραγματοποίησε στην Ανατολική Μεσόγειο μεταξύ Κύπρου και  τουρκικής  ακτής.
Η Άγκυρα έχει απειλήσει ότι με την απόκτηση του δικού της ερευνητικού σκάφους  θα μπορεί πλέον να υλοποιήσει τις απειλές της για διεξαγωγή ερευνών εντός  της ελληνικής και κυπριακής υφαλοκρηπίδας στην βάση των αδειών που έχει ήδη «αναθέσει» στην κρατική εταιρία ΤΡΑΟ.
Ενώ όμως η Άγκυρα είναι απορροφημένη στα σοβαρά προβλήματα των σχέσεων της με το Ιράκ και το ιρακινό Κουρδιστάν και στις παρενέργειες που έχει η κρίση της Συρίας, η τουρκική κυβέρνηση δεν δείχνει να  εγκαταλείπει  την προσπάθεια της να προωθήσει τετελεσμένα στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, ελπίζοντας ότι έτσι θα μπορέσει να μπει σφήνα στην διαδικασία εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων ολόκληρης της περιοχής. Η προσπάθεια αμφισβήτησης της ελληνική και κυπριακής ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας είναι διαρκής ,αν και η απολύτως εχθρική πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση Ερντογαν προς την Αιγυπτιακή μεταβατική κυβέρνηση ,αποτελεί ένα σημαντικό διαπραγματευτικό πλεονέκτημα για την Ελλάδα.
Η Αθήνα επιχειρεί να εξασφαλίσει ένα καλό επίπεδο πολιτικών επαφών με το Κάιρο αν και γνωρίζει ότι η κρίση στις σχέσεις της Τουρκίας  με την Αίγυπτο πιθανόν να έχει μόνο συγκυριακό χαρακτήρα και τελικά  να μην βάλει την σφραγίδα του στο μείζον θέμα των διμερών σχέσεων που αφορά την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.
Πάντως την Δευτέρα και Τρίτη έγιναν  στο Κάιρο οι πολιτικές διαβουλεύσεις Αιγύπτου-Ελλάδας-Κύπρου με συμμέτοχη του βοηθού υπουργού εξωτερικών πρέσβη Χατεμ Σελφ Ελ Νασρ, του διευθυντή πολιτικών υποθέσεων του ΥΠΕΞ πρέσβη Δ. Παρασκευοπουλου και του αναπληρωτή γενικού διευθυντη του κυπριακού ΥΠΕΞ  πρέσβη Τάσου Τζιωνή.
Δεν είναι τυχαίο όμως ότι το Κάιρο έχει αποφύγει συστηματικά να συναινέσει στην σύγκληση και των τεχνικών επιτροπών ώστε να διορθωθεί το «λάθος» με την υπερκάλυψη της ελληνικής υφαλοκρηπίδας από το αιγυπτιακό Οικόπεδο 12 που έχει προσφέρει το Κάιρο σε διεθνή διαγωνισμό. Ένα Οικόπεδο που η «οριοθέτηση» του συμπίπτει με την αυθαίρετη και μονομερή διεκδίκηση της Αγκύρας για οριοθέτηση με την Αίγυπτο στην βάση της μέσης γραμμής  παραβλέποντας το Καστελόριζο και μεγάλο μέρος της κυπριακής ΑΟΖ.
Η ελληνική κυβέρνηση όμως παρακολουθεί από κοντά και τις έρευνες που διεξάγει το γερμανικό ερευνητικό σκάφος Poseidon στην Ανατολική Μεσόγειο  για την αναζήτηση ένυδρου μεθανίου στα λασποηφαιστεια του βυθού  της περιοχής. Το ερευνητικό πρόγραμμα γίνεται σε συνεργασία του τμήματος Θαλασσίων περιβαλλοντικών επιστημών του Πανεπιστημίου της Βρέμης και του τουρκικού πανεπιστημίου Dokuz Eylyl της Σμύρνης. Στο πλοίο που απέπλευσε στις 30 Οκτωβρίου από το λιμάνι της Σμύρνης  επιβαίνουν 11 γερμανοί επιστήμονες και 2 τούρκοι
Ο γερμανός καθηγητής Γκερχαρντ Μποχρμαν (Bohrmann) εμφανίσθηκε ιδιαίτερα αισιόδοξος μάλιστα για τον εντοπισμό ένυδρου μεθανίου, για την εκμετάλλευση του οποίου έχουν ήδη αναπτύξει νέα τεχνολογία οι Ιάπωνες.
Η περιοχή την όποια θα ερευνήσει το γερμανικό σκάφος είναι τα λασποηφαιστεια του Αναξίμανδρου, με τις ονομασίες «Άμστερνταμ», “Αθήνα”, «Θεσσαλονίκη» και «Καζάν».
Το γερμανικό σκάφος κινείται σε μια περιοχή των διεθνών υδάτων που αν και δεν έχουν οριοθετηθεί θαλάσσιες ζώνες θεωρείται ότι είναι πολύ κοντά στα όρια της ελληνική υφαλοκρηπίδας.
Το γερμανικό σκάφος δεν ζήτησε άδεια από τις ελληνικές αρχές για την επιστημονική έρευνα του αλλά αυτό δεν είναι καθόλου καθησυχαστικό γιατί υπάρχει η αρνητική εμπειρία ανάλογων ερευνητικών αποστολών και μάλιστα από γερμανικά Πανεπιστήμια(του Κίελου)  και από το ίδιο σκάφος  που επεχείρησαν εμμέσως  την αμφισβήτηση της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Όταν το Poseidon είχε ξεκινήσει έρευνες για λογαριασμό του πανεπιστημίου του Κίελου βορείως της Κρήτης το 2006, μετα από ανταλλαγή διαβημάτων καθώς  η Τουρκία αξίωνε να εκδώσει και η ίδια άδεια, εκτός της Ελλάδας για την  πραγματοποίηση των ερευνών  το πλοίο άφησε ποντισμένα τα καλώδια και τον εξοπλισμό του, αφού όμως είχε γίνει αποδεκτό το αίτημα για επιβίβαση και τούρκου «επιστήμονα» στο πλοίο.. Μετα από έντονο διπλωματικό παρασκήνιο αποφασίστηκε να ανασύρει τον εξοπλισμό του,  το ελληνικό ωκεανογραφικό σκάφος «Αιγαίο» με την ιδιαίτερα προβληματική παραχώρηση όμως, της επιβίβασης στο ελληνικό πλοίο και τούρκου «επιστήμονα», κίνηση που συμβολικά τουλάχιστον επιβεβαίωνε τις αξιώσεις και διεκδικήσεις της Τουρκίας για συνδιαχειριση του Αιγαίου.
Η Λευκωσία πάντως σε αντίθεση με την αδράνεια της Αθήνας αντιδρά μεταφέροντας στον ΟΗΕ κάθε αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της.
Η κυπριακή κυβέρνηση με δυο επίσημα διαβήματα στον ΟΗΕ στις 18 και 29 Οκτώβριου καταγγέλλει τόσο την παρενόχληση από τουρκικό πολεμικό σκάφος ,ξένου ερευνητικού πλοίου που πραγματοποιούσε έρευνες όντος της κυπριακής ΑΟΖ  αλλά και τις συνεχιζόμενες μέχρι τις 18 Νοεμβρίου  έρευνες του τουρκικού πλοίου Barbaros που επικαλύπτουν και τμήμα της  υφαλοκρηπίδας της Κυπριακής Δημοκρατίας.
AOZ-XARTHS01-03NOVEMBER2013
Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι η Λευκωσία ζητά και τα δυο αυτά επίσημα διαβήματα στον ΟΗΕ να καταχωρηθούν στην περιοδική Έκδοση του Δικαίου της Θάλασσας (Law of the Sea Bulletin).
Το πρώτο διάβημα της Κύπρου αφορά την περίπτωση του σεισμογραφικού ερευνητικού σκάφους  Ramform Sovereign με σημαία Σιγκαπούρης  που ανήκει στην Νορβηγική εταιρία  PGS (Petroleum Geo-Services) το οποίο παρενοχλήθηκε από τουρκικό πολεμικό σκάφος στις 4 και 5 Ιουνίου  ενώ έκανε έρευνες στο νοτιοδυτικό τμήμα της Κυπριακής ΑΟΖ.
Σύμφωνα με το διάβημα το ερευνητικό πλοίο το ξημέρωμα της 4ης Ιουνίου ενώ άρχισε να απλώνει τα καλώδια για να ξεκινήσει την σεισμική έρευνα του στο δυτικό τμήμα της κυπριακής  ΑΟΖ δήχθηκε δια του συστήματος  Inmasart  κλήση από το τουρκικό ναυτικό ,με το οποίο ζητούσαν από τον καπετάνιο του πλοίου να μαζέψει τον εξοπλισμό που είχε ποντισθεί και να μετακινηθεί  πέντε μίλια νοτιότερα  και να παραμείνει  νότια των συντεταγμένων  Ν 33ο 56”  -E 31ο  21” και  N 33ο  47” –E 32ο  16”.(συντεταγμένες καθόλου τυχαίες καθώς συμπίπτουν με τις αξιώσεις της Τουρκίας  και την μέση γραμμή που διεκδικεί με την Αίγυπτο ,παραγράφοντας εντελώς το Καστελόριζο και μεγάλο τμήμα της κυπριακής ΑΟΖ
Την 5η Ιουνίου το Τουρκικό Ναυτικό προειδοποίησε τον καπετάνιο του ερευνητικού σκάφους ότι  αν δεν υπακούσει θα σταλεί εντός  ολίγων λεπτών πολεμικό πλοίο στην περιοχή, κάτι  που συνέβη τα ξημερώματα καθώς τουρκικό πολεμικό πλοίο προσέγγισε στην περιοχή και έκανε έλεγχο στοιχείων   του νορβηγικού σκάφους μέσω VHF 12, ζητώντας του να απομακρυνθεί. Τελικά το Νορβηγικό σκάφος πήρε  αργή πορεια προς τα δεξιά ,όπως περιγράφει το διάβημα και κατευθύνθηκε  στο Οικόπεδο 12 για τις προγραμματισμένες έρευνες του.
Η Κυπριακή  Δημοκρατία στο διάβημα της εξηγεί ότι το ερευνητικό σκάφος έπλεε διαρκώς εντός της Κυπριακής ΑΟΖ όπως αυτή κηρύχτηκε  το 2004  και κατήγγειλε την Τουρκία  ότι με την αποστολή του πολεμικού σκάφους  παραβίασε τα κυριαρχικά  δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας  να πραγματοποιεί και να εξουσιοδοτεί την υλοποίηση ενεργειών για την εξερεύνηση της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας της για φυσικούς πόρους ,βάσει του άρθρου 56.1(a)  και 77.1 του  Δικαίου της Θάλασσας.
Το δεύτερο διάβημα της κυπριακής κυβέρνησης υποβλήθηκε στον ΟΗΕ στις 29 Οκτωβρίου από τον μόνιμο αντιπρόσωπο της Κύπρου στα Ηνωμένα Έθνη  πρέσβη Νίκο Αιμιλίου. Αφορμή για το διάβημα έδωσε η έκδοση αγγελίας προς τους ναυτιλλόμενους(Navarea III)  από την Τουρκία (401/13) που ανακοίνωνε την πραγματοποίηση από 5 Σεπτεμβρίου μέχρι 18 Νοεμβρίου, σεισμικών ερευνών σε περιοχή που επικαλύπτει όμως τμήμα της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το ενδιαφέρον είναι ότι  στο διάβημα της η Λευκωσία  επισημαίνει ότι αυτή η ενέργεια της Τουρκίας  παραβιάζει το εθιμικό διεθνές δίκαιο  όπως εκφράζεται στην Συνθήκη για το  Δίκαιο της Θάλασσας (άρθρα 56 και 77) που αναγνωρίζει αποκλειστικά κυριαρχικά δικαιώματα  για την αναζήτηση και εξόρυξη  φυσικών πηγών  στον βυθό και υπέδαφος της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας.
Τώρα πλέον Αθήνα  και  η  Λευκωσία περιμένουν να δουν εάν η Τουρκία παρά τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει στο εσωτερικό και στο εξωτερικό θα επιδιώξει να ξεφύγει προς τα εμπρός  καταφεύγοντας στην  γνωστή λύση  της πρόκλησης εντάσεων στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο…
Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ www.epikaira.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: