Του Παναγιώτη Ηφαιστου
Κατ’ αρχάς, υπογραμμίζουμε πως ότι πούμε εφεξής αφορά όλες τις κοινωνίες, όλων των εποχών και όλων ειδών και μεγεθών. Η θεωρία διεθνών σχέσεων είναι βασικά η ιατρική επιστήμη της διεθνούς πολιτικής. Για να είναι ένα κράτος αξιόπιστο απαιτείται οι πολίτες του και οι πολιτικοί του ηγέτες, πρώτον, να γνωρίζουν την φυσιολογία του διεθνούς συστήματος, δεύτερον, να μπορούν να κάνουν διάγνωση των αιτιών πολέμου και τρίτον, να γνωρίζουν τι είδους μέτρα θα πάρουν για να διασφαλίσουν τα εθνικά συμφέροντα, τέταρτον, να είναι ακλόνητοι στην υπεράσπιση της πατρίδας, της ελευθερίας της και της κυριαρχίας που ιστορικά της ανήκει σύμφωνα με την διεθνή νομιμότητα. Στην ιατρική η φυσιολογία ως γνωστό μελετά την λειτουργία των οργανικών συστημάτων του ανθρωπίνου σώματος, συνολικά την σύνθεση και λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού και επιμέρους ιδιότητες όπως τα κύτταρα που ρέουν μέσα στο αίμα και τον κρατούν ζωντανό και υγιή ή προκαλούν τον θάνατό του. Κάθε μονάδα ή ομάδα ανθρώπινης ζωής είναι ένα σύνολο δομών, υποδομών και επί μέρους στοιχείων. Στον ανθρώπινο οργανισμό τα κύτταρα, για παράδειγμα, εμφανίζουν ιδιομορφίες και ιδιαιτερότητες που επηρεάζουν τις λειτουργίες του σώματος. Καμιά ανθρώπινη οντότητα δεν είναι όμοια με κάποια άλλη. Όλες ανεξαιρέτως ως μοναδιαίες ανθρώπινες οντότητες ή ως συλλογικές οντότητες όπως μια κοινωνική οντότητα διακρίνονται από ετερότητα. Είναι μοναδικές, ανεπανάληπτης ετερότητας, ιδιομορφίας και ζωντανά περιεκτικές. Εξίσωση και εξομοίωση των ανθρωπίνων οντοτήτων είναι παντελώς ανέφικτο να συντελεστεί και αυτό είναι το μέγα ζήτημα της κοινωνικοπολιτικής συγκρότησης και συγκράτησης. Ιστορικά πάντως, όποτε επιχειρήθηκεαποδείχθηκε εγκληματική και τερατώδης προκαλώντας εκατόμβες. Η αξιοπιστία λοιπόν ενός εθνοκράτους αρχίζει και τελειώνει από την βαθιά κατανόηση των μελών του ότι υπάρχουν, ζουν και λειτουργούν μέσα σε ένα κόσμο βαθύτατα διαφοροποιημένο σε εθνοκρατικές οντότητες. Μάλιστα, όχι μόνο αυτό: Αυτές οι οντότητες είναι ζωντανές προικισμένες με πολυτάλαντο πνεύμα, συχνά ταραχοποιό, ρευστό, ευμετάβλητο και αστάθμητο. Η πολιτική θεωρία του κράτους και της διεθνούς πολιτικής, εν τούτοις, καλείται να σταθεροποιήσει τυπολογία συμπεριφορών συναρτημένη με αυτή την ζωντανή και βαθιά ανθρώπινη ατομική και συλλογική ετερότητα. Αυτό είναι μια πτυχή. Η άλλη είναι να θεωρείται δεδομένο, θέσφατο και έσχατο ότι έχουμε δικαίωμα επιβίωσης και ελεύθερης ύπαρξης. Το ότι τα μέλη, μιας κοινωνικής οντότητας, για κάποιο μυστήριο, βαθύτατο και αδιερεύνητο λόγο συνυπάρχουν, συγκροτούν Κοινωνικό και Πολιτικό γεγονός είναι ένα μεγάλο θαύμα το οποίο δεν μπορεί, εάν θέλουν να είναι βιώσιμοι και ανταγωνιστικοί σε ένα εξαιρετικά ανταγωνιστικό κόσμο, τα μέλη μιας κοινωνίας να μην θεωρούν την οικεία πολιτεία ως το πολυτιμότερο αγαθό που τους επιτρέπει με ασφάλεια και ελευθερία να διεξάγουν ένα συλλογικό κατ’ αλήθειαν βίο. Η ιατρική της διεθνούς πολιτικής, λοιπόν, ενώ δεν εισέρχεται στην φυσιολογία του σώματος επιχειρεί να περιγράψει και τυποποιήσει τις σύνθετες ατομικές και συλλογικές ανθρώπινες ετερότητες. Παρανθετικά έχω να μαρτυρήσω το εξής στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου του Manchester όπου έτυχε να βρεθώ φοιτητής σε ένα άλλο Τμήμα: Την πρώτη μέρα περνούσαν μέσα από τον θάλαμο νεκροψιών όπου βρίσκονταν διάσπαρτα έντερα, μυαλά, κομμένα κεφάλια και άλλα μέλη του σώματος και όποιος λιποθυμούσε έφευγε. Ακόμη πιο πολύ σκληρή είναι η διεθνής πολιτική και η κατανόηση της ιατρικής επιστήμης της διεθνούς πολιτικής απαιτεί ακόμη πιο σκληρά νεύρα, ψυχική αντοχή, πνευματική δύναμη και αταλάντευτη επιστημολογική απόφαση ότι μόνο η αλήθεια μας ενδιαφέρει όσο δυσάρεστη και εάν είναι. Τρεις δεκαετίες στο πεδίο της πολιτικής επιστήμης του διεθνούς συστήματος και επειδή ακούω κάθε είδους ασυναρτησία που φρίττω, διερωτήθηκα κατά πόσο τον υποψήφιο διεθνολόγο για να ξέρει τι λέει θα πρέπει την πρώτη μέρα να τον βάλουν σε ένα αεροπλάνο. Να τον ρωτήσουν, σε ποιο πόλεμο από τους πολλούς που λαμβάνουν χώρα κάθε μέρα σήμερα όπως και επί πολλές χιλιετίες, θέλεις να δοκιμάσεις τα νεύρα σου. Το τι λέει ένας διεθνολόγος για τον Πόλεμο, έγραψε ο Martin Wight, μαρτυρεί και τις ποιοτικές του βαθμίδες ως επιστήμονας. Εάν καταγράψουμε τι πολλοί γράφανε μετά το 1990 στην Ελλάδα, η βαθμολόγηση θα σώρευε πολλά μηδενικά. Η πολιτική θεωρία του κράτους και η προέκτασή τους του διεθνούς συστήματος, λοιπόν, απαιτεί να λέει την αλήθεια για την ανθρώπινη κατάσταση όπως κάθε καλός γιατρός κάνει διάγνωση των αιτίων όταν ένας άνθρωπος ασθενεί η υγιαίνει. Αμφότερα έχουν αίτια. Σωστά ο Πάλμεστον έγραψε: Ευχαριστούμε τον Μακιαβέλι που δεν μας είπε τι θέλουμε να ακούμε αλλά τι πρέπει να ξέρουμε. Το μέγιστο πρόβλημα ιατρικής διεθνούς πολιτικής είναι το εξής: Πολύ περισσότεροι τσαρλατάνοι απ’ ότι στην ιατρική του σώματος και επιπλέον εκατομμύρια συνειδητοί ή ανεπίγνωστοι προπαγανδιστές, ενώ οι φαντασιόπληκτοι δεν λείπουν. Πολίτες και ηγέτες πρέπει λίγο πολύ να αντιλαμβάνονται επαρκώς την διεθνή πολιτική. Όσοι τσαρλατάνοι υπάρχουν τόσο περισσότερο ασθενεί ένα κράτος, και το αντίστροφο, χωρίς και αυτό να είναι σίγουρο. Η αξιοπιστία μας, φαίνεται, δεν κρύβεται, από τι λέμε ως πολίτες και ως ηγέτες. Κατά πρώτον λοιπόν Θουκυδίδης, ως το Υπόδειγμα της φυσιολογίας και των αιτιών πολέμου και ως προεκτάσεις αξιωματικές των θεραπειών. Θουκιδύδης: Διάλογος Μηλίων-Αθηναίων (εδ. 89-116) (εδάφιο.89). Αθηναίοι: α) υπαινίσσονται πως δίκαια έχουν την ηγεμονία β) υποδεικνύουν το γεγονός πως κάθε πλευρά έχει την δική της αντίληψη περί δικαίου-δικαιοσύνης και γ) ρητά προειδοποιούν τους Μήλιους πως «όταν υπάρχη ίση δύναμη για την επιβολή του, κι ότι, όταν αυτό δεν συμβαίνη, οι δυνατοί κάνουν όσα τους επιτρέπει η δύναμή τους κι οι αδύναμοι υποχωρούν κι αποδέχονται». (Εδάφιο 97). Αθηναίοι: «λόγια που να στηρίζονται στο δίκαιο δεν λείπουν από κανένα. … όσοι (όμως) διατηρούν την ελευθερία τους το χρωστούν στη δύναμή τους». (εδάφιο 103). Αθηναίοι: «Η ελπίδα, παρηγοριά την ώρα του κινδύνου, όσους την έχουν από περίσσια δύναμη κι αν τους βλάψει δεν τους καταστρέφει όσοι όμως, στηριγμένοι πάνω της, τα παίζουν όλα για όλα (γιατί απ’ τη φύση της είναι σπάταλη), μονάχα όταν αποτύχουν την γνωρίζουν». Κατάληξη: (εδάφιο 114). «άρχισαν αμέσως τις εχθροπραξίες, κι αφού μοίρασαν τη δουλειά στα στρατιωτικά τμήματα της κάθε πόλης έζωσαν κυκλικά με τείχος τους Μηλίους … έγινε μάλιστα και κάποια προδοσία ανάμεσα στους Μηλίους … (οι Αθηναίοι) σκότωσαν όσους Μηλίους ενήλικούς έπιασαν, κι έκαμαν δούλους τα παιδιά και τις γυναίκες. Το νησί το αποικίσανε οι ίδιοι στέλνοντας αργότερα πεντακόσιους αποίκους». Και ερχόμαστε τώρα στον εξ αντικειμένου νούμερο 1 σύγχρονο διεθνολόγο ο οποίος με καθαρότητα αποκρυστάλλωσε την θέση πως όποιος θέλει να επιβιώσει εξισορροπεί αυτούς που τον απειλούν και όποιος θέλει να αποβιώσει υπνώττει λησμονώντας ότι η ισχύς στην διεθνή πολιτική είναι εξ ορισμού αθέσμιστη. Δέκα θεμελιώδεις αρχές απόρροια της ανάλυσης του KennethWaltz Από τον πρόλογο του Αθ. Πλατιά στην εισαγωγή του έργου του K. Waltz Θεωρία διεθνούς πολιτικής (Εκδόσεις Ποιότητα 2010), σ. 10-12. 1. Η απουσία ρυθμιστικής εξουσίας στο διεθνές σύστημα παίζει καθοριστικό ρόλο στη συμπεριφορά των κρατών και στη σταθερότητα ή στην αστάθεια του διεθνούς συστήματος (άναρχο διεθνές σύστημα). 2. Καθώς απουσιάζει η υπερκρατική εξουσία, η οποία θα μπορούσε να ρυθμίζει τον ανταγωνισμό, οι σχέσεις των κρατών είναι κατά βάση ανταγωνιστικές και πολλές φορές συγκρουσιακές (ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα). 3. Τα κράτη σε ένα τέτοιο ανταγωνιστικό σύστημα πρέπει από μόνα τους να μεριμνήσουν για την ασφάλειά τους (αρχή της αυτοβοήθειας). 4. Τα κράτη στο άναρχο διεθνές σύστημα αναγκάζονται να λάβουν μέτρα, για να αυξήσουν την ασφάλειά τους. Τα μέτρα αυτά όμως μειώνουν την ασφάλεια των άλλων. Αυτό ανατροφοδοτεί την ανασφάλεια και τον ανταγωνισμό. Αυτό είναι το γνωστό «δίλημμα ασφάλειας». 5. Τα κράτη είναι οι βασικοί δρώντες στο διεθνές σύστημα άρα και η βασική μονάδα ανάλυσης των διεθνών σχέσεων (κρατικοκεντρικό διεθνές σύστημα). [οι διεθνικοί δρώντες είναι εγαλειακού χαρακτήρα μέσα στην στρατηγική των κρατών και οι διεθνείς θεσμοί εξ ορισμού και αναπόδραστα (λόγω υψηλών αρχών διεθνούς δικαίου, είναι εξαρτημένες μεταβλητές των κρατών και μάλιστα των ισχυρών)] 6. Τα κράτη επειδή είναι «ευαίσθητα στο κόστος» έχουν κάθε λόγο να συμπεριφέρονται ορθολογικά. Τα λάθη τιμωρούνται (αρχή του ορθολογισμού). 7. Κυρίαρχος στόχος του κράτους είναι η κατοχύρωση της ασφάλειάς του, δηλαδή η επιβίωση, η διατήρηση της εδαφικής κυριαρχίας και της εθνικής ανεξαρτησίας/αυτονομίας (βασικό εθνικό συμφέρον). 8. Τα κράτη επιδιώκουν να αποκτήσουν «ισχύ», η οποία είναι το κύριο «νόμισμα» στη διεθνή πολιτική (επιδίωξη ισχύος). 9. Σε ένα ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα τα κράτη έχουν κίνητρο να εξισορροπήσουν τους αντιπάλους τους (στρατηγική εξισορρόπησης), για να αυξήσουν την ασφάλειά τους. 10. Οι μεμονωμένες προσπάθειες που καταβάλλουν τα κράτη να εξισορροπήσουν τους αντιπάλους τους, συμβάλλουν στη δημιουργία ενός αυτορυθμιζόμενου συστήματος ισορροπίας δυνάμεων που με τη σειρά του δύναται να συμβάλλει στη διατήρηση της ειρήνης (αρχή της ισορροπίας ισχύος). Τι πρέπει να αναμένεις; (εάν αναμένεις τα πιο κάτω είναι σαν να περπατάς μέσα σε ναρκοπέδιο και να μην το ξέρεις) ÞΔιεθνής τάξη πραγμάτων ÞΗγεμονισμός ÞΑνταγωνισμός ÞΑυτοβοήθεια ÞΔύο μέτρα και δύο σταθμά ÞΙδιοτελής ορισμός των εθνικών συμφερόντων ÞΣυνθήκες ερμηνεύονται με πολιτικά κριτήρια ÞΠοντιοπιλατισμός Þχρήση βίας ή απειλή χρήσης βίας ÞΔιεθνείς οργανισμοί όργανο του ισχυρότερου ή πιο επιστημονικά εξαρτημένη μεταβλητή των κρατών και της ισχύος «Η ηθική είναι προϊόν πολιτικής», δεν υπάρχει διεθνής κοινωνία και κατά συνέπεια η δικαιοσύνη σε όλο το φάσμα της ζωής μπορεί να οριστεί μόνο ενδοκρατικά. : Μερικά εκατομμύρια έλληνες σήμερα θύματα ενός ανελέητου ανταγωνισμού στον πιο ρυθμισμένο χώρο, την ΕΕ, περιμένουν την δικαιοσύνη τους αλλά από πουθενά δεν έρχεται. Άδικα θα περιμένουν. Θουκυδίδης: Όσοι είναι ελεύθεροι το χρωστούν στην δύναμή τους και η ελπίδα είναι σπάταλη όταν στηρίζεται σε λάθος ανάλυση και ψευδαισθήσεις. Όταν πλέον κτίστηκαν βουνά ψευδαισθήσεων, οι πολίτες της Ελλάδας αλλά και άλλων κρατών της ΕΕ βλέπουν μόνο θηριώδεις τεχνοκράτες. Οι τσαρλατάνοι, είτε κινούνται στο πεδίο της πολιτικής είτε της επιστήμης τους έριξαν στον λάκκο των λεόντων και το περίεργο είναι ότι ανερυθρίαστα συνεχίζουν να φλυαρούν. Η τσαρλατανιά στην ιατρική οδηγεί σε αναπηρία και θανάτωση μερικών ατόμων. Η τσαρλατανιά στην ιατρική της διεθνούς πολιτικής οδηγεί εκατομμύρια και σε εκατόμβες. ÞΑποφασιστικός και προσδιοριστικός παράγοντας βιωσιμότητας ενός κράτους είναι η κρατική ισχύς, η θέση, ο ρόλος ενός κράτους. Επίσης η θεωρία του κράτους για τον κόσμο ή άλλως πως η εθνική στρατηγική που πρέπει να στηρίζεται σε ακλόνητες κοσμοθεωρητικές παραδοχές. Οι κοινωνίες που είναι βιώσιμες είναι εκείνες στις οποίες μιας κρίσιμη και συντριπτικά κυρίαρχη μάζα μελών τους προσκολλώνται ανένδοτα και ακλόνητα στις εξής θεμελιώδεις παραδοχές που είναι σύμφυτες με τον πολιτικό πολιτισμό, δηλαδή την Κοινωνική και Πολιτική συγκρότηση των ανθρώπων: Το εθνοκράτος μας είναι η πατρίδα μας Το εθνοκράτος μας είναι η συλλογική μας Ελευθερία Το εθνοκράτος μας είναι η ευημερία μας Το εθνοκράτος μας άμα είναι ελεύθερο μπορούμε να παλέψουμε για δημοκρατία και πολιτική ελευθερία Το εθνοκράτος μας είναι το σώμα μας, η ευημερία του και η ισχύς του το αίμα μας και η ασφάλειά του η επιβίωσή μας. Το εθνοκράτος μας για να επιβιώνει πρέπει να είναι επαρκώς ισχυρό Τι ζιζάνιο του μυαλού μπορεί να αμφισβητήσει αυτές τις επί χιλιετίες καθημερινά επιβεβαιωμένες αλήθειες. Πως μπορεί ένα κράτος είναι αξιόπιστο στην διεθνή πολιτική εάν οι πολίτες του και η διακυβέρνησή του εμφανίζονται να λικνίζονται γύρω από θέσφατα επιβίωσης. Πόσο αξιόπιστος μπορεί να λειτουργήσει ως μέλος του διεθνούς συστήματος όταν δεν είναι ισχυρός κα ανταγωνιστικός. Τα άλλα κράτη εάν υπάρχει έλλειμμα αποφασιστικότητας αυτοσυντήρησης σε πατούν, σε λιώνουν ή και σε σκοτώνουν χωρίς την παραμικρή αναστολή γιατί μόνο για την δική τους πατρίδα νοιάζονται. Εάν υπάρχει έλλειμμα στήριξης του οικείου εθνοκράτους τα άλλα κράτη σε αναλώσιμο και υποψήφιο για σφαγή, λεηλασία και διανομή. Ρωτήστε σήμερα πολλούς έλληνες πολίτες και άλλους πολίτες κρατών του νότου της ΕΕ, και θα το επιβεβαιώσουν ακαριαία. Σήμερα η ηθική αυτουργία του ξενοκρατικού τεχνοκρατικού φασισμού και των οικονομικών γενοκτονιών, έχει ονοματεπώνυμο: Είναι οι τσαρλατανιές της πολιτικής επιστήμης του διεθνούς συστήματος και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Αφού λοιπόν ο ιατρός της διεθνούς πολιτικής γνωρίζει την φυσιολογία αυτής της δομής, καλά κάνει να προχωρεί σε άμεση διάγνωση των αιτίων των προβλημάτων του διεθνούς συστήματος: ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΠΟΛΕΜΟΥ ΩΣ ΠΑΡΕΜΒΑΛΛΟΜΕΝΕΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ-ΕΙΡΗΝΗΣ Þ Εφαρμογή των αρχών του διεθνούς δικαίου και τήρηση της διεθνούς νομιμότητας Þ Û 1. Άνιση ανάπτυξη σ’ όλες τις πιιθανές εκδοχές: οικονομικές, στρατιωτικές, ιδεολογικές, εδαφικές, πλουτοπαραγωγικές, τεχνολογικές, διακρατικές, διαπεριφερειακές. 2. Άνιση κατανομή ισχύος σε συνδυασμό με άνιση ανάπτυξη προκαλούν ηγεμονικές αξιώσεις, ηγεμονικούς ανταγωνισμούς, αξιώσεις παράνομων διεθνών αλλαγών, διλήμματα ασφαλείας, πόλεμο. 3. «Κατάλοιπα» διενέξεων της φάσης του εθνικού-κρατικού γίγνεσθαι. 4. Επαναστατικές αξιώσεις: Εξομοιωτικοί διεθνισμοί, κοσμοπολιτισμοί, ηγεμονισμοί που αντιβαίνουν στο οντολογικά θεμελιωμένο (στις αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας) καθεστώς των διεθνών σχέσεων και που προκαλούν διακρατικό ανορθολογισμό 6. Αναθεωρητικές συμπεριφορές: μη αποδοχή προσφυγής στους αρμόδιους διεθνείς θεσμούς για την ερμηνεία των Συνθηκών εάν και όταν εκατέρωθεν υπάρχει αξίωση διεθνών αλλαγών. 7. Ανεξέλεγκτα διεθνικά φαινόμενα: τρομοκρατία, αναρχικές-ανατρεπτικές ιδέες, λαθρομετανάστες, εγκληματίες, ΜΚΟ, κ.ά. Ü Ειρήνη και σταθερότητα, αποτελεσματικοί διεθνείς θεσμοί διακρατικής τάξης και εφαρμογή των διεθνών συμβατικών δεσμεύσεων περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην εσωτερική δικαιοταξία Ü Πηγή: Π. Ήφαιστος, Οι διεθνείς σχέσεις ως αντικείμενο επιστημονικής μελέτης στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Διαδρομή, αντικείμενο, περιεχόμενο και γνωσιολογικό υπόβαθρο (Εκδ. Ποιότητα, Αθήνα 2004) σ. 114. ΜΕΡΙΚΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ (Σύνθετοι και ρευστοί. Ανά πάσα στιγμή μπορεί να αλλάξουν λόγω κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων σ’ ένα κράτος, λόγω συμμαχιών, λόγω επέμβασης ή για τυχαίους λόγους) Þποιοτική και ποσοτική επάρκεια πολεμικών μέσων Þαξιόμαχη στρατιωτική ηγεσία Þεπεξεργασμένα επιτελικά σχέδια Þυποστηρικτική οικονομική υποδομή Þυποστηρικτικό εθνικό φρόνημα Þικανή και αξιόπιστη πολιτική ηγεσία Þσταθερότητα στόχων και προσεγγίσεων ανεξάρτητα πολιτικών διακυμάνσεων Þπλήρης συνεργασία πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας Þυποστηρικτικές κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις Þετοιμότητα / αποφασιστικότητα προάσπισης εθνικού συμφέροντος Þαποτελεσματικές συμμαχίες Þποιότητα διπλωματίας Þαποτρεπτική φήμη και αξιοπιστία της χώρας Þ Ικανότητα βέλτιστου συνδυασμού αυτών των και άλλων συντελεστών ισχύος Θέσφατα στρατηγικής σε ένα ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα 1. Θέση: Όσο πιο ψηλά στην ιεραρχία ισχύος Στρατιωτική Οικονομική Διπλωματική Πολιτισμική 2. Ρόλος: Ενεργός και δραστήριος Αλλά: εξεζητημένα συναρτημένος με τα εθνικά συμφέροντα συναρτημένος με αποτρεπτική στρατηγική συναρτημένος με οικονομικό σχεδιασμό για αγορές, συνεργασίες, προμήθειες πρώτων υλών 3. Αυτοτέλεια-αυτονομία: κόκκινη γραμμή εθνικής επιβίωσης κόκκινη γραμμή οικονομικής και αν χρειαστεί αμυντικής επάρκειας για πολύμηνη υπεράσπιση της εθνικής ανεξαρτησίας κόκκινη γραμμή πόρων διαφύλαξης της κοινωνικής συνοχή ΒΕΛΤΙΩΝΕΤΑΙ Η ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ …. Þπαραστάσεις ικανότητας να αμυνθούμε κατά απειλών Þερείσματα στην περιφέρειά μας Þικανότητα επηρεασμού της κατανομής ισχύος και συμφερόντων στην περιφέρειά μας Þικανότητα διπλωματικού κόστους Þικανότητα ψυχολογικού κόστους Þμυστικές υπηρεσίες, γνώση αντιπάλου Þγνώση των τρωτοτήτων του αντιπάλου Αρνηση νομιμοποίησης αναθεωρητικών αξιώσεων και τετελεσμένων ΈΣΧΑΤΕΣ-ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ - -Κάθε κράτος θεωρεί απαραβίαστη την εθνική του κυριαρχία - -Δεν εκχωρείται κυριαρχία παρά μόνο μετά από ένα αποτυχημένο επιθετικό πόλεμο - -Κάθε πολίτης κάθε κράτους υποχρεωμένος (ηθικά και νομικά) να επιδείξει αυθυπέρβαση και αυτοθυσία αν κινδυνεύσει η κρατική κυριαρχία της πατρίδας του. - -Υποχρέωση η στήριξη εθνικών συμφερόντων (δίλημμα μόνο αν τίθεται θέμα επεκτατικού, επιθετικού, σοβινιστικού πολέμου). Κοντολογίς, ένα κράτος για να είναι βιώσιμο και αξιόπιστο απαιτείται οι πολίτες να εμφορούνται με κοσμοθεωρητικές ουσίες και νοήματα που υποστασιοποιούνται με σύνθετο και πολυσήμαντο τρόπο στα πλαίσια της εθνοκρατικά ανεξάρτητης πολιτειακής ζωής. Το αίμα και η δύναμη κάθε κοινωνίας είναι οι πολιτικές της παραδόσεις: Τις λατρεύεις, τις ερωτεύεσαι, τις καλλιεργείς, τις αναπτύσσεις, με αυτές τροφοδοτείς τις ηθικές παραδοχές και τις κανονιστικές δομές, είσαι φορέας τους όπου και να πας και με αυτές αισθάνεσαι ήρεμος και φιλειρηνικός και με αυτές επιτυγχάνεται όσμωση και αλληλοεμπλουτισμός μεταξύ εθνών και πολιτισμών. Διαβάστε την αποκορύφωση του Πολιτικού Πολιτισμού, τον Ρήγα Βελεστινλής. Όλων των εθνών οι πολιτικές παραδόσεις είναι για αυτούς καλές, υπάρχουν μόνο καλές πολιτικές παραδόσεις. Μόνο εθνοκράτη ανθρωπολογικά ζωντανά, δυναμικά και στρατηγικά προσανατολισμένα μπορούν να έχουν εθνικούς σκοπούς και έσχατα εθνικά συμφέροντα και να συγκροτούν στρατηγικές εκπλήρωσης αυτών των σκοπών, συνάμα και να λειτουργούν ορθολογιστικά στο στρατηγικό πεδίο. Για να το επιτύχουν πρέπει να υπάρχουν οι προϋποθέσεις συσπείρωσης των πολιτών γύρω από τα εθνικά συμφέροντα και να συνδυάζονται με βέλτιστο τρόπο τα μέσα που διαθέτουν. Όποια κράτη στερούνται αυτών προϋποθέσεων παραπαίουν ή και αποθνήσκουν. Υπέρτατο και έσχατο εθνικό συμφέρον όλων των εθνοκρατών είναι η εθνική επιβίωση μέσα σε ένα ως εκ της φύσεώς του άκρως ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα. Οι πιο πάνω προϋποθέσεις απαιτούν, επίσης, μια πολιτειακή ζωή τα μέλη της οποίας δεν αλληθωρίζουν και που δεν είναι ηθικά και κοσμοθεωρητικά σχιζοφρενή. Είναι σχιζοφρενή όταν υπάρχει αναντιστοιχία μεταξύ των ηθικών και κανονιστικών δομών της πολιτειακής ζωής και των κοσμοθεωρητικών τους θεμελίων. Αλληθωρίζουν όταν αντί ακλόνητης προσκόλλησης στα εθνοκρατικά συμφέροντα αναζητούν κάποια μυστήρια ένωση του πλανήτη με το να κηρύττουν διεθνισμούς, κοσμοπολιτισμούς, παγκοσμιοποιήσεις και τα λοιπά, όλα αφέλειες, φαντασιόπληκτες και αναπόδεικτες επιστημονικές τσαρλατανιές και ασυναρτησίες που αντιβαίνουν στην εθνοκρατική υπόσταση αλλά και αντιβαίνουν στην προσπάθεια δημιουργίας προϋποθέσεων σταθερότητας, ασφάλειας, δημοκρατίας και ελευθερίας. Όποτε εκδηλώνονται πνευματικά αλληθωρίσματα καταμαρτυρούν κραυγαλέα πολιτικοπνευματική παράκρουση και στα μικρά κράτη εξ ορισμού υπηρετούν τις μεταμφιεσμένες ηγεμονικές αξιώσεις κάθε ιστορικής συγκυρίας. Επειδή τα τρία επίπεδα ανάλυσης, ο άνθρωπος, το κράτος και η διεθνής πολιτική συμπλέκονται όσο ποτέ άλλοτε στην ιστορία ενώ ταυτόχρονα λόγω κυριαρχικού κατακερματισμού το κράτος καθίσταται ολοένα και περισσότερο το μέσο συναλλαγών, ανταγωνιστικότητας, ευημερίας, ασφάλειας και επιβίωσης, η πολιτική θεωρία του διεθνούς συστήματος είναι σημαντική αλλά και δίκοπο μαχαίρι. Εάν οι τσαρλατάνοι πολιτικοί επιστήμονες και οι πολίτες είναι μύωπες βυθιζόμαστε εάν οι ορθολογιστικά σκεπτόμενοι κυριαρχούν θα διαθέτουμε καλό καράβι η Οδύσσεια του ταξιδιού προς μια ίσως ανύπαρκτη Ιθάκη θα μας επιτρέπει να ευημερούμε και να επιβιώνουμε. Τα ίδια ισχύουν για κάθε κράτος και κάθε κοινωνία.
Σημείωση. Ομιλία σε ημερίδα με θέμα, «Εικόνες κρατών, στρατηγικές απολογίας και ρητορική του φόβου: Πρακτικές εφαρμογές της ρητορικής επικοινωνίας στο σύγχρονο διεθνές περιβάλλον» 20.11.2013
Κατ’ αρχάς, υπογραμμίζουμε πως ότι πούμε εφεξής αφορά όλες τις κοινωνίες, όλων των εποχών και όλων ειδών και μεγεθών. Η θεωρία διεθνών σχέσεων είναι βασικά η ιατρική επιστήμη της διεθνούς πολιτικής. Για να είναι ένα κράτος αξιόπιστο απαιτείται οι πολίτες του και οι πολιτικοί του ηγέτες, πρώτον, να γνωρίζουν την φυσιολογία του διεθνούς συστήματος, δεύτερον, να μπορούν να κάνουν διάγνωση των αιτιών πολέμου και τρίτον, να γνωρίζουν τι είδους μέτρα θα πάρουν για να διασφαλίσουν τα εθνικά συμφέροντα, τέταρτον, να είναι ακλόνητοι στην υπεράσπιση της πατρίδας, της ελευθερίας της και της κυριαρχίας που ιστορικά της ανήκει σύμφωνα με την διεθνή νομιμότητα. Στην ιατρική η φυσιολογία ως γνωστό μελετά την λειτουργία των οργανικών συστημάτων του ανθρωπίνου σώματος, συνολικά την σύνθεση και λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού και επιμέρους ιδιότητες όπως τα κύτταρα που ρέουν μέσα στο αίμα και τον κρατούν ζωντανό και υγιή ή προκαλούν τον θάνατό του. Κάθε μονάδα ή ομάδα ανθρώπινης ζωής είναι ένα σύνολο δομών, υποδομών και επί μέρους στοιχείων. Στον ανθρώπινο οργανισμό τα κύτταρα, για παράδειγμα, εμφανίζουν ιδιομορφίες και ιδιαιτερότητες που επηρεάζουν τις λειτουργίες του σώματος. Καμιά ανθρώπινη οντότητα δεν είναι όμοια με κάποια άλλη. Όλες ανεξαιρέτως ως μοναδιαίες ανθρώπινες οντότητες ή ως συλλογικές οντότητες όπως μια κοινωνική οντότητα διακρίνονται από ετερότητα. Είναι μοναδικές, ανεπανάληπτης ετερότητας, ιδιομορφίας και ζωντανά περιεκτικές. Εξίσωση και εξομοίωση των ανθρωπίνων οντοτήτων είναι παντελώς ανέφικτο να συντελεστεί και αυτό είναι το μέγα ζήτημα της κοινωνικοπολιτικής συγκρότησης και συγκράτησης. Ιστορικά πάντως, όποτε επιχειρήθηκεαποδείχθηκε εγκληματική και τερατώδης προκαλώντας εκατόμβες. Η αξιοπιστία λοιπόν ενός εθνοκράτους αρχίζει και τελειώνει από την βαθιά κατανόηση των μελών του ότι υπάρχουν, ζουν και λειτουργούν μέσα σε ένα κόσμο βαθύτατα διαφοροποιημένο σε εθνοκρατικές οντότητες. Μάλιστα, όχι μόνο αυτό: Αυτές οι οντότητες είναι ζωντανές προικισμένες με πολυτάλαντο πνεύμα, συχνά ταραχοποιό, ρευστό, ευμετάβλητο και αστάθμητο. Η πολιτική θεωρία του κράτους και της διεθνούς πολιτικής, εν τούτοις, καλείται να σταθεροποιήσει τυπολογία συμπεριφορών συναρτημένη με αυτή την ζωντανή και βαθιά ανθρώπινη ατομική και συλλογική ετερότητα. Αυτό είναι μια πτυχή. Η άλλη είναι να θεωρείται δεδομένο, θέσφατο και έσχατο ότι έχουμε δικαίωμα επιβίωσης και ελεύθερης ύπαρξης. Το ότι τα μέλη, μιας κοινωνικής οντότητας, για κάποιο μυστήριο, βαθύτατο και αδιερεύνητο λόγο συνυπάρχουν, συγκροτούν Κοινωνικό και Πολιτικό γεγονός είναι ένα μεγάλο θαύμα το οποίο δεν μπορεί, εάν θέλουν να είναι βιώσιμοι και ανταγωνιστικοί σε ένα εξαιρετικά ανταγωνιστικό κόσμο, τα μέλη μιας κοινωνίας να μην θεωρούν την οικεία πολιτεία ως το πολυτιμότερο αγαθό που τους επιτρέπει με ασφάλεια και ελευθερία να διεξάγουν ένα συλλογικό κατ’ αλήθειαν βίο. Η ιατρική της διεθνούς πολιτικής, λοιπόν, ενώ δεν εισέρχεται στην φυσιολογία του σώματος επιχειρεί να περιγράψει και τυποποιήσει τις σύνθετες ατομικές και συλλογικές ανθρώπινες ετερότητες. Παρανθετικά έχω να μαρτυρήσω το εξής στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου του Manchester όπου έτυχε να βρεθώ φοιτητής σε ένα άλλο Τμήμα: Την πρώτη μέρα περνούσαν μέσα από τον θάλαμο νεκροψιών όπου βρίσκονταν διάσπαρτα έντερα, μυαλά, κομμένα κεφάλια και άλλα μέλη του σώματος και όποιος λιποθυμούσε έφευγε. Ακόμη πιο πολύ σκληρή είναι η διεθνής πολιτική και η κατανόηση της ιατρικής επιστήμης της διεθνούς πολιτικής απαιτεί ακόμη πιο σκληρά νεύρα, ψυχική αντοχή, πνευματική δύναμη και αταλάντευτη επιστημολογική απόφαση ότι μόνο η αλήθεια μας ενδιαφέρει όσο δυσάρεστη και εάν είναι. Τρεις δεκαετίες στο πεδίο της πολιτικής επιστήμης του διεθνούς συστήματος και επειδή ακούω κάθε είδους ασυναρτησία που φρίττω, διερωτήθηκα κατά πόσο τον υποψήφιο διεθνολόγο για να ξέρει τι λέει θα πρέπει την πρώτη μέρα να τον βάλουν σε ένα αεροπλάνο. Να τον ρωτήσουν, σε ποιο πόλεμο από τους πολλούς που λαμβάνουν χώρα κάθε μέρα σήμερα όπως και επί πολλές χιλιετίες, θέλεις να δοκιμάσεις τα νεύρα σου. Το τι λέει ένας διεθνολόγος για τον Πόλεμο, έγραψε ο Martin Wight, μαρτυρεί και τις ποιοτικές του βαθμίδες ως επιστήμονας. Εάν καταγράψουμε τι πολλοί γράφανε μετά το 1990 στην Ελλάδα, η βαθμολόγηση θα σώρευε πολλά μηδενικά. Η πολιτική θεωρία του κράτους και η προέκτασή τους του διεθνούς συστήματος, λοιπόν, απαιτεί να λέει την αλήθεια για την ανθρώπινη κατάσταση όπως κάθε καλός γιατρός κάνει διάγνωση των αιτίων όταν ένας άνθρωπος ασθενεί η υγιαίνει. Αμφότερα έχουν αίτια. Σωστά ο Πάλμεστον έγραψε: Ευχαριστούμε τον Μακιαβέλι που δεν μας είπε τι θέλουμε να ακούμε αλλά τι πρέπει να ξέρουμε. Το μέγιστο πρόβλημα ιατρικής διεθνούς πολιτικής είναι το εξής: Πολύ περισσότεροι τσαρλατάνοι απ’ ότι στην ιατρική του σώματος και επιπλέον εκατομμύρια συνειδητοί ή ανεπίγνωστοι προπαγανδιστές, ενώ οι φαντασιόπληκτοι δεν λείπουν. Πολίτες και ηγέτες πρέπει λίγο πολύ να αντιλαμβάνονται επαρκώς την διεθνή πολιτική. Όσοι τσαρλατάνοι υπάρχουν τόσο περισσότερο ασθενεί ένα κράτος, και το αντίστροφο, χωρίς και αυτό να είναι σίγουρο. Η αξιοπιστία μας, φαίνεται, δεν κρύβεται, από τι λέμε ως πολίτες και ως ηγέτες. Κατά πρώτον λοιπόν Θουκυδίδης, ως το Υπόδειγμα της φυσιολογίας και των αιτιών πολέμου και ως προεκτάσεις αξιωματικές των θεραπειών. Θουκιδύδης: Διάλογος Μηλίων-Αθηναίων (εδ. 89-116) (εδάφιο.89). Αθηναίοι: α) υπαινίσσονται πως δίκαια έχουν την ηγεμονία β) υποδεικνύουν το γεγονός πως κάθε πλευρά έχει την δική της αντίληψη περί δικαίου-δικαιοσύνης και γ) ρητά προειδοποιούν τους Μήλιους πως «όταν υπάρχη ίση δύναμη για την επιβολή του, κι ότι, όταν αυτό δεν συμβαίνη, οι δυνατοί κάνουν όσα τους επιτρέπει η δύναμή τους κι οι αδύναμοι υποχωρούν κι αποδέχονται». (Εδάφιο 97). Αθηναίοι: «λόγια που να στηρίζονται στο δίκαιο δεν λείπουν από κανένα. … όσοι (όμως) διατηρούν την ελευθερία τους το χρωστούν στη δύναμή τους». (εδάφιο 103). Αθηναίοι: «Η ελπίδα, παρηγοριά την ώρα του κινδύνου, όσους την έχουν από περίσσια δύναμη κι αν τους βλάψει δεν τους καταστρέφει όσοι όμως, στηριγμένοι πάνω της, τα παίζουν όλα για όλα (γιατί απ’ τη φύση της είναι σπάταλη), μονάχα όταν αποτύχουν την γνωρίζουν». Κατάληξη: (εδάφιο 114). «άρχισαν αμέσως τις εχθροπραξίες, κι αφού μοίρασαν τη δουλειά στα στρατιωτικά τμήματα της κάθε πόλης έζωσαν κυκλικά με τείχος τους Μηλίους … έγινε μάλιστα και κάποια προδοσία ανάμεσα στους Μηλίους … (οι Αθηναίοι) σκότωσαν όσους Μηλίους ενήλικούς έπιασαν, κι έκαμαν δούλους τα παιδιά και τις γυναίκες. Το νησί το αποικίσανε οι ίδιοι στέλνοντας αργότερα πεντακόσιους αποίκους». Και ερχόμαστε τώρα στον εξ αντικειμένου νούμερο 1 σύγχρονο διεθνολόγο ο οποίος με καθαρότητα αποκρυστάλλωσε την θέση πως όποιος θέλει να επιβιώσει εξισορροπεί αυτούς που τον απειλούν και όποιος θέλει να αποβιώσει υπνώττει λησμονώντας ότι η ισχύς στην διεθνή πολιτική είναι εξ ορισμού αθέσμιστη. Δέκα θεμελιώδεις αρχές απόρροια της ανάλυσης του KennethWaltz Από τον πρόλογο του Αθ. Πλατιά στην εισαγωγή του έργου του K. Waltz Θεωρία διεθνούς πολιτικής (Εκδόσεις Ποιότητα 2010), σ. 10-12. 1. Η απουσία ρυθμιστικής εξουσίας στο διεθνές σύστημα παίζει καθοριστικό ρόλο στη συμπεριφορά των κρατών και στη σταθερότητα ή στην αστάθεια του διεθνούς συστήματος (άναρχο διεθνές σύστημα). 2. Καθώς απουσιάζει η υπερκρατική εξουσία, η οποία θα μπορούσε να ρυθμίζει τον ανταγωνισμό, οι σχέσεις των κρατών είναι κατά βάση ανταγωνιστικές και πολλές φορές συγκρουσιακές (ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα). 3. Τα κράτη σε ένα τέτοιο ανταγωνιστικό σύστημα πρέπει από μόνα τους να μεριμνήσουν για την ασφάλειά τους (αρχή της αυτοβοήθειας). 4. Τα κράτη στο άναρχο διεθνές σύστημα αναγκάζονται να λάβουν μέτρα, για να αυξήσουν την ασφάλειά τους. Τα μέτρα αυτά όμως μειώνουν την ασφάλεια των άλλων. Αυτό ανατροφοδοτεί την ανασφάλεια και τον ανταγωνισμό. Αυτό είναι το γνωστό «δίλημμα ασφάλειας». 5. Τα κράτη είναι οι βασικοί δρώντες στο διεθνές σύστημα άρα και η βασική μονάδα ανάλυσης των διεθνών σχέσεων (κρατικοκεντρικό διεθνές σύστημα). [οι διεθνικοί δρώντες είναι εγαλειακού χαρακτήρα μέσα στην στρατηγική των κρατών και οι διεθνείς θεσμοί εξ ορισμού και αναπόδραστα (λόγω υψηλών αρχών διεθνούς δικαίου, είναι εξαρτημένες μεταβλητές των κρατών και μάλιστα των ισχυρών)] 6. Τα κράτη επειδή είναι «ευαίσθητα στο κόστος» έχουν κάθε λόγο να συμπεριφέρονται ορθολογικά. Τα λάθη τιμωρούνται (αρχή του ορθολογισμού). 7. Κυρίαρχος στόχος του κράτους είναι η κατοχύρωση της ασφάλειάς του, δηλαδή η επιβίωση, η διατήρηση της εδαφικής κυριαρχίας και της εθνικής ανεξαρτησίας/αυτονομίας (βασικό εθνικό συμφέρον). 8. Τα κράτη επιδιώκουν να αποκτήσουν «ισχύ», η οποία είναι το κύριο «νόμισμα» στη διεθνή πολιτική (επιδίωξη ισχύος). 9. Σε ένα ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα τα κράτη έχουν κίνητρο να εξισορροπήσουν τους αντιπάλους τους (στρατηγική εξισορρόπησης), για να αυξήσουν την ασφάλειά τους. 10. Οι μεμονωμένες προσπάθειες που καταβάλλουν τα κράτη να εξισορροπήσουν τους αντιπάλους τους, συμβάλλουν στη δημιουργία ενός αυτορυθμιζόμενου συστήματος ισορροπίας δυνάμεων που με τη σειρά του δύναται να συμβάλλει στη διατήρηση της ειρήνης (αρχή της ισορροπίας ισχύος). Τι πρέπει να αναμένεις; (εάν αναμένεις τα πιο κάτω είναι σαν να περπατάς μέσα σε ναρκοπέδιο και να μην το ξέρεις) ÞΔιεθνής τάξη πραγμάτων ÞΗγεμονισμός ÞΑνταγωνισμός ÞΑυτοβοήθεια ÞΔύο μέτρα και δύο σταθμά ÞΙδιοτελής ορισμός των εθνικών συμφερόντων ÞΣυνθήκες ερμηνεύονται με πολιτικά κριτήρια ÞΠοντιοπιλατισμός Þχρήση βίας ή απειλή χρήσης βίας ÞΔιεθνείς οργανισμοί όργανο του ισχυρότερου ή πιο επιστημονικά εξαρτημένη μεταβλητή των κρατών και της ισχύος «Η ηθική είναι προϊόν πολιτικής», δεν υπάρχει διεθνής κοινωνία και κατά συνέπεια η δικαιοσύνη σε όλο το φάσμα της ζωής μπορεί να οριστεί μόνο ενδοκρατικά. : Μερικά εκατομμύρια έλληνες σήμερα θύματα ενός ανελέητου ανταγωνισμού στον πιο ρυθμισμένο χώρο, την ΕΕ, περιμένουν την δικαιοσύνη τους αλλά από πουθενά δεν έρχεται. Άδικα θα περιμένουν. Θουκυδίδης: Όσοι είναι ελεύθεροι το χρωστούν στην δύναμή τους και η ελπίδα είναι σπάταλη όταν στηρίζεται σε λάθος ανάλυση και ψευδαισθήσεις. Όταν πλέον κτίστηκαν βουνά ψευδαισθήσεων, οι πολίτες της Ελλάδας αλλά και άλλων κρατών της ΕΕ βλέπουν μόνο θηριώδεις τεχνοκράτες. Οι τσαρλατάνοι, είτε κινούνται στο πεδίο της πολιτικής είτε της επιστήμης τους έριξαν στον λάκκο των λεόντων και το περίεργο είναι ότι ανερυθρίαστα συνεχίζουν να φλυαρούν. Η τσαρλατανιά στην ιατρική οδηγεί σε αναπηρία και θανάτωση μερικών ατόμων. Η τσαρλατανιά στην ιατρική της διεθνούς πολιτικής οδηγεί εκατομμύρια και σε εκατόμβες. ÞΑποφασιστικός και προσδιοριστικός παράγοντας βιωσιμότητας ενός κράτους είναι η κρατική ισχύς, η θέση, ο ρόλος ενός κράτους. Επίσης η θεωρία του κράτους για τον κόσμο ή άλλως πως η εθνική στρατηγική που πρέπει να στηρίζεται σε ακλόνητες κοσμοθεωρητικές παραδοχές. Οι κοινωνίες που είναι βιώσιμες είναι εκείνες στις οποίες μιας κρίσιμη και συντριπτικά κυρίαρχη μάζα μελών τους προσκολλώνται ανένδοτα και ακλόνητα στις εξής θεμελιώδεις παραδοχές που είναι σύμφυτες με τον πολιτικό πολιτισμό, δηλαδή την Κοινωνική και Πολιτική συγκρότηση των ανθρώπων: Το εθνοκράτος μας είναι η πατρίδα μας Το εθνοκράτος μας είναι η συλλογική μας Ελευθερία Το εθνοκράτος μας είναι η ευημερία μας Το εθνοκράτος μας άμα είναι ελεύθερο μπορούμε να παλέψουμε για δημοκρατία και πολιτική ελευθερία Το εθνοκράτος μας είναι το σώμα μας, η ευημερία του και η ισχύς του το αίμα μας και η ασφάλειά του η επιβίωσή μας. Το εθνοκράτος μας για να επιβιώνει πρέπει να είναι επαρκώς ισχυρό Τι ζιζάνιο του μυαλού μπορεί να αμφισβητήσει αυτές τις επί χιλιετίες καθημερινά επιβεβαιωμένες αλήθειες. Πως μπορεί ένα κράτος είναι αξιόπιστο στην διεθνή πολιτική εάν οι πολίτες του και η διακυβέρνησή του εμφανίζονται να λικνίζονται γύρω από θέσφατα επιβίωσης. Πόσο αξιόπιστος μπορεί να λειτουργήσει ως μέλος του διεθνούς συστήματος όταν δεν είναι ισχυρός κα ανταγωνιστικός. Τα άλλα κράτη εάν υπάρχει έλλειμμα αποφασιστικότητας αυτοσυντήρησης σε πατούν, σε λιώνουν ή και σε σκοτώνουν χωρίς την παραμικρή αναστολή γιατί μόνο για την δική τους πατρίδα νοιάζονται. Εάν υπάρχει έλλειμμα στήριξης του οικείου εθνοκράτους τα άλλα κράτη σε αναλώσιμο και υποψήφιο για σφαγή, λεηλασία και διανομή. Ρωτήστε σήμερα πολλούς έλληνες πολίτες και άλλους πολίτες κρατών του νότου της ΕΕ, και θα το επιβεβαιώσουν ακαριαία. Σήμερα η ηθική αυτουργία του ξενοκρατικού τεχνοκρατικού φασισμού και των οικονομικών γενοκτονιών, έχει ονοματεπώνυμο: Είναι οι τσαρλατανιές της πολιτικής επιστήμης του διεθνούς συστήματος και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Αφού λοιπόν ο ιατρός της διεθνούς πολιτικής γνωρίζει την φυσιολογία αυτής της δομής, καλά κάνει να προχωρεί σε άμεση διάγνωση των αιτίων των προβλημάτων του διεθνούς συστήματος: ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΠΟΛΕΜΟΥ ΩΣ ΠΑΡΕΜΒΑΛΛΟΜΕΝΕΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ-ΕΙΡΗΝΗΣ Þ Εφαρμογή των αρχών του διεθνούς δικαίου και τήρηση της διεθνούς νομιμότητας Þ Û 1. Άνιση ανάπτυξη σ’ όλες τις πιιθανές εκδοχές: οικονομικές, στρατιωτικές, ιδεολογικές, εδαφικές, πλουτοπαραγωγικές, τεχνολογικές, διακρατικές, διαπεριφερειακές. 2. Άνιση κατανομή ισχύος σε συνδυασμό με άνιση ανάπτυξη προκαλούν ηγεμονικές αξιώσεις, ηγεμονικούς ανταγωνισμούς, αξιώσεις παράνομων διεθνών αλλαγών, διλήμματα ασφαλείας, πόλεμο. 3. «Κατάλοιπα» διενέξεων της φάσης του εθνικού-κρατικού γίγνεσθαι. 4. Επαναστατικές αξιώσεις: Εξομοιωτικοί διεθνισμοί, κοσμοπολιτισμοί, ηγεμονισμοί που αντιβαίνουν στο οντολογικά θεμελιωμένο (στις αξιώσεις συλλογικής ελευθερίας) καθεστώς των διεθνών σχέσεων και που προκαλούν διακρατικό ανορθολογισμό 6. Αναθεωρητικές συμπεριφορές: μη αποδοχή προσφυγής στους αρμόδιους διεθνείς θεσμούς για την ερμηνεία των Συνθηκών εάν και όταν εκατέρωθεν υπάρχει αξίωση διεθνών αλλαγών. 7. Ανεξέλεγκτα διεθνικά φαινόμενα: τρομοκρατία, αναρχικές-ανατρεπτικές ιδέες, λαθρομετανάστες, εγκληματίες, ΜΚΟ, κ.ά. Ü Ειρήνη και σταθερότητα, αποτελεσματικοί διεθνείς θεσμοί διακρατικής τάξης και εφαρμογή των διεθνών συμβατικών δεσμεύσεων περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην εσωτερική δικαιοταξία Ü Πηγή: Π. Ήφαιστος, Οι διεθνείς σχέσεις ως αντικείμενο επιστημονικής μελέτης στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Διαδρομή, αντικείμενο, περιεχόμενο και γνωσιολογικό υπόβαθρο (Εκδ. Ποιότητα, Αθήνα 2004) σ. 114. ΜΕΡΙΚΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ (Σύνθετοι και ρευστοί. Ανά πάσα στιγμή μπορεί να αλλάξουν λόγω κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων σ’ ένα κράτος, λόγω συμμαχιών, λόγω επέμβασης ή για τυχαίους λόγους) Þποιοτική και ποσοτική επάρκεια πολεμικών μέσων Þαξιόμαχη στρατιωτική ηγεσία Þεπεξεργασμένα επιτελικά σχέδια Þυποστηρικτική οικονομική υποδομή Þυποστηρικτικό εθνικό φρόνημα Þικανή και αξιόπιστη πολιτική ηγεσία Þσταθερότητα στόχων και προσεγγίσεων ανεξάρτητα πολιτικών διακυμάνσεων Þπλήρης συνεργασία πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας Þυποστηρικτικές κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις Þετοιμότητα / αποφασιστικότητα προάσπισης εθνικού συμφέροντος Þαποτελεσματικές συμμαχίες Þποιότητα διπλωματίας Þαποτρεπτική φήμη και αξιοπιστία της χώρας Þ Ικανότητα βέλτιστου συνδυασμού αυτών των και άλλων συντελεστών ισχύος Θέσφατα στρατηγικής σε ένα ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα 1. Θέση: Όσο πιο ψηλά στην ιεραρχία ισχύος Στρατιωτική Οικονομική Διπλωματική Πολιτισμική 2. Ρόλος: Ενεργός και δραστήριος Αλλά: εξεζητημένα συναρτημένος με τα εθνικά συμφέροντα συναρτημένος με αποτρεπτική στρατηγική συναρτημένος με οικονομικό σχεδιασμό για αγορές, συνεργασίες, προμήθειες πρώτων υλών 3. Αυτοτέλεια-αυτονομία: κόκκινη γραμμή εθνικής επιβίωσης κόκκινη γραμμή οικονομικής και αν χρειαστεί αμυντικής επάρκειας για πολύμηνη υπεράσπιση της εθνικής ανεξαρτησίας κόκκινη γραμμή πόρων διαφύλαξης της κοινωνικής συνοχή ΒΕΛΤΙΩΝΕΤΑΙ Η ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ …. Þπαραστάσεις ικανότητας να αμυνθούμε κατά απειλών Þερείσματα στην περιφέρειά μας Þικανότητα επηρεασμού της κατανομής ισχύος και συμφερόντων στην περιφέρειά μας Þικανότητα διπλωματικού κόστους Þικανότητα ψυχολογικού κόστους Þμυστικές υπηρεσίες, γνώση αντιπάλου Þγνώση των τρωτοτήτων του αντιπάλου Αρνηση νομιμοποίησης αναθεωρητικών αξιώσεων και τετελεσμένων ΈΣΧΑΤΕΣ-ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ - -Κάθε κράτος θεωρεί απαραβίαστη την εθνική του κυριαρχία - -Δεν εκχωρείται κυριαρχία παρά μόνο μετά από ένα αποτυχημένο επιθετικό πόλεμο - -Κάθε πολίτης κάθε κράτους υποχρεωμένος (ηθικά και νομικά) να επιδείξει αυθυπέρβαση και αυτοθυσία αν κινδυνεύσει η κρατική κυριαρχία της πατρίδας του. - -Υποχρέωση η στήριξη εθνικών συμφερόντων (δίλημμα μόνο αν τίθεται θέμα επεκτατικού, επιθετικού, σοβινιστικού πολέμου). Κοντολογίς, ένα κράτος για να είναι βιώσιμο και αξιόπιστο απαιτείται οι πολίτες να εμφορούνται με κοσμοθεωρητικές ουσίες και νοήματα που υποστασιοποιούνται με σύνθετο και πολυσήμαντο τρόπο στα πλαίσια της εθνοκρατικά ανεξάρτητης πολιτειακής ζωής. Το αίμα και η δύναμη κάθε κοινωνίας είναι οι πολιτικές της παραδόσεις: Τις λατρεύεις, τις ερωτεύεσαι, τις καλλιεργείς, τις αναπτύσσεις, με αυτές τροφοδοτείς τις ηθικές παραδοχές και τις κανονιστικές δομές, είσαι φορέας τους όπου και να πας και με αυτές αισθάνεσαι ήρεμος και φιλειρηνικός και με αυτές επιτυγχάνεται όσμωση και αλληλοεμπλουτισμός μεταξύ εθνών και πολιτισμών. Διαβάστε την αποκορύφωση του Πολιτικού Πολιτισμού, τον Ρήγα Βελεστινλής. Όλων των εθνών οι πολιτικές παραδόσεις είναι για αυτούς καλές, υπάρχουν μόνο καλές πολιτικές παραδόσεις. Μόνο εθνοκράτη ανθρωπολογικά ζωντανά, δυναμικά και στρατηγικά προσανατολισμένα μπορούν να έχουν εθνικούς σκοπούς και έσχατα εθνικά συμφέροντα και να συγκροτούν στρατηγικές εκπλήρωσης αυτών των σκοπών, συνάμα και να λειτουργούν ορθολογιστικά στο στρατηγικό πεδίο. Για να το επιτύχουν πρέπει να υπάρχουν οι προϋποθέσεις συσπείρωσης των πολιτών γύρω από τα εθνικά συμφέροντα και να συνδυάζονται με βέλτιστο τρόπο τα μέσα που διαθέτουν. Όποια κράτη στερούνται αυτών προϋποθέσεων παραπαίουν ή και αποθνήσκουν. Υπέρτατο και έσχατο εθνικό συμφέρον όλων των εθνοκρατών είναι η εθνική επιβίωση μέσα σε ένα ως εκ της φύσεώς του άκρως ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα. Οι πιο πάνω προϋποθέσεις απαιτούν, επίσης, μια πολιτειακή ζωή τα μέλη της οποίας δεν αλληθωρίζουν και που δεν είναι ηθικά και κοσμοθεωρητικά σχιζοφρενή. Είναι σχιζοφρενή όταν υπάρχει αναντιστοιχία μεταξύ των ηθικών και κανονιστικών δομών της πολιτειακής ζωής και των κοσμοθεωρητικών τους θεμελίων. Αλληθωρίζουν όταν αντί ακλόνητης προσκόλλησης στα εθνοκρατικά συμφέροντα αναζητούν κάποια μυστήρια ένωση του πλανήτη με το να κηρύττουν διεθνισμούς, κοσμοπολιτισμούς, παγκοσμιοποιήσεις και τα λοιπά, όλα αφέλειες, φαντασιόπληκτες και αναπόδεικτες επιστημονικές τσαρλατανιές και ασυναρτησίες που αντιβαίνουν στην εθνοκρατική υπόσταση αλλά και αντιβαίνουν στην προσπάθεια δημιουργίας προϋποθέσεων σταθερότητας, ασφάλειας, δημοκρατίας και ελευθερίας. Όποτε εκδηλώνονται πνευματικά αλληθωρίσματα καταμαρτυρούν κραυγαλέα πολιτικοπνευματική παράκρουση και στα μικρά κράτη εξ ορισμού υπηρετούν τις μεταμφιεσμένες ηγεμονικές αξιώσεις κάθε ιστορικής συγκυρίας. Επειδή τα τρία επίπεδα ανάλυσης, ο άνθρωπος, το κράτος και η διεθνής πολιτική συμπλέκονται όσο ποτέ άλλοτε στην ιστορία ενώ ταυτόχρονα λόγω κυριαρχικού κατακερματισμού το κράτος καθίσταται ολοένα και περισσότερο το μέσο συναλλαγών, ανταγωνιστικότητας, ευημερίας, ασφάλειας και επιβίωσης, η πολιτική θεωρία του διεθνούς συστήματος είναι σημαντική αλλά και δίκοπο μαχαίρι. Εάν οι τσαρλατάνοι πολιτικοί επιστήμονες και οι πολίτες είναι μύωπες βυθιζόμαστε εάν οι ορθολογιστικά σκεπτόμενοι κυριαρχούν θα διαθέτουμε καλό καράβι η Οδύσσεια του ταξιδιού προς μια ίσως ανύπαρκτη Ιθάκη θα μας επιτρέπει να ευημερούμε και να επιβιώνουμε. Τα ίδια ισχύουν για κάθε κράτος και κάθε κοινωνία.
Σημείωση. Ομιλία σε ημερίδα με θέμα, «Εικόνες κρατών, στρατηγικές απολογίας και ρητορική του φόβου: Πρακτικές εφαρμογές της ρητορικής επικοινωνίας στο σύγχρονο διεθνές περιβάλλον» 20.11.2013
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου