Εξουσία: Η τροτέζα που καταδυναστεύει το γένος των ανθρώπων

Ο πολίτης Π.Λ.Παπαγαρυφάλλου
Πρόεδρος της Επιτροπής Ενημερώσεεως Εθνικών Θεμάτων

Δεν το λέει ο γράφων. Το έγραψε η "Παλαιά Διαθήκη" εδώ και 3500 χρόνια. Το είπε δια χειλέων του "Εκκλησιαστή": "Ο άνθρωπος εξουσιάζει άνθρωπον προς βλάβην αυτού" "Κεφ. 8 εδ. 9).

Πάμε στο λεξικό για να δούμε πως την ορίζει εννοιολογικά: "Εξουσία: Η κρατική αρχή και οι επιμέρους λειτουργίες της: Νομοθετική - Εκτελεστική - Δικαστική" και το παράγωγό της εξουσιάζω =  έχω εξουσία σε πρόσωπα ή πράγματα - κυβερνώ".

Προκαταβολικά πρέπει να σημειώσω ότι η οργανωμένη εξουσία γεννιέται με την πρώτη εμφάνιση του κράτους, το οποίο έκανε την οργανωμένη εμφάνισή του με τη γέννηση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας το 508 π.Χ.με την περίφημη διοικητική μεταρρύθμιση του Κλεισθένη του Αθηναίου, στο δημοτικό σύστημα της Αττικής (βλ. Π.Παπαγαρυφάλλου: "Αρχαία και Σύγχρονη Δημοκρατία", εκδ "Πελασγός" - Ι. Γιαννάκενας, Αθήνα 2007).

Τότε, κάνει την εμφάνιση, ως εκφραστής της κρατικής δύναμης, και ο φρουρός-αστυνόμος και αρχίζει η λειτουργία των φυλακών, των δικαστηρίων και των απανθρώπων σωφρονιστηρίων.

Το κώνειο, που οι Αθηναίοι δικαστές καταδίκασαν το Σωκράτη να το πάρει, υπήρξε η αφετηρία της κρατικής δύναμης, η εμφάνιση της εξουσίας, η οποία συμπορεύεται με την καταπίεση και την αδικία.

Για τούτη την τελευταία, διαβάζουμε και τα εξής στην εισαγωγή της "Απολογίας Σωκράτους" του Πλάτωνος (από τις εκδ. "Χατζόπουλου" - "Κάκτος", Αθήνα 1991, σελ. 15): "Μία από τις μελανότερες σελίδες της ιστορίας της αθηναϊκής δημοκρατίας υπήρξε χωρίς αμφιβολία η θανατική καταδίκη του Σωκράτη το 399 π.Χ.".

Αυτή η "μελανότερη" σελίδα της καταδίκης και του φόνου του φιλόσοφου γίνεται κατάμαυρη, αν ληφθεί υπ' όψιν το ιστορικό γεγονός ότι η παγκοσμίου εμβελείας και διαχρονικότητας σκέψη του"αποτελεί τον πιο κατάλληλο πρεσβευτή του ελληνικού πνεύματος και του ελληνικού πολιτισμού για οποιαδήποτε χώρα του κόσμου που επιδιώκει να εξέλθη από την αφάνεια και ασημότητα και να εισέλθη στο προσκήνιο της ιστορίας και του πολιτισμού", όπως κατέγραψαν τα συμπεράσματα του "Δεύτερου Διεθνούς Συνεδρίου Ελληνικής Φιλοσοφίας" (Πυθαγόρειο της Σάμου, Αύγουστος 1990, με θέμα: "Η φιλοσοφία του Σωκράτη". Εκδόθηκε από τον καθηγητή Κ. Βουδούρη, Αθήνα 1992).

Πέρασαν 2500 χρόνια και ο αδίκως θανατωθείς φιλόσοφος εξακολουθεί να απασχολεί ζωηρά το παγκόσμιο ενδιαφέρον.

Το γεγονός της θανατικής καταδίκης του φιλοσόφου, αποκτά ακόμη πιο μεγάλο ηθικό και πολιτικό ενδιαφέρον, αφού ήταν αυτός ο ίδιος, που δίδασκε ότι "έργο του κυβερνώντος είναι να διατάσσει και του κυβερνόμενου να υπακούει" (βλ. την έξοχη πραγματεία του ελληνιστή I.F.Stone: "Η Δίκη του Σωκράτη", εκδ. "Λιβάνη", Αθήνα, χ.χ., σελ. 37).

Όταν, λοιπόν, η εξουσία μπορεί με τόση άνεση να θανατώνει ένα Σωκράτη, είναι πολύ εύκολο να υποθέσουμε τι μπορούσε να κάνει για έναν απλό πολίτη.

Τέσσερις αιώνες αργότερα, η άδικη εξουσία σταύρωσε το Χριστό.

Ο Stone, παραλληλίζοντας τους δύο θανάτους γράφει: "Ο Σωκράτης χρειαζόταν το κώνειο, όπως ο Χριστός χρειαζόταν τη σταύρωση για να ολοκληρώσει μία αποστολή. Η αποστολή άφησε μία κηλίδα στη δημοκρατία για πάντα, κι' αυτό ήταν το τραγικό έγκλημα της Αθήνας" (βλ. όπ. π. σελ. 355).

Πρόκειται για ένα έγκλημα της εξουσίας, της κρατικής βίας, την οποία αμφισβητούσε ο φιλόσοφος παρά τη διακήρυξη του δόγματός του "πείσε ή υπάκουσε".

Στο πιο πάνω συνέδριο, δύο ξένοι εισηγητές, παραθέτουν τούτη την ερμηνεία ενός συναδέλφου τους, του R. Kraut από το έργο του: "Ο Σωκράτης και το κράτος": "Ο Kraut τάσσεται με αυτούς που πιστεύουν ότι το "πείσε" της σωκρατικής φιλοσοφίας αφήνει χώρο για την απειθαρχία του πολίτη. Για μια σωστή ερμηνεία λέγει ο Kraut, η σωκρατική δοξασία επιτρέπει σε κάποιον να επιχειρηματολογήσει ενάντια στο νόμο και έπειτα, αν αυτός δεν καταφέρει να πείσει την πολιτεία να ανακαλέσει τις εντολές της, τότε αυτός μπορεί λογικά να απειθαρχήσει" (βλ. Κ. Βουδούρη, όπ. π. σελ. 25).

Όπως, λοιπόν, βλέπουμε και από αυτή την σωκρατική φιλοσοφία και την πολιτική ηθική, απορρέει το δικαίωμα της απειθαρχίας, δηλαδή της αντιστάσεως κατά της κρατικής εξουσίας και πολύ περισσότερο όταν αυτή είναι προδήλως άδικη και παράνομη, όπως συμβαίνει πολλάκις ανά την υφήλιο και πρωτίστως εν Ελλάδι.

'Ετσι η ανθρωπότητα, από το δεσμωτήριο του Σωκράτους και τα βασανιστήρια του Χριστού με τα καρφιά, περνά στο "ανώτερο" στάδιο των "επιστημονικών" βασανιστηρίων και στις "οργανωμένες" φυλακές, που περιγράφονται με ανατριχιαστικές εικόνες από τον γνωστό Γάλλο συγγραφέα Μισέλ Φουκώ στο έργο του: "Επιτήρηση και τιμωρία. Η γέννηση της φυλακής" (εκδ. "Ραππα", Αθήνα 1976).

Το πρώτο κεφάλαιο αυτού του έργου αρχίζει έτσι: "Στις 2 Μαρτίου του 1757 ο…. καταδικάστηκε "να ομολογήσει δημόσια τα σφάλματά του μπροστά στην κύρια πύλη της Εκκλησίας των Παρισίων", όπου "θαοδηγούνταν μ' ένα κάρο, γυμνός, μονάχα μ' ένα πουκάμισο, βαστώντας στο χέρι έναν αναμμένο κέρινο δαυλό…. κατόπιν, να οδηγηθεί… στην πλατεία… όπου σ' ένα ικρίωμα που θα στηνόταν εκεί, να βασανιστεί με πυρακτωμένες λαβίδες στους μαστούς, στα χέρια, στους μηρούς, στις κνήμες…" (βλ. όπ. π. σελ. 11).

Θυμίζω στους λάγνους και λάτρεις της εξουσίας τις προπολεμικές "ομολογίες" στη Σοβιετική Ένωση του Στάλιν. Τα βασανιστήρια των Αμερικανών στις φυλακές του Γκουαντάναμο. Τα χιτλερικά στρατόπεδα θανάτου. Τα βασανιστήρια της "δημοκρατικής Μακρονήσου" (βλ. το δίτομο έργο του Νίκου Μάργαρη: "Ιστορία της Μακρονήσου", Αθήνα 1966 και ενδεικτική κρατική τρομοκρατία, στο νομό Λαρίσης, την περίοδο 1945-1948, στο έργο του γράφοντος: "Γιάννης Παπαγαρυφάλου. Θύμα Διπλής Δολοφονίας" εκδ. "Ergo", Αθήνα, 2000).

Εξουσία, λοιπόν, = βία, βασανισμοί, φυλακή και τιμωρία.

Θέτω το πρόβλημα: Για ποια εξουσία; Μπορεί το ανθρώπινο γένος να την κάνει ανθρώπινη;

Πού αρχίζει και πού τελειώνει το δικαίωμα της αντίστασης και ανυπακοής;

Εν κατακλείδι σημειώνω ότι η μαρξική θεωρία οραματίστηκε και υποσχέθηκε την κατάργηση του κράτους, αλλά αυτό έγινε πιο ισχυρό και καταπιεστικό στη Σοβιετική Ένωση (για το ζήτημα αυτό βλ. το έργο μου: "Η Κομμουνιστική Ουτοπία", εκδ. β' "Πελασγός" -  Ι. Γιαννάκενας, Αθήνα 2012, σελ. 239 επ. όπου το κεφάλαιο: "Η μαρξική θεωρία για την κατάργηση του κράτους).