Του Γιάννου Χαραλαμπίδη
Δρος Διεθνών Σχέσεων
Τα αποτελέσματα της τριμερούς, ο μπαμπούλας της έκθεσης, τα ταξικά ομοσπονδιακά μοντέλα, οι αξίες και η αξία του χρήματος
Αφελληνισμός: Στοιχείο βιωσιμότητας λύσης ή τροφή εθνικισμών
Η διαδικασία των τριμερών συναντήσεων θα μπορούσε να είχε θετικά αποτελέσματα εάν υπήρχε κοινή βάση λύσης και εάν η ελληνοκυπριακή πλευρά είχε στρατηγική για δημοκρατική και βιώσιμη διευθέτηση του προβλήματος, ώστε να τη σέβεται η Άγκυρα. Εφόσον η ελληνοκυπριακή πλευρά, από τη μια θέλει λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας και από την άλλη την κατοχύρωση των αρχών και των αξιών της Ε.Ε. και των Ην. Εθνών... με "λογικές" αποκλίσεις, πώς να εξευρεθεί φόρμουλα, όπως ρητορικά τουλάχιστον την καλλιεργούν οι ηγέτες στο λαό; Πώς, δηλαδή, θα γίνει επανένωση… όταν οι Τούρκοι θα συνεχίσουν να κυβερνούν στο βορρά και οι Ελληνοκύπριοι στο νότο;
Τα όσα ανακοινώθηκαν στην τριμερή της Γενεύης την περασμένη Πέμπτη, έχουν τρεις πυλώνες:
Πρώτος, το νέο ραντεβού του Οκτωβρίου συνιστά πλέον ένα ενδιάμεσο χρονοδιάγραμμα συγκλίσεων. Και, ταυτοχρόνως, συνδυάζεται με τον μπαμπούλα της έκθεσης του Γ.Γ., που σημαίνει τον καταλογισμό ακόμη και ευθυνών, παρότι κάτι τέτοιο θα ισοδυναμεί με αδιέξοδο, γεγονός που μπορεί να μεταφραστεί στην εξής λογική:
Τούρκοι και Βρετανοί είναι γνωστό ότι έχουν σχέδιο Β΄ στην ακόλουθη βάση: Η ελληνοκυπριακή πλευρά ή υποκύπτει στις πιέσεις ή της καταλογίζονται ευθύνες και προφανώς κηρύσσεται αδιέξοδο, οπότε τίθεται σε εφαρμογή το σχέδιο Β. Δηλαδή η φόρμουλα αναγνώρισης του ψευδοκράτους μέσω του κανονισμού για το «απευθείας εμπόριο» ή και μέσω της αναγνώρισης, που μπορεί να προκύψει από μουσουλμανικά κράτη. Η εξέλιξη μπορεί να σκοντάψει στο γεγονός ότι θα προκληθεί κρίση εντός της Ε.Ε. σε μια περίοδο, κατά την οποία η Κυπριακή Δημοκρατία θα ασκήσει στο δεύτερο εξάμηνο του 2012 την Προεδρία. Οπότε οι Εταίροι δεν θα ήθελαν να επωμιστούν μια κρίση επί του Κυπριακού. Τους αρκεί η οικονομική. Βεβαίως, υπάρχει και ο κίνδυνος άσκησης πιέσεων να δεχθούμε την όποια λύση, διαφορετικά οι εταίροι θα μας κόψουν την καλημέρα. Ας την κόψουν. Είναι καλύτερα να μας κόψουν την καλημέρα παρά να διαλυθεί το κράτος. Το ορθότερο δε, είναι να υπάρχει σε περίπτωση εκβιασμών και πιέσεων με ή χωρίς αδιέξοδο, σχέδιο Β, δηλαδή εναλλακτική επιλογή δράσης.
Δεύτερο, η ενίσχυση και διεύρυνση του ρόλου των Ην. Εθνών είναι η φυσιολογική εξέλιξη της αδυναμίας των δυο πλευρών να προχωρήσουν. Είναι, ταυτοχρόνως, και επιτυχία της μαξιμαλιστικής στάσης της τουρκικής πλευράς. Διότι, μέσω των όποιων εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ θα κάνουν κουμάντο οι Βρετανοί με τη διατύπωση φιλοτουρκικών «ουδέτερων εισηγήσεων», όπως συνέβη στο θέμα των περιουσιών, όπου εισηγούνται όπως υπάρχει προτεραιότητα στην ανταλλαγή των περιουσιών.Η πρόταση αυτή παραπέμπει στην τουρκική θέση ότι στο βορρά η πλειοψηφία επί του εδάφους και του πληθυσμού θα ανήκει στους Τουρκοκυπρίους και σε όσους εποίκους θα παραμείνουν μετά τη λύση. Ο διευρυμένος ρόλος του ΟΗΕ συνιστά ήδη μια μορφή σιωπηρής επιδιαιτησίας, χωρίς να έχει επί του παρόντος τυπικά αναγκαστικό χαρακτήρα. Ποιος, όμως, αποκλείει και αυτήν την εξέλιξη; Είναι δε, πιο πονηρή η υφιστάμενη φόρμουλα, διότι εάν οι όποιες εισηγήσεις, που βοηθούν την τουρκική πλευρά, γίνουν δεκτές από την Κυβέρνηση, τότε δεν θα εμφανιστούν ως προϊόν επιδιαιτησίας και επιβολής της λύσης, αλλά ως προϊόν συμφωνίας, στο πλαίσιο μιας, κατά τα άλλα, διαδικασίας κυπριακής ιδιοκτησίας.
Τρίτο, η αναφορά από τον Γ.Γ. του ΟΗΕ για συμφωνία των μερών σχετικά με τη σύγκληση διεθνούς διάσκεψης, είναι φυσιολογική εξέλιξη υπό την έννοια ότι δεν συνιστά κάτι νέο. Τώρα υπάρχει συμφωνία Κυρίων. Βεβαίως, η διεθνής διάσκεψη θα μπορεί να γίνει εναλλακτική επιλογή στην περίπτωση, κατά την οποία τον Οκτώβριο δεν θα υπάρχει πρόοδος και θα βρεθεί το Κυπριακό προ του φάσματος ενός αδιεξόδου. Οπότε θα επιβεβαιωθεί ό,τι οι Τούρκοι έλεγαν ότι συμφώνησαν με τον κ. Μπαν τον περασμένο Μάιο στην Κωνσταντινούπολη.
Το πρόβλημα, λοιπόν, δεν είναι οι τριμερείς, το πρόβλημα είναι ότι η λύση, η οποία επιδιώκεται, δεν θα είναι δημοκρατική, δεν θα ανατρέπει τα τετελεσμένα της εισβολής, οπότε πώς θα είναι βιώσιμη. Έχει, όμως, ακόμη ένα στοιχείο αυτή η φόρμουλα λύσης: Ο αφελληνισμός της Κύπρου έχει επινοηθεί ως στοιχείο βιωσιμότητας της λύσης της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας στη λογική του ότι θα πρέπει η ελληνική εθνική ταυτότητα να μπει στο ράφι και σταδιακά να ξεχαστεί, διότι συνιστά εθνικισμό και σημείο τριβής.Ακόμη και αν η ελληνοκυπριακή πλευρά, μέσω κυρίως του ΑΚΕΛ, αλλά και μιας "νεόπλουτης δεξιάς", που πιστεύει μόνο στην αξία του χρήματος, υποταχθούν στη βρετανική αυτή ιδεολογική επινόηση, ποιος πιστεύει ότι το ίδιο θα συμβεί με την τουρκική; Υπάρχει, όμως, ένα θεμελιακό ιστορικό ζήτημα, το οποίο προκύπτει από τα προηγούμενα πολυεθνικά ταξικά ομοσπονδιακά μοντέλα, στα οποία πίστεψε και πιστεύει ακόμη το ΑΚΕΛ εξ ου και το γεγονός ότι επιδιώκει μέσα από τη λύση να κυβερνά η "αριστερά"... του νότου και του βορρά.
Βεβαίως, τα ταξικά ομοσπονδιακά μοντέλα, όπως ήταν αυτά της Σοβιετικής Ένωσης, της Τσεχοσλοβακίας και της Γιουγκοσλαβίας, κατέρρευσαν. Η συνοχή και η βιωσιμότητα ενός πολιτειακού συστήματος δεν μπορεί να στηριχθεί σε τεχνητές εθνικές ταυτότητες, οι οποίες σε ιστορικές συγκυρίες θα χωριστούν και θα μετατραπούν σε ακραίες εθνικιστικές, αναζητώντας τη διέξοδο στην κλασική δομική μονάδα του διεθνούς συστήματος, δηλαδή του έθνους - κράτους. Είτε με βίαιο τρόπο είτε στην πρακτική του βελούδινου διαζυγίου.
Πρόκειται, λοιπόν, για φόρμουλα πειραματικού ακροβατισμού, που έχει ήδη αποτύχει στο παρελθόν. Είναι αντιληπτό ότι μια μερίδα της "νεόπλουτης δεξιάς" αδυνατεί να δει και να κατανοήσει ή δεν θέλει να δει και να κατανοήσει το εξής: Είναι ουτοπία να πιστεύει κάποιος ότι ακόμη και αν θυσιάσει το δημοκρατικό σύστημα αρχών και αξιών, την εθνική και κρατική αξιοπρέπεια, που αποτελούν ισχυρές μεταβλητές για τη συνοχή μιας κοινωνίας και της οικονομίας των αξιόπιστων συναλλαγών, θα έχει κέρδος. Και είναι ουτοπία, λόγω της πολυδάπανης δομής που θα έχει στην Κύπρο μια διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, αλλά και λόγω του ότι θα ζει υπό τον καθημερινό σχεδόν εφιάλτη της διάλυσης ειδικώς σε οικονομικές κρίσεις, οι οποίες θα εξελίσσονται σε πολιτειακές και εθνικές ως και εθνικιστικές. Μπορεί να αντιληφθεί κάποιος ποια οικονομικά και πολιτειακά προβλήματα θα μπορούσαν σήμερα να δημιουργούνταν ως αποτέλεσμα της κρίσης εάν λειτουργούσαμε εντός τους σχεδίου Ανάν;
Η τριμερής ως τριμερής δεν είναι λανθασμένη. Αυτό που την καθιστά επικίνδυνη είναι η έλλειψη βάσης λύσης του Κυπριακού και η εναλλακτική πρόταση για δημοκρατική διευθέτηση και ανατροπή των τετελεσμένων της εισβολής. Η λύση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας είναι αυτή που επιτρέπει στην τουρκική πλευρά να διαβρώνει με τις προτάσεις της τα ανθρώπινα δικαιώματα και να προβαίνει σε εισηγήσεις, τις οποίες όταν δεν αποδέχεται η ελληνοκυπριακή πλευρά, να κινδυνεύει στην περίπτωση αδιεξόδου να κατηγορηθεί διότι δεν αποδέχεται την τουρκική εκδοχή της διχοτόμησης, καθώς και διότι δεν έχει την εναλλακτική πρόταση του αμοιβαίου οφέλους με πυλώνες τις δημοκρατικές αρχές και αξίες της Ε.Ε. και το σύστημα ασφάλειας όπως είναι το ΝΑΤΟ.
ΟΙ ΞΕΝΟΙ κατανοούν όσα εμείς δεν μπορούμε να κατανοήσουμε ή δεν θέλουμε να κατανοήσουμε. Ότι, δηλαδή, η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία είναι μια μορφή διχοτόμησης. Βολεύονται, όμως, όπως και η κυπριακή πολιτική ηγεσία, στο ότι πρόκειται για λύση επανένωσης. Είτε πάμε σε μια εναλλακτική φόρμουλα που θα στηρίζεται στη λογική των στρατηγικών ισοδύναμων ανταλλαγμάτων και στην απόδραση από τη λογική του zero sum game, δηλαδή της ομοσπονδίας επί τη βάσει της οποίας επιτυγχάνεται μια από τις χειρότερες μορφές διχοτόμησης, είτε η ηγεσία των Ελληνοκυπρίων θα πρέπει να αποφασίσει επί τη βάσει σχεδιασμού ποια από τις διάφορες μορφές διχοτόμησης είναι η καλύτερη και να τη θέσει επί τάπητος.
Εάν υιοθετήσει κάποιος την εναλλακτική πρόταση και στρατηγική, ουδόλως θα φοβάται το αδιέξοδο υπό την έννοια ότι θα αποκαλύψει διεθνώς ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά, παρότι έφτασε στο έσχατο των υποχωρήσεών της, η μεθοδολογία και η μορφή της λύσης αποδεικνύονται ουτοπικές και επιζήμιες για όλους επειδή η τουρκική πλευρά τα θέλει όλα. Και τα θέλει όλα επειδή αποδείχθηκε λανθασμένη η πολιτική πρακτική του καρότου, αλλά και για έναν άλλο λόγο: Η λύση τη διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας δεν θα δημιουργήσει συνθήκες σταθερότητας.
Η ιστορία θυμίζει την υπόθεση της Ένωσης κατά τη δεκαετία του ΄50. Η αυτοκρατορική συνείδηση των Άγγλων, που ήθελαν να συνταυτίζουν τα δικά τους συμφέροντα με τα δυτικά συμμαχικά και εν συνεχεία με το ΝΑΤΟ, επέβαλλε την υιοθέτηση μιας ανθενωτικής πολιτικής, η οποία τελικά αποδείχθηκε μετά το συμβιβασμό της Ζυρίχης ως ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της δυτικής συμμαχίας και του ΝΑΤΟ ειδικότερα.
Συνεπώς, η λύση θα είναι αμοιβαίου οφέλους, μόνο εάν στηριχθεί στους "κοινούς τόπους" του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. για να καλυφθούν επαρκώς αφενός τα ελλείμματα ασφάλειας, χωρίς ξένες εγγυήσεις και τα ελλείμματα δημοκρατικότητας, που προκαλούν τα τετελεσμένα της εισβολής, χωρίς αποκλίσεις. Η πρόταση είναι σαφής: ευρωπαϊκή και δημοκρατική Τουρκία, ευρωπαϊκή και δημοκρατική λύση στο Κυπριακό για να προκύψει μια νέα εποχή, στην οποία οι χώρες της περιοχής μας θα προχωρήσουν σε κοινό συμμαχικό πλαίσιο δράσης.
Εάν οι αρχές και αξίες της Ε.Ε. και η δημοκρατία είναι ουτοπία, τότε θα πρέπει να θεωρηθεί ως μη υπάρχουσα και ουτοπική η Ε.Ε., η οποία, όμως, αποτελεί με όλα τα προβλήματά της μιας πραγματικότητα, που αποτυπώνεται σε δικές της αποφάσεις, εκείνες που ζητούν από την Τουρκία να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία και την κυριαρχία της ως απαραίτητη προϋπόθεση για την τουρκική ένταξη. Όμως, ποια ήταν η αντίδραση της Λευκωσίας; Υιοθέτησε μια πολιτική και μια διαδικασία, με βάση την οποία, αντί να διεκδικεί την αναγνώριση της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας ως στοιχειώδη προϋπόθεση της λύσης, ενεπλάκη σε μια διαδικασία που, εκ των πραγμάτων, τεμαχίζει την κυριαρχία μέσω της κατανομής των εξουσιών μεταξύ των δυο συνιστώντων κρατιδίων.
Πηγή ; www.sigmalive.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου