Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2014

SOFT POWER. Δήθεν «ήπια» ισχύς, εκλογικεύσεις περί «έξυπνης ισχύος» και μαλακή (που μαλακώνει όπως όταν τα φίδια με σάλιο μαλακώνουν το θύμα πριν το καταβροχθίσουν) ι

Του Παναγιώτη Ήφαιστου

Ποιητική αδεία, λοιπόν, εδώ και πολύ καιρό μεταφράζω τον όρο “soft power” ως μαλακή ισχύ με αποτέλεσμα πολλοί να απορούν και να με ερωτούν. Η απάντηση που δίνω είναι ότι στις μεταφράσεις όρων και εννοιών υπάρχουν οι γραμμικές αποδόσεις και οι αποδόσεις σε μια άλλη γλώσσα με προσπάθεια να αποδοθεί η έννοια όπως αυτή αφορά την πράξη και την ανθρώπινη κατάσταση. Δέστε μια οποιαδήποτε μετάφραση του Θουκυδίδη από τα Αρχαία στην αγγλική ή ακόμη και στην νεοελληνική και θα δείτε πόσο μεγάλη διαφορά έχουν. Στην νεοελληνική του Θουκυδίδη, για παράδειγμα, προσπαθώ να χρησιμοποιώ του Ελευθέριου Βενιζέλου γιατί είναι μεταφρασμένο με πνεύμα και νόημα αλλά και προσπάθεια να αποτυπωθεί η πολυκύμαντη σκέψη του μεγάλου Παραδειγματικού στοχαστή της πολιτικής θεωρίας του εθνοκρατοκεντρικού διεθνούς συστήματος. Η «μαλακή ισχύς» ήταν πάντα σημαντικό μέσο στο οπλοστάσιο των κρατών για την εκπλήρωση των σκοπών. Στον σύγχρονο κόσμο, όμως, αποτελεί ένα από τα κυριότερα μέσα της εθνικής στρατηγικής των μεγάλων δυνάμεων και χρησιμοποιούν κάθε τρόπο από εκβιασμούς και εξαγορές μέχρι παραμύθιασμα, παραπλάνηση και αποβλάκωση για να επιτύχουν τέτοιο αποτέλεσμα που θα εξοικονομεί πόρους «σκληρής ισχύος», δηλαδή όπλων και άλλων πιο φανερών μέσων. Γιατί να εισβάλει κανείς, για παράδειγμα, στην Τουρκία με εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες, αεροπλάνα και άλλα στρατιωτικά μέσα, εάν μια μεγάλη δύναμη μπορεί να πείσει τους τούρκους με παραμύθια ότι «η κρατική κυριαρχία στον σύγχρονο κόσμο είναι περίπου φαντασίωση, το έθνος σοβινισμός και το εθνικό συμφέρον τουρκική ιδιοτροπία». Μην πάτε μακριά, αλλάξτε το «Τουρκία», «τουρκικό», «τουρκική» με «Ελλάδα», «ελληνικό», «ελληνική» και θα βρείτε αναρίθμητα κείμενα, ιδίως από τα μέσα της
δεκαετίας του 1990 και μετά. Αυτά ισχύουν για κάθε μικρό κράτος που διολισθαίνει καθιστώντας την κοινωνία του αναλώσιμη. Η προσπάθεια λοιπόν είναι η επιβολή της θέλησης επί της κοινωνίας ενός λιγότερο ισχυρού κράτους ή και της διάλυσης ενός κράτους στα πλαίσια της ανελέητης αναμέτρησης των δυνάμεων όταν συγκρούονται ποικιλότροπα για τον έλεγχο της κατανομής ισχύος, την παρεμπόδιση άλλων δυνάμεων να γίνουν περιφερειακές ηγεμονίες και τον έλεγχο πλουτοπαραγωγικών πόρων. Στην πάλη αυτή οι φορείς επιστημονικών τίτλων, ιδιαίτερα στους τομείς των κοινωνικών  και πολιτικών και διεθνών «επιστημών» και οι έχοντας ρόλο στην διαμόρφωση της δημόσιας γνώμης στα μέσα επικοινωνίας ή άλλως πως, είναι κύριος «στόχος» των στρατηγικών μαλακής ισχύος. Για αναφερθούμε ξανά στην γείτονα χώρα, εάν για παράδειγμα αύριο εμφανιστεί ένα σχέδιο Αναν ή σχέδιο Μπακιμούν για διζωνική ή τρικοινοτική ή πεντακοινοτική Τουρκία με πολιτική ισότητα μεταξύ των «συνιστωσών» κρατών που θα κάνει την Τουρκία της … Συρίας, της … Λιβύης, του … Ιράκ ή και μελλοντικά της … Κυπριακής Δημοκρατίας (ή κακομετάτε και έρχεται οίκοι γιατί το σχέδιο Αναν ήταν πρόδρομος για την πορεία του συνόλου των νεοελλήνων), μην απορήσετε εάν αναρίθμητα τουρκικά παπαγαλάκια στα μέσα επικοινωνιακής παραπληροφόρησης παραμυθιάζουν τους τούρκους πολίτες εάν εκατοντάδες φορείς επιστημονικών τίτλων υπογράψουν υπέρ του σχεδίου … Μπακιμούν. Βαθύτατων προεκτάσεων αυτά, όπως ξέρουμε! Παραθέτω εδώ σε παράρτημα την «Σημείωση τέλους» αρ. 59 από το βιβλίο μου «Κοσμοθεωρία των Εθνών» όπου αναλύεται στοιχειωδώς το ζήτημα. Επίσης σε παράρτημα, για τους αγγλομαθείς, παραθέτω ένα παλαιότερο εκπληκτικό σύντομο κείμενο του Johathan Mowat για το ίδιο θέμα. Εκτιμώ ένα από τα καλύτερα που γράφτηκαν όχι λόγω της συντομίας του αλλά του πυκνού περιεχομένου του και των παραπομπών του. Το παραθέτω γιατί η ιστοσελίδα που αρχικά το ανάρτησε … δεν υπάρχει πλέον ή άλλαξε περιεχόμενο το δε κείμενο στην αρχική μορφή είναι δυσεύρετο. Αναλύει την «πορτοκαλί επανάσταση» στην Ουκρανία πριν καμιά δεκαετία και εξηγεί πολλά γύρω από το θέμα με πυκνό και περιεκτικό τρόπο. Κυρίως όμως δίνει και πολύ σημαντική πρωτότυπη βιβλιογραφία από «σκληρές» πηγές του πυρήνα της Αμερικανικής εθνικής στρατηγικής. Βιβλία και άρθρα αξιωματούχων τα οποία οι ενδιαφερόμενος μπορεί να αναζητήσει. Δέστε πχ εκπληκτικές αναφορές στον Σόρος, του γνωστού κερδοσκόπου του οποίου τα «ιδρύματα» χρηματοδοτούν μεταξύ άλλων και «δεξαμενές σκέψης» σε υποψήφια για ανάλωση κράτη (εύκολα βρίσκει κανείς στο διαδίκτυο ποια είναι). Σημειώνω μόνο ότι το soft power όπως το αναλύει ο Mowat είναι «πιο εξειδικευμένο» από τις «αθώες» μέχρι «ουδέτερες» αναφορές του πολιτικού προσωπικού ή άλλων αναλυτών όπως ο Joseph Nye. Εν κατακλείδι, να μην απορεί κανείς εάν και όταν κάποιοι παραμιλούν αντί να μιλούν ροκανίζοντας την πατρίδα τους. To κείμενο του Jonathan Mowat. «The new Gladio in action?» σε αρχείο pdf. Υστερόγραφο περί διεθνισμού. Θέλω να το κάνω σαφές. Δεν μιλάμε για συνομωσίες όταν τα κράτη αναπτύσσουν τακτικές «μαλακής ισχύς» στο πλαίσιο της εθνικής τους στρατηγικής. Από καταβολής κόσμου οι στρατηγικές των κρατών αλλά όχι μόνο εμπεριείχαν το στοιχείο της εξαπάτησης, της παραπλάνησης, του παραμυθιάσματος των ανταγωνιστών και της πειθούς με σοφιστείες και πολιτική σκέψη-σανό. Αποτελεί μέρος της στρατηγικής των κρατών και στο ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα όποιος δεν ξέρει ότι είναι ανταγωνιστικό ή και δεν ξέρει ότι του πουλούν παραμύθια για να τον καθυποτάξουν παθαίνει ζημιές. Κάτι ακόμη πιο σοβαρό. Όλα αυτά τα (διεθνιστικά και ή κοσμοπολίτικα) ιδεολογικά παραμύθια της εποχής των δουλοπαροίκων με τα οποία κατά καιρούς επιφέρουν βαρύτατα πλήγματα στα συμφέροντα των κοινωνιών με το να πείθουν τα μέλη τους ότι επίκειται η ένωση του … πλανήτη, όχι μόνο είναι soft power αλλά και πρακτικές από αμνημονεύτων χρόνων. Στα κεφάλαια 4 και 5 του «Κοσμοθεωρία των Εθνών» αναλύω την διαδρομή των ιδεολογικών δογμάτων μέχρι και τις μέρες μας. Ας μην βασανιζόμαστε όμως, για ζητήματα για τα οποία ο μεγάλος διεθνολόγος και ιστορικός Edward H. Carr θεμελίωσε ήδη το 1939 στο εμβληματικό έργο του Η εικοσαετής κρίση. Παραθέτω μικρό ενδεικτικό απόσπασμα αυτού του μνημειώδους και πάντα επίκαιρου έργου: «η διεθvής τάξη και η διεθvής αλληλεγγύη θα είvαι πάvτoτε συvθήματα αυτώv πoυ αισθάvovται ισχυρoί vα τα επιβάλλoυv πάvω στoυς άλλoυς… Αυτό [η τάση της Γερμαvίας και της Iταλίας vα υπoστηρίζoυv τov διεθvισμό κατά τη διάρκεια τoυ μεσoπoλέμoυ] είvαι σύμπτωμα αλλαγής όχι τoυ τι αισθάvovται στηv καρδιά, αλλά τoυ γεγovότoς ότι πλησιάζoυv τη στιγμή πoυ θα έχoυv γίvει τόσo ισχυρoί, για vα υιoθετήσoυv τov διεθvισμό» (σελ. 110). Πριv από αυτή τηv παρατήρηση o Carr παραθέτει ιστoρικά παραδείγματα άλλων μεγάλων δυνάμεων που πρoωθoύσαv τov κoσμoπoλιτισμό και την oικoυμεvικότητα, για vα διευκoλύvoυv τηv εκπλήρωση τωv επιδιώξεώv τoυς (σελ. 108-112): 1) Την Κίvα, πριv δυo χιλιετηρίδες, όταv ασπάσθηκε τov κoσμoπoλιτισμό ως μέσo εκπλήρωσης τoυ στόχoυ της παγκόσμιας επικυριαρχίας. 2) Τη Ρωμαϊκή Αυτoκρατoρία και αργότερα την καθoλική Εκκλησία, oι oπoίες έκαvαv τov κoσμoπoλιτισμό σύμβoλo επικυριαρχίας τoυς. 3) Τη Γαλλία τov 17o και 18o αιώvα, όταv «κoσμoπoλίτικα» διεθvιστικά σχέδια, όπως τo «Grand dessin» τoυ Sully και τo «projet de paix perpetuelle» τoυ Abbe Saint Pierre, πρoωθoύσαv διεθvή τάξη πραγμάτωv πoυ ευvooύσε τη γαλλική μovαρχία (ταυτόχρovα πρoωθoύσαv τov αvθρωπισμό, τov διαφωτισμό, τις αvθρωπιστικές αρχές αλλά και τη γαλλική γλώσσα ως τηv oικoυμεvική γλώσσα τωv διαvooυμέvωv και τωv ηγετικώv ελίτ). 4) Τov 19o αιώvα, όταv η παvτoδυvαμία της Βρεταvίας, oδήγησε τoυς ηγέτες της vα υπoστηρίξoυv την «εvότητα της αvθρωπότητας». 5) Την Iαπωvία κατά τη διάρκεια τoυ μεσoπoλέμoυ, όταv πρoωθoύσε τηv «εvωμέvη Ασία». 6) Και τις ΗΠΑ τov 19o και 20o αιώvα, όταv η άvoδoς στηv ηγεμovία συvoδεύτηκε από «oυκoυμεvικές ιδέες» επιβoλής τωv αμερικαvικώv αξιών.» Και «[Αναφορικά με αφηρημένες, διεθνιστικές, κοσμοπολίτικες ή άλλες οικουμενικές αρχές που πολλοί επικαλούνται κατά καιρούς] … αυτό που έχει σημασία είναι ότι αυτές οι δήθεν απόλυτες και οικουμενικές αρχές δεν συνιστούσαν καν αρχές αλλά υποσυνείδητες σκέψεις μιας εθνικής πολιτικής, η οποία βασιζόταν σε μια συγκεκριμένη ερμηνεία του εθνικού συμφέροντος σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. … Μόλις όμως γίνει προσπάθεια να εφαρμοστούν αυτές οι αρχές σε μια συγκεκριμένη πολιτική κατάσταση, αποδεικνύονται ότι είναι τα διαφανή προσωπεία των εγωιστικών κεκτημένων συμφερόντων. Η χρεοκοπία της ουτοπικής θεωρίας έγκειται όχι στην αποτυχία της να ανταποκριθεί στις αρχές της, αλλά στην αποκάλυψη της ανικανότητάς της να παράσχει κάποιο απόλυτο και ανιδιοτελές κριτήριο για τον χειρισμό των διεθνών υποθέσεων» Τα υποψήφια θύματα για εξαφανισμό ή «μαλάκωμα» και καταβρόχθιση μπορεί να μην το κατανοούν επειδή δεν το γνωρίζουν αλλά οι διεθνισμοί του 20ου αιώνα ήταν μεταμφιέσεις των ηγεμονικών δυνάμεων που επιστράτευαν για να πείθουν και να οδηγούν σε εμφύλιους πολέμους ευκολόπιστους ιθαγενείς. Ακόμη πιο μαλακωτικός σανός ήταν η ανεκδιήγητη «παγκοσμιοποίηση» της περιόδου μετά το 1990 που έκανε υψηλά ιστάμενους του εκτροχιασμένου πολιτικού συστήματος της Ελλάδας να γράψουν ότι περίπου «στην εποχή της παγκοσμιοποίησης η κρατική κυριαρχία αναιρείται ή καταργείται» και περιφερόμενους εθνομηδενιστές φορείς επιστημονικών τίτλων ότι «οι εθνικές πολιτικές παραδόσεις είναι σοβινισμός». Δηκτικός και ανελέητος ο Παναγιώτης Κονδύλης, τους χαρακτήρισε μπερδεμένα ορφανά του Ψυχρού Πολέμου και εξήγησε ότι η παγκοσμιοποίηση είναι ελληνική εφεύρεση (γιατί προϋποθέτει μια παγκόσμια κοινωνία που όποιος την γνωρίζει να μας την καταδείξει και εμάς, λέω εγώ) που παραποιεί τον όρο πλανητικοποίηση. Η πλανητικοποίηση διαφόρων φαινομένων λοιπόν, δεν προκάλεσε την γένεση μιας παγκόσμιας κοινωνίας ή μιας παγκόσμιας θέσμισης της ισχύος. Πολλοί ιθαγενείς βέβαια αυτό πείστηκαν με το να τους κουνούν ιδεολογικά καθρεπτάκια. Σκληρές αυτές οι διατυπώσεις αλλά σκληρές και οι συνέπειες για τους πολίτες της Ελλάδας λόγω κυριαρχίας αυτών των ασυναρτησιών. Και πολλά έπονται. 


Π. Ήφαιστος – P. Ifestos www.ifestosedu.gr – info@ifestosedu.gr Στρατηγική Θεωρία–Κρατική Θεωρία 


https://www.facebook.com/groups/StrategyStateTheory/ Άνθρωπος, Κράτος, Κόσμος–Πολιτικός Στοχασμόςhttps://www.facebook.com/groups/Ifestos.political.thought/ Θολό βασίλειο της ΕΕ https://www.facebook.com/groups/TholoVasileioEU/ Θουκυδίδης–Πολιτικός Στοχασμόςhttps://www.facebook.com/groups/thucydides.politikos.stoxasmos/ Μέγας Αλέξανδρος–Ιδιοφυής Στρατηγός και Στρατηλάτηςhttps://www.facebook.com/groups/M.Alexandros/ Προσωπική σελίδα https://www.facebook.com/p.ifestos Πολιτισμός, Περιβάλλον, Φύση, Ψάρεμα https://www.facebook.com/Ifestos.DimotisBBB «Κοσμοθεωρία των Εθνών» https://www.facebook.com/kosmothewria.ifestos Προσωπικό προφίλ https://www.facebook.com/panayiotis.ifestos

Περισσότερα: http://www.antibaro.gr/article/11818, Ἀντίβαρο

Δεν υπάρχουν σχόλια: