Εδώ και αρκετούς μήνες σύσσωμος ο Ελληνισμός αναμένει την πολυπόθητη ανακύρηξη της Ελληνικής ΑΟΖ. Το θέμα της ανακύρηξης αποτελούσε προεκλογική δέσμευση όλων σχεδόν των Ελληνικών κοινοβουλευτικών κομμάτων, πράγμα που αποδεικνύει ουσιαστικά τον υπέρ εθνικό χαρακτήρα του όλου εγχειρήματος. Σήμερα, έξι μήνες μετά τις εκλογές του Μαΐου 2012 το θέμα της ΑΟΖ φαίνεται ότι παίρνει μια ενδιαφέρουσα δυναμική η οποία ενισχύεται ποικιλοτρόπως και σύντομα αναμένονται ραγδαίες εξελίξεις. Πως όμως συνδέεται το ζήτημα της Ελληνικής ΑΟΖ με τις επερχόμενες Αμερικάνικες εκλογές και σε ποιο βαθμό θα επηρεάσουν τις επόμενες κινήσεις της Ελλάδας είναι το θέμα που θα εξετάσουμε στην παρούσα ανάλυση.
Καταρχάς για να αντιληφθεί κάποιος την σημασία που έχει η ΑΟΖ και πως αυτή επηρεάζει άμεσα τις διακρατικές σχέσεις σε παγκόσμια κλίμακα δεν αρκεί να έχει μόνο γνώσεις σε θέματα γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής. Αυτό που χρειάζεται επιπλέον είναι κάποιες βασικές πληροφορίες που μας δίνει η επιστήμη της γεωλογίας. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με επίσημες μελέτες και έρευνες της Υπηρεσίας Πληροφοριών Ενέργειας των ΗΠΑ (U.S. Energy Information Administration) τα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου του πλανήτη βρίσκονται στην περιοχή της Αρκτικής και υπολογίζονται σε 99 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και 44 δις βαρέλια φυσικού αερίου[1][2].Το γεγονός ότι στην περιοχή μεταξύ 2005-2010 έχουν καταγραφεί οι υψηλότερες θερμοκρασίες[3], δίνει το στίγμα ότι κατά πάσα πιθανότητα στα επόμενα 40-50 χρόνια, κατά τους καλοκαιρινούς τουλάχιστο μήνες, η Αρκτική δεν θα καλύπτεται ολοκληρωτικά από πάγους, συνεπώς η πρόσβαση σε αυτούς τους φυσικούς πόρους θα είναι πιο εφικτή.
Τα θέματα ανάπτυξης αλλά και προστασίας του περιβάλλοντος στην συγκεκριμένη περιοχή ρυθμίζονται από το Αρκτικό Συμβούλιο το οποίο είναι το κατεξοχήν αρμόδιο διακρατικό forum γι’ αυτά τα ζητήματα. Τα άμεσα εμπλεκόμενα κράτη που αξιώνουν διεκδικήσεις για εκμετάλλευση του αμύθητου αυτού ενεργειακού πλούτου είναι η Ρωσία, ο Καναδάς , η Δανία, η Ισλανδία, η Νορβηγία και οι ΗΠΑ. Το πρόβλημα τώρα που προκύπτει όσον αφορά τα εμπλεκόμενα κράτη, έγκειται στο γεγονός ότι οι ΗΠΑ μέχρι στιγμής δεν έχουν υπογράψει το Δίκαιο της Σύμβασης της Θάλασσας που εμπεριέχει την έννοια της ΑΟΖ, πράγμα που δίνει συγκριτικό προβάδισμα κατά κύριο λόγο στην Ρωσία που το έχει ήδη υπογράψει, να διεισδύσει στην περιοχή κάνοντας την παρουσίας της εκεί εντονότερη. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ε.Ε υπέβαλε αίτηση στο Συμβούλιο Αρκτικής για να αποκτήσει καθεστώς παρατηρητή πράγμα που αναμένεται να επικυρωθεί κατά την υπουργική σύνοδο του Αρκτικού Συμβουλίου, η οποία θα πραγματοποιηθεί στην Κίρουνα τον Μάιο του 2013[4]. Με βάση λοιπόν αυτά τα δεδομένα μπορούμε να κάνουμε κάποιες εκτιμήσεις για το πως ενδεχομένως θα κινηθούν οι ΗΠΑ τους επόμενους μήνες στο συγκεκριμένο θέμα και πως αυτό θα επηρεάσει έμμεσα την Ελληνική περίπτωση στο θέμα ΑΟΖ.
Αρκτική ΑΟΖ πηγή : Lygeros.org
Η αδράνεια που παρουσιάζουν οι ΗΠΑ σε θέματα εξωτερικής πολιτικής είναι πρόδηλη αν αναλογιστεί κανείς την γενικότερη μετριοπάθεια που προβάλλει η ηγεμονική υπερδύναμη στο θέμα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, της Συριακής κρίσης αλλά και του ευρύτερου θεάτρου πολέμου που εκτυλίσσεται στην Μέση Ανατολή υπό τον μανδύα της Αραβικής Άνοιξης. Η στάση αυτή εξηγείται έμμεσα δεδομένης της οικονομικής κρίσης που ταλανίζει τις ΗΠΑ και επιπλέον από το γεγονός ότι η αμερικάνικη κοινή γνώμη είναι προς το παρών επικεντρωμένη στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές. Τα περιθώρια λοιπόν ανάληψης δράσης είναι οικονομικά ανέφικτα και πολιτικά περιορισμένα από πλευράς λαϊκής νομιμοποίησης. Το σίγουρο όμως στην προκειμένη περίπτωση είναι ότι ανεξαρτήτως του εκλογικού αποτελέσματος, το Αμερικάνικο θαλάσσιο δόγμα θα αλλάξει και οι ΗΠΑ θέλοντας να αξιοποιήσουν το θέμα της ΑΟΖ για τους λόγους που αναφέραμε πιο πάνω, θα υπογράψουν κατά πάσα πιθανότητα το Δίκαιο της Θάλασσας. Μια τέτοια εξέλιξη σημαίνει στην δική μας περίπτωση δύο πράγματα. Πρώτον ότι η Τουρκία, παραδοσιακός σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή, μένει πλέον μόνη και εκτεθειμένη στο θέμα ΑΟΖ αφού ούτε αυτή έχει υπογράψει το δίκαιο της θάλασσας. Συνεπώς οι όποιες απειλές εις βάρος της Ελλάδας περί casus belli σε περίπτωση μονομερούς ανακύρηξης πέφτουν πλέον στο κενό χάνοντας κάθε νόημα από πλευράς διεθνούς νομιμοποίησης και στήριξης. Δεύτερο σαν συνέχεια του προηγούμενου , η Ελλάδα με τους σωστούς διπλωματικούς χειρισμούς και στρατηγικούς ελιγμούς μπορεί στο άμεσο μέλλον να εκμεταλλευτεί επιπλέον και τον αμερικάνικο παράγοντα προς ενίσχυση της επιχειρηματολογίας για το θέμα της οριοθέτησης της ελληνικής ΑΟΖ.
Ως γνωστό η λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου είναι μετά την Αρκτική ο γεωγραφικός χώρος όπου βρίσκονται συσσωρεμένα τα δεύτερα σε σειρά πιο πλούσια ενεργειακά κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου ικανά να καλύψουν τις ενεργειακές ανάγκες της Ε.Ε για τουλάχιστο 15 χρόνια[5]. Τα κοινά συμφέροντα ΗΠΑ-Ισραήλ στην περιοχή και η ανάγκη της Ε.Ε (της οποίας Ελλάδα και Κύπρος είναι μέλη) για σταδιακή απεξάρτηση από την Ρωσική ενεργειακή τροφοδοσία στο άμεσο μέλλον, είναι μερικά από τα δεδομένα τα οποία πρέπει να αξιολογηθούν σωστά ούτως ώστε να βγούμε κερδισμένοι από το ενεργειακό παιχνίδι που εξελίσσεται. Επιπλέον η παγκόσμια ανάγκη για προστασία του περιβάλλοντος και περιορισμού των περιβαλλοντικών ρύπων καθιστούν το φυσικό αέριο σαν το καύσιμο με την περισσότερη ζήτηση για τα επόμενα 40-50 χρόνια. Οι σημαντικές αυτές διαπιστώσεις αρκούν για να αντιληφθούμε την τεράστια σημασία που έχει η ΑΟΖ και τα οφέλη που μπορούμε να αποκομίσουμε από την μελλοντική εκμετάλλευση του φυσικού μας πλούτου αν Ελλάδα και Κύπρος, λόγω γεωγραφικής θέσης, αναβαθμιστούν σε ενεργειακούς διακομιστικούς παίκτες.
Η επερχόμενη ανακύρηξη, αν και σημαντική, θα αποτελέσει εντούτοις μια πράξη καθαρά συμβολική και επικοινωνιακή. Απώτερος στόχος είναι η Ελλάδα να περάσει στο επόμενο στάδιο που είναι η οριοθέτηση στην βάση της μέσης γραμμής με φιλικά γειτονικά κράτη όπως η Αλβανία ,η Ιταλία, η Λιβύη, η Αίγυπτος και ασφαλώς η Κύπρος της οποίας η πρόταση για οριοθέτηση κοινής ΑΟΖ έχει απορριφτεί ήδη δυο φορές από το Ελληνικό κράτος. Παρ’όλες όμως τις φοβίες και την κωλυσιεργία, οι δηλώσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας από ανώτατα στελέχη του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών περί ”άμεσης δρομολόγησης” των διαδικασιών οριοθέτησης με την Αλβανία[6], η πρόσφατη επίσκεψη του προέδρου Παπούλια μαζί με τον Έλληνα υπουργό Άμυνας στην Αίγυπτο[7],οι συνεχιζόμενες επαφές Κύπρου-Αιγύπτου[8] αλλά και η επίσκεψη του προέδρου Χριστόφια στην Ιταλία[9], είναι στρατηγικού τύπου κινήσεις που δείχνουν μια θετική έκβαση των γεγονότων.
Συνοψίζοντας θα λέγαμε ότι η Ελληνική κυβέρνηση αν και καθυστερημένα δείχνει με το πέρασμα του χρόνου να αντιλαμβάνεται την κρισιμότητα της κατάστασης και δεδομένης της οικονομικής πίεσης που δέχεται ο ελληνικός λαός, συνειδητοποιεί ότι τα μελλοντικά έσοδα από την εκμετάλλευση της ΑΟΖ αποτελούν ίσως τον μόνο ρεαλιστικό τρόπο για να βγει ο ελληνισμός από τα αδιέξοδα μπαίνοντας εκ νέου σε τροχιά ανάπτυξης. Η Κύπρος αψηφώντας τους κινδύνους έδειξε τον δρόμο στο οποίο πρέπει να βαδίσει άμεσα και η Ελλάδα. Οι αμερικανικές εκλογές είναι σημείο κλειδί στην όλη υπόθεση και το ζητούμενο τώρα είναι να βρεθεί το κατάλληλο timing για να επιτευχθεί το πρώτο στάδιο που είναι η ανακύρηξη. Η Κύπρος την περίοδο αυτή είναι πηδαλιούχος της Προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε και σε λίγες μέρες το ελληνικό έθνος θα γιορτάζει το ηρωικό έπος του 1940. Είναι λοιπόν μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία την μέρα αυτή να επαναλάβουμε ένα μικρό έπος αντάξιο των προγόνων μας θεσπίζοντας την ΑΟΖ. Η συνεργασία των δυο κρατών του Ελληνισμού στο θέμα αυτό είναι κάτι περισσότερο από ιστορικά επιβεβλημένο καθήκον. Το μέλλον και η τύχη των επόμενων γενιών θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το θάρρος και τον πατριωτισμό που θα επιδείξουμε όλοι μας το επόμενο διάστημα ούτως ώστε η πατρίδα να καταφέρει να ξανασταθεί στα πόδια της, οικονομικά ανεξάρτητη και εθνικά υπερήφανη.
[1] U.S. Energy Information Administration Office of Integrated Analysis and Forecasting Oil and Gas Division ,«Arctic Oil and Natural Gas Potential», Philip Budzik
[2] United States Geological Survey ,«Circum-Arctic Resource Appraisal: Estimates of Undiscovered Oil and Gas North of the Arctic Circle».
[4]Εu-Artic-Forum, « Barents Euro-Arctic Council: from Kiruna to the Norwegian Mission in Brussels, a growing importance of the BEAC in the North and in the EU».
[5] Έθνος (3/10/2012) , «To φυσικό αέριο θα σώσει την Ελλάδα».
[6] Newsbomb (12/10/2012), «Η οριοθέτηση της ΑΟΖ θα βοηθήσει τις ελληνοαλβανικές σχέσεις».
[7] ERT (19/10/2012), «Στην Αίγυπτο ο Κάρολος Παπούλιας – Συνάντηση με Μοχάμεντ Μόρσι».
[8] Φιλελεύθερος (23/10/2012), «Να επικυρωθεί η Συμφωνία Πλαίσιο με την Αίγυπτο, ζητά ο υπ.Εμπορίου».
[9] Φιλελεύθερος (17/10/2012), «Τη στήριξη της Ιταλίας για την κυπριακή ΑΟΖ, έλαβε ο πρόεδρος Χριστόφιας».
www.efylakas.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου