Πατώντας σε δύο βάρκες

Tου Σταύρου Λυγερού

Ηταν εξ αρχής προφανές ότι η Μέρκελ δεν ήρθε στην Αθήνα για να διαπραγματευθεί με τον Σαμαρά. Η όποια συνεννόηση μεταξύ τους έχει ήδη γίνει. Ηρθε για λόγους πολιτικού συμβολισμού και βεβαίως για να βελτιώσει κατά το δυνατόν την εικόνα της Γερμανίας στην ελληνική κοινή γνώμη. Το πρώτο μήνυμα της καγκελαρίου είχε αποδέκτες τους Ελληνες και ουσιαστικά ήταν επανάληψη της πάγιας θέσης του ευρωιερατείου: για να παραμείνετε στην Ευρωζώνη πρέπει να εφαρμόσετε το Μνημόνιο και τη βούληση να εφαρμόσει το Μνημόνιο την έχει μόνο η τρικομματική κυβέρνηση. Εμμέσως πλην σαφώς, λοιπόν, προσέφερε πολιτική στήριξη στον πρωθυπουργό.

Το δεύτερο μήνυμά της είχε αποδέκτες τους Γερμανούς και ευρύτερα τη βορειοευρωπαϊκή κοινή γνώμη: Οι άσωτοι Ελληνες πληρώνουν ακριβά τις αμαρτίες τους και ως εκ τούτου, εάν τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους, αξίζει τον κόπο να τους κρατήσουμε στην Ευρωζώνη. Στην πραγματικότητα, η Μέρκελ επιχειρεί τώρα να μαζέψει τους ανέμους που η ίδια και οι συνεργάτες της σκόρπισαν, ωθώντας τους Γερμανούς να κραυγάζουν ότι δεν μπορούν να πληρώνουν τους επιπόλαιους και τεμπέληδες Ελληνες.

Τα όσα είπε στην Αθήνα, ωστόσο, δεν αποκαθιστούν τη ζημιά που έχει προκληθεί στην ελληνική οικονομία όταν άφηνε να εννοηθεί πως η εκδίωξη από την Ευρωζώνη είναι πολύ πιθανή. Η ρευστότητα για το νομισματικό καθεστώς της Ελλάδας αποτρέπει την πραγματοποίηση ξένων παραγωγικών επενδύσεων. Τα μόνα κεφάλαια που θα έρθουν είναι για να αγοράσουν σε τιμές ξεπουλήματος δημόσιες επιχειρήσεις και δημόσια περιουσία.

Η επίσκεψη Μέρκελ συγκέντρωσε μεγάλη δημοσιότητα, αλλά δεν άλλαξε τις ορίζουσες της ελληνικής κρίσης, δεν απομάκρυνε το ενδεχόμενο κατάρρευσης. Την καμπάνα δεν χτυπούν πια μόνο όσοι εξ αρχής προειδοποιούσαν για τις καταστροφικές επιπτώσεις της μονοδιάστατης λιτότητας. Τη χτυπούν και τα κατεστημένα οικονομικά ινστιτούτα που θεσμικά συμβουλεύουν το Βερολίνο, τη χτυπάει και το ίδιο το ΔΝΤ. Χωρίς γενναίο κούρεμα του ελληνικού χρέους που βρίσκεται στα χέρια της ΕΚΤ και των χωρών-μελών της Ευρωζώνης και ταυτοχρόνως χωρίς ένα πρόγραμμα αναπτυξιακών δράσεων, η κατάρρευση είναι αναπόφευκτη.

Το Βερολίνο δεν συζητάει το ενδεχόμενο κουρέματος, γεγονός που βαθαίνει το ρήγμα στο εσωτερικό της τρόικας. Η κυβέρνηση Σαμαρά παρακολουθεί περισσότερο ως θεατής παρά ως «παίκτης» μία διελκυστίνδα, τις επιπτώσεις της οποίας πληρώνει η ελληνική κοινωνία. Η προσπάθεια του ευρωιερατείου να διαχωρίσει τεχνητά την ελληνική κρίση από την κρίση του ευρώ μπορεί προπαγανδιστικά να λειτούργησε, αλλά πια αποδομείται από τα γεγονότα. Η ελληνική κρίση ήταν η κορυφή του παγόβουνου, όχι το παγόβουνο. Το παγόβουνο είναι η κρίση του ευρώ.

Η στάση του Βερολίνου αποπνέει οικονομικό εθνικισμό. Θέλει και τον σκύλο χορτάτο και την πίτα ολάκερη. Προωθεί συνταγές που το συμφέρουν, αλλά είναι αλυσιτελείς. Εκτός από το ότι εγκλωβίζει την ευρωπαϊκή περιφέρεια, αφήνει και έκθετη την Ευρωζώνη στις αντιφάσεις της και σε εντεινόμενες κερδοσκοπικές επιθέσεις, οι οποίες αυξάνουν συνεχώς το κόστος επίλυσης της κρίσης.

Για πόσο, άραγε, οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι θα ανέχονται η Γερμανία να πατάει σε δύο βάρκες;

kathimerini.gr